نقش رسانه ها در پیشگیری از خشونت چیست؟

یک جامعه شناس گفت: رسانه های جمعی با اطلاع رسانی به موقع و مناسب برای اعضای جامعه، نقش موثری در پیشگیری از انحرافات اجتماعی و خشونت ایفا می کنند.

مجید سعادتی اظهار کرد: یکی از مهم ترین کارکردهای رسانه ها، اطلاع رسانی وقایعی است که در جامعه به وقوع می پیوندد. به عبارتی، رسانه های جمعی از جمله روزنامه ها، مجلات، خبرگزاری ها، رادیو و تلویزیون هر چند وقت یک بار از انحرافات اجتماعی مانند تجاوز، خشونت، قتل و مواردی از این دست پرده برمی دارند و زوایای پنهان رخدادهای عشقی و جنایی را برای مخاطبان خود آشکار می کنند.
وی ادامه داد: رسانه ها با این اقدام خود انواع دام هایی را که بر سر راه جوانان قرار دارد به آنان گوشزد کرده و علل لغزش دیگران را برای مخاطبان ترسیم می کنند؛ در واقع، کارکرد مهم رسانه ها در این زمینه، شناساندن قانون و کیفر آن به کنش گران اجتماعی جهت کاهش میزان ارتکاب جرم و خشونت است؛ چرا که صرف وجود قانون در کتب، نظم اجتماعی را به ارمغان نمی آورد، بلکه تبیین و انتقال فرهنگ قانون گرایی به عاملان اجتماعی می تواند این افراد را در مواجهه با جرم و زمینه ارتکاب آن، واکسینه کند.

سعادتی با تاکید بر این که هر نظام اجتماعی برای حفظ ارزش ها و هنجارهای خود، مکانیسم هایی را تعبیه می کند، تصریح کرد: تعبیه مکانیسم های اصولی موجب می شود تا کنش گران اجتماعی بدون هیچ احساس فشاری به هنجارها پایبند شوند و از معیارهای پذیرفته شده جامعه عدول نکنند. در همین راستا، امر به معروف و نهی از منکر در اسلام نیز یکی از مهم ترین ابزارهای کنترل اجتماعی محسوب می شود.
این جامعه شناس خاطرنشان کرد: با این نگاه جامعه  شناختی، رسانه ها کنترل گر اجتماعی محسوب می شوند؛ چرا که به صورت نامحسوس با درج و انعکاس خشونت و عواقب شومی که در انتظار افراد خشن قرار داد، اقدام به کنترل و پیشگیری از این قبیل هنجارشکنی ها می کنند. به عبارتی، رسانه ها با اقناع پذیری بهتر می توانند در کنترل اجتماعی نقش موثری داشته باشند.
وی خاطرنشان کرد: به تعبیر نویسنده ها، رسانه ها اغلب جرم را در قالب موج هایی برجسته و متمایز به تصویر می کشند و با ارائه گزارش های مکرر از ارتکاب برخی اشکال خاص خشونت مثل خشونت خیابانی، ضرب و شتم، تجاوز به عنف و قتل، موجب می شوند که توجه افکار عمومی با شدت بیشتری به این دسته از جرایم جلب شود.
سعادتی تصریح کرد: برای تحقق مفهوم امواج جرم و عواقب ناشی از شکل گیری آن، کافی است افکار عمومی این طور تصور کنند که موارد جرم با شدتی توجه برانگیز رو به فزونی است. در واقع، ضرورتی ندارد که موارد وقوع یک رفتار مجرمانه در عمل نیز افزایش داشته باشد و به همین خاطر، شاید بتوان به جرات گفت که رسانه های عمومی، برای رساندن باور عموم به این وضعیت، نقش اول را ایفا می کنند.