لایک های مرگبار
قتل، خیانت، تجاوز با لایک شما
آیا شما هم "شریک دزد و رفیق قافله" هستید! تعجب نکنید؛ شاید این جمله را بی احترامی به خود تلقی کنید اما کمی که برخی رفتارها و سبک زندگی هایمان را از دور نظاره گر باشیم خیلی ناخواسته ردپای آنها در رشد ناهنجاری ها،بی اخلاقی ها و حتی جرائم آشکار است.
در مقاله قبل اشاره ای به خیانت پدر و مادر ها به کودکان و نوجوانان داشتیم، آنجایی که والدین تعامل فرزندانشان با رسانه ها را مدیریت نکرده و آنها را در برابر پیام هایی غیر اخلاقی، خشونت زا و ... رها می کنند. هر چند اثرات این پیام ها در کوتاه مدت نشانه هایی از خود بروز ندهند اما می تواند باعث بروز ناهنجاری ها در شخصیت فرد بوده و آسیب هایی اجتماعی را در آینده در پی داشته باشد. البته در این راه، پدر و مادرها تنها نبوده و نهادهای مسئول نیز با عدم مدیریت محتوا و همچنین فقدان تعریف نظام رده بندی سنی به عدم مدیریت پدر و مادرها کمک می کنند اما در این نوشتار می خواهیم به خیانت های خودمان به دیگران اشاره کنیم . عدم مدیریت خود! در تعامل و نوع استفاده از رسانه ها از نکاتی است که از آن غفلت می ورزیم.
آیا تا به حال فکر کرده اید انتشار هر مطلب از ما چه تاثیری بر باورها و رفتارهای دیگران دارد. با انتشار یک عکس یا نوشته، شما تنها افکار و زندگی خصوصی خود را در معرض دید دیگران قرار نمی دهید بلکه در جهت دهی به رفتار و حتی نگرش آنها نیز دخیل هستید. هر چه اعتبار، محبوبیت یا ضریب نفوذ شما و صفحه تان بیشتر باشد میزان تاثیری که می توانید بر دیگران بگذارید نیز بیشتر است. این اولین خیانتی است که شما می توانید در استفاده از رسانه ها مرتکب شوید، اینکه با عدم دقت در انتشار پیام های نامناسب آنطور که شایسته نیست در شکل گیری ذهن و رفتار دیگران سهیم شوید.
پیج بچه پولدارها در اینستاگرام که چندی پیش حواشی بسیاری را به دنبال داشت مثال روشنی از این تاثیر است، فرض کنید عکسی از زندگی آنچنانی و خصوصی قشری از جامعه در معرض دید همه ای قرار می گیرد که زیاد قرابتی با آن فضا ندارند و نمی توانند داشته باشند، تاثیر این فضا برای یک نوجوان قشر متوسط یا پایین جامعه چه خواهد بود؟ چیزی جز ارزش تلقی کردن پول، معیار خوشبختی دانستن آن و بعد، حسرت و ناامیدی حاصل از عدم دستیابی به قدرت مالی و شاید هم بدتر، دریغ نکردن از هر کاری برای رسیدن به پول و جانماندن از رقابت تجمل و مصرف گرایی جامعه. ترویج نوکیسگی، مصرف گرایی یا حتی افسردگی ناشی از عدم قدرت مالی، خیانتی است که در این زمینه می شود.
اما همیشه به اشتراک گذاری ، بستری برای خیانت به دیگران نیست بلکه نوع بازخورد به مطالب و پست های دیگران نیز پتانسیل چنین موضوعی را دارد. تا به حال فکر کرده اید که لایک های شما چه تاثیری در رفتار مجازی و حتی حقیقی یک کاربر دارد. افشای عکس های خصوصی دیگران و خود! در فضای مجازی که متاسفانه رشد هم داشته است نه تنها با واکنش منفی کاربران و جلوگیری از انتشار بیشتر اینگونه مطالب روبرو نمی شود بلکه کاملا بالعکس با کنجکاوی و لایک بیشتر و کمک به داغ کردن هشتگ های مربوطه همراه می شود. در واقع به جای نهی از ترویج یک بد اخلاقی خودمان به اشاعه هر چه بیشتر آن کمک می کنیم؛ وقتی فردی عکسی ضد اخلاقی از خود را منتشر می کند لایک شما ضمن تایید و ترغیب او به تکرار چنین کاری، باعث می شود او نسبت به به نگرش و رفتار اشتباه خود تشویق و مصمم شود.
شما خیال می کنید تنها یک پست به اشتراک گذاشته را لایک می کنید در حالی که یک عادت نابهنجار را تایید و تقویت خواهید کرد. حال فکر کنید این تایید در قبال یک پست اشتباه نوجوان و جوان باشد، این تایید شما می تواند بستر راهی که به ناکجا آباد ختم می شود را پیش رویش باز کند. جوانی که پست های غمگین یا به قول امروزی ها دیس لاو منتشر می کند با تایید و نظرات مویدانه شما بیشتر در غار افسردگی خود فرو رفته و می تواند از پله های لایک و نظرات شما بالارفته و دست به خود کشی بزند.
ما با لایک هایمان قبح رفتارهای غیر اخلاقی و آسیب زا را از بین برده و راه های تاریک چون روابط نامشروع، خودکشی، موادمخدر، مصرف گرایی و.... را مقابل جوانان باز کرده ایم. وقتی از این زاویه به انتشار پست ها و لایک هایمان نگاه کنیم می بینیم که خیلی هم نت گردی هایمان بی تاثیر نخواهد بود و ممکن تنها آسیب آن، نه تنها تلف کردن وقتمان بلکه به بیراه کشیدن دیگران باشد.
بیایید نه تنها با عملکردمان که با پست ها و لایک هایمان هم بدی ها را ترویج و تقویت نکنیم. رفتارهای مجازی مان را چون اعمال ماتاخری(1) ببینیم که بعد از مرگ هم تا فضای اینترنت پابرجاست، پیامدهای آن گریبانگیرمان خواهد بود.
حجت السلام زائری در واکنش به قتل ستایش پستی را در اینستاگرام خود به اشتراک گذاشت که بعنوان حسن ختام این موضوع، بسیار خواندنی و قابل تامل است:
پی نوشت:
1- برخى اعمال هستند كه دایره تأثیر آنها فراتر از دوران حیات اوست و چه بسا اثر بعضى از اعمال تا قیامت ادامه داشته باشد. این اعمال هم به لحاظ وسعت و كیفیت و هم به لحاظ مدت و عمق ازدایره اى بسیار وسیع برخوردار است؛ مانند تربیت فرزند صالح و یا سنت حسنه اى كه ایجاد می كند. به این اعمال «آثار ما تأخر» گفته می شود.
