تبیان، دستیار زندگی
آیا فکر کرده اید چه کسی می¬تواند منفورترین مخلوق خدا شود؟ انسانی که قرار بوده است جانشین خداوند در روی زمین باشد. امانتی را که خدا به او سپرده دست گیرد حال بشود منفورترین مخلوق!!! چگونه؟
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : مریم نساج
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

نخستین کسی که وارد جهنم می شود!

آیا فکر کرده اید چه کسی می تواند منفورترین مخلوق خدا شود؟ انسانی که قرار بوده است جانشین خداوند در روی زمین باشد. امانتی را که خدا به او سپرده دست گیرد حال بشود منفورترین مخلوق!!! چگونه؟

مریم نساج/دانشجوی دکتری قرآن و حدیث - بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان
جهنم

در روایتی از امام علی علیه السلام است: منفورترین مخلوقات نزد خدا غیبت كننده است. (غررالحکم، ج2، ص824) یعنی با گناه غیبت انسان جز منفورترین مخلوقات خدا می گردد.
اما غیبت به چه معناست؟ غیبت عبارت است از: سخن گفتن پشت سر دیگران به گونه ای که غیبت شونده راضی و خشنود نباشد ... شرایط تحقق غیبت عبارت است از: 1. فردی که از او غیبت می شود در جمع حاضر نباشد.2. آن سخن عیب و نقص محسوب شود. 3. این عیب از عیوب پنهان باشد. 4. فرد از شنیدن آنچه در موردش گفته می شود کراهت داشته باشد.
خیلی از افراد می گویند من غیبت او را نکردم چون واقعا او چنین خصلتی را داشت در حالی که این هم غیبت حساب می شود در روایت آمده است: آیا مى دانید غیبت چیست؟ عرض كردند: این كه از برادرت چیزى بگویى كه دوست ندارد. عرض شد: اگر آنچه مى گویم در برادرم بود چه؟ فرمودند: اگر آنچه مى گویى در او باشد، غیبتش كرده اى و اگر آنچه مى گویى در او نباشد، به او تهمت زده اى. (مجموعه ورام ج 1 ، ص 118)

عواقب غیبت کننده

غیبت کننده عواقب بسیاری دارد در ذیل سه مورد را با روایات بیان می کنیم:

1. محرومیت از بهشت

گناه غیبت موجب می شود عبادت های غیبت کننده در پرونده غیبت شونده نوشته شود یا اگر عبادتی ندارد گناهان غیبت شونده به پرونده غیبت کننده منتقل شود.

رسول اكرم صلی الله علیه و آله فرمود: كسى كه از مؤمن به آنچه در او هست غیبت كند، خداوند آن دو را در بهشت جمع نمى كند و كسى كه مؤمنى را به چیزى كه در او نیست غیبت كند عصمت بین آن دو قطع مى گردد و غیبت كننده براى همیشه در جهنم خواهد بود و جهنم بدفرجامى است. (وسائل الشیعه، ج8، ص 599)

2. نخستین جهنمی

امام صادق علیه السلام فرمود: غیبت، حسنات را مى خورد همانطور كه آتش هیزم را مى خورد، خداوند بزرگ به موسى وحى مى فرمود: غیبت كننده اگر توبه كند آخرین كسى است كه وارد بهشت مى شود، و اگر توبه نكند نخستین كسى است كه وارد آتش مى گردد. (بحارالانوار، ج75، ص 257)

3. شریک شیطان

امام صادق علیه السلام فرمود: كسى بدون اینكه برادر مؤمنش به او ظلمى كرده باشد غیبت او را بكند شریك شیطان است. (بحارالانوار، ج75، ص 25)
اگر انسان عواقب غیبت کردن را بداند دیگر حاضر نیست تن به این گناه کبیره بدهد، گناهی که از باب انگیزه هائى همچون بخل و حسد و کینه توزی و عداوت و خود برتربینی و... باشد.
انسان باید از طریق خودسازى و تفكر در عواقب سوء این صفات زشت و نتایج شومى كه به بار مى آورد، و از طریق ریاضت نفس این آلودگی ها را از جان و دل بشوید، تا بتواند زبان را از آلودگى به غیبت باز دارد.

کسانی که چشمشان باز است؛ زشتی عمل را می بینند

غیبت، ریختن آبرو است و آبرو كه رفت، قابل جبران نیست. همان گونه كه گوشت مرده، اگر كنده شود، قابل جبران نیست.
اگر مالى گم شود، قابل جبران است امّا آبرو كه رفت، دیگر جبرانش سخت است و تفاوتى هم نمى كند كه به قصد جدّى باشد یا از روى شوخى و مزاح، زیرا در هر دو صورت، آبروى طرف مى ریزد و..... (تفسیر نور، ص 30)

روزی رسول خدا (صلی الله و علیه و آله) به یکی از صحابه خود که روزه گرفته بود فرمود: گوشت خورده ای و دهانت بوی گوشت می دهد. برو روزه ات را افطار کن. آن شخص گفت من چیزی نخورده ام. اما وی غیبت کرده بود و طبق آیه قرآن که در سوره حجرات آمده است: اگر کسی غیبت بکند انگار گوشت برادر مرده خود را خورده است. «پشت سر یکدیگر بد مگویید. آیا یکی از شما دوست می دارد که گوشت برادرش را در حالی که مرده است، بخورد؟ پس آن را ناخوش می دارید، و از خدا پروا کنید، که خدا بسیار توبه پذیر و مهربان است.» (آیه 12)

چرا قرآن، غیبتِ دیگران را به خوردن گوشت برادر مرده تشبیه كرده است؟

1. مُرده، روح ندارد تا از خود دفاع كند و شخصى هم كه مورد غیبت قرار مى گیرد، حضور ندارد تا از خود دفاع كند.
2.غیبت، ریختن آبرو است و آبرو كه رفت، قابل جبران نیست. همان گونه كه گوشت مرده، اگر كنده شود، قابل جبران نیست.
اگر مالى گم شود، قابل جبران است امّا آبرو كه رفت، دیگر جبرانش سخت است و تفاوتى هم نمى كند كه به قصد جدّى باشد یا از روى شوخى و مزاح، زیرا در هر دو صورت، آبروى طرف مى ریزد و..... (تفسیر نور، ص 30)

غیبت كننده اگر توبه كند آخرین كسى است كه وارد بهشت مى شود، و اگر توبه نكند نخستین كسى است كه وارد آتش مى گردد .

واقعا اگر انسان با چشم بصیرت و حقیقت بین، به این آیه می نگریست و تفکر می کرد شاید اصلا حاضر نبود تن به غیبت دهد چرا که یک غیبت در روز قیامت باعث می شود بسیاری از حسنات انسان از بین برود: «روز قیامت فردى را مى آورند و او را در پیشگاه خدا نگه مى دارند و كارنامه اش را به او مى دهند، اما حسنات خود را در آن نمى بیند. عرض مى كند: الهى! این كارنامه من نیست! زیرا من در آن طاعات خود را نمى بینم! به او گفته مى شود: پروردگار تو نه خطا مى كند و نه فراموش. عمل تو به سبب غیبت كردن از مردم بر باد رفت. سپس مرد دیگرى را مى آورند و كارنامه اش را به او مى دهند. در آن طاعت بسیارى را مشاهده مى كند. عرض مى كند: الهى! این كارنامه من نیست! زیرا من این طاعات را بجا نیاورده ام! گفته مى شود: فلانى از تو غیبت كرد و من حسنات او را به تو دادم.» (جامع الأخبارص 147)
گناه غیبت موجب می شود عبادت های غیبت کننده در پرونده غیبت شونده نوشته شود یا اگر عبادتی ندارد گناهان غیبت شونده به پرونده غیبت کننده منتقل شود. داستانی در این باره نقل شده که شخصی در مجلسی از عالمی غیبت کرده بود آن عالم برای آن شخص سینی خرمایی فرستاد و از او سپاسگزاری نمود و به وی گفت از اینکه حسنات خود را وارد کارنامه من نمودی خواستم از شما تشکر کنم.

نتیجه گیری

اگر با دید عقل بنگریم واقعا یک انسان عاقل حاضر است با بدگویی از یک نفر پیش دیگران خریدار جهنم باشد، خود را از بهشت محروم گرداند، باعث شود حسناتش به سیئات تبدیل گردد، گوشت برادر مرده بخورد، نماز و روزه اش قبول نشود... شاید آنقدر غرق در دنیا شده ایم که یادمان رفته بر روی اعمال خود بیندیشیم اگر واقعا اندیشه کنیم جایی برای گناه غیبت نمی ماند.


منابع:
قرآن کریم
وسائل الشیعه
بحارالانوار
غررالحکم
تفسیر نور
جامع الاخبار
مجموعه ورام

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.