ضرورت توجه بیشتر به فهم و تدبر در قرآن/ حفظ و قرائت کافی نیست
مدیرکل دفتر برنامه ریزی، آموزش و توسعه مشارکت های معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد گفت: قرائت و حفظ به تنهایی نمی تواند جامعه را قرآنی کند و تدبر در قرآن قفل های دل را می گشاید.
به گزارش تبیان به نقل از خبرنگار مهر، نشست خبری تشریح برنامه های دفتر برنامه ریزی آموزش و توسعه مشارکت های معاونت قرآن و عترت با حضور حجت الاسلام محمدعلی خسروی، مدیرکل این دفتر و حجت الاسلام شاهسونی، مدیر موسسه بیت الاحزان حضرت زهرا(س) و حسن محمدی، مدیرعامل اتحادیه تشکل های مردمی قرآن و عترت پیش از ظهر امروز یکشنبه پنجم اردیبهشت برگزار شد.
حجت الاسلام محمدعلی خسروی در این نشست گفت: امسال از سوی معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان نهضت فهم قرآن مطرح شده است، به این معنا که رویکرد این معاونت با همکاری سایر معاونت های ارشاد ایجاد فضایی است که در آن فضا توجه به فهم قرآن و تدبر در قرآن نسبت به سال های گذشته بیشتر باشد.
وی افزود: ما در زمینه حفظ و قرائت قرآن فعالیت های گسترده ای را در جمهوری اسلامی شاهد بوده ایم. امروز ایران در دنیای اسلام حرف اول را در مسابقات قرآن می زند. در اوایل انقلاب وقتی اعلام مسابقات حفظ قرآن می شد، تعدد شرکت کنندگان در کل ایران به ۱۰ نفر هم نمی رسید که یکی از آنها مرحوم آیت الله خزعلی بود که نفر اول مسابقات شد، اما امروز می بینیم که تعداد حافظان قرآن کریم به ده ها هزار نفر می رسد. این نتیجه زحمات و تلاش هایی است که تاکنون انجام گرفته است.
مدیرکل دفتر برنامه ریزی آموزش و توسعه مشارکت های قرآنی معاونت قرآن و عترت ارشاد ادامه داد: در ابتدای انقلاب چندین قاری برجسته داشتیم. امروز می بینیم قراء خوش صوت و لحنی از ایران در کشورهای اسلامی می درخشند، اما در زمینه فهم و تدبر قرآن متاسفانه آن‌چنان که در سایر زمینه ها پیشرفت داشته ایم، پیشرفت نکرده ایم. با اینکه می دانیم هدف از نزول قرآن تربیت انسان است و تربیت انسان با تدبر صورت می گیرد، قرائت و حفظ به تنهایی نمی تواند جامعه را قرآنی کند.
حجت الاسلام خسروی تصریح کرد: قرآن می فرماید: «بر دل های شما قفل هایی زده شده که این قفل ها را جز تدبر در قرآن چیز دیگری نمی گشاید.» یعنی قرائت و حفظ کل قرآن قفل دل ها را باز نمی کند. تدبر در قرآن قفل های دل را می گشاید. ممکن است کسانی حافظ قرآن باشند یعنی دریچه های سلول های حافظه مغزشان باز شده باشد و یا قاری قرآن باشند یعنی گوش ها و حنجره‌یشان باز است، اما آنچه که مهم است قلب انسان است که ممکن است بسته باشد. برای ایجاد تحول در انسان، باز بودن دل مهم است.
وی ادامه داد: پیش از آنکه گوش، چشم و حنجره فعال باشند، دل باید باز باشد که قرآن را فهم کند و به آن عمل کند. از این رو، ما در این بعد هم امسال ان شاءالله هم بتوانیم نوآوری و حرکت هایی در این زمینه داشته باشیم. هر چه بیشتر قاری و حافظ قرآن داشته باشیم، خوب است نباید به این مقدار فعلی بسنده کنیم، اما در زمینه تدبر در قرآن باید جایگاه ویژه ای را باز کنیم.
مدیرکل دفتر برنامه ریزی آموزش و توسعه مشارکت های قرآنی معاونت قرآن و عترت ارشاد توضیح داد: حدود ۲ هزار موسسه قرآنی که از حمایت وزارت ارشاد برخوردارند در زمینه های مختلف تلاش می کنند، ما می خواهیم آنها در کنار قرائت و حفظ قرآن، مفاهیم، تدبر و تفسیر قرآن را هم بگنجانند. توجه ما امسال برای حمایت از موسسات قرآنی متوجه به موسساتی است که بیشتر به فهم قرآن عنایت دارند.
حجت الاسلام خسروی تصریح کرد: برای فهم قرآن تنها ایجاد انگیزه و تبلیغات کافی نیست. در این زمینه باید اولا تربیت معلمان قرآنی را داشته باشیم، یعنی ایجاد کلاس و موسسات مردمی مورد توجه ما است. با تعلیم این مربیان، آنها می توانند حافظ و قاری زیادی تربیت کنند.
وی ادامه داد: یکی از اهداف ما این است که به موسساتی که متکفل مفاهیم قرآنی هستند، بیشتر توجه و کمک کنیم. دوم تهیه جزوه و کتاب هایی است که به عنوان مبنای تفهیم قرآن باشند که یک امر تخصصی است و از کارشناسان مربوطه استفاده شده و کلیه کتاب های تالیف شده را جمع آوری و ارزیابی کرده ایم که از بین آنها کتاب هایی را در سطوح مختلف مفاهیم منتشر می کنیم.
مدیرکل دفتر برنامه ریزی آموزش و توسعه مشارکت های قرآنی معاونت قرآن و عترت ارشاد توضیح داد: علاوه بر فهم قرآن، دو کتاب فوق العاده ارزشمندی در اختیار شیعه است که متاسفانه از آن غافلیم یکی نهج البلاغه و یکی صحیفه سجادیه است. این دو اثر از مرزهای تشیع هم گذشته و دانشمندان اهل سنت و حتی غیرمسلمانان را هم تحت تاثیر خود قرار داده است. مقام معظم رهبری توصیه اکیدی بر خواندن دعای مکارم الاخلاق که دعای بیستم صحیفه سجادیه است، دارند.
حجت الاسلام خسروی گفت: آیا می دانیم چه معنای بلندی از اخلاق فردی و اجتماعی در این فراز مطرح شده است؟ چگونه می توان این مفاهیم بلند را بر جامعه انتقال و گسترش داد؟ روش، محتوا و چگونگی دعا را باید از صحیفه سجادیه بیاموزیم.
وی اضافه کرد: این دو موضوع مورد توجه معاونت قرآن و عترت است که با ایجاد کلاس هایی در این معاونت برای تربیت معلمان نهج البلاغه و صحیفه سجادیه بتوانیم زمینه گسترش فهم این دو کتاب را در جامعه فراهم کنیم.
در ادامه این مراسم، حجت الاسلام شاهسونی، مدیرعامل موسسه بیت الاحزان حضرت زهرا(س) به عنوان موسسه برتر کشوری از طرح دایر نمودن مدارس شبانه روزی حفظ کل یکساله قرآن کریم در کشور خبر داد.
وی اظهار کرد: این مدارس که در حال حاضر هفت مدرسه می باشد، دو مدرسه برای خواهران و ۵ مدرسه برای برادران امروز با تاسیس ۱۰۶ شعبه در کشور فعال است. این مدارس شبانه روزی یکساله از افراد ۱۴ تا ۲۲ سال مجرد عضو می پذیرد و امروز مقام برتر مسابقات قرآن بیشتر از میان این مدارس است.
مدیرعامل موسسه بیت الاحزان حضرت زهرا(س) ادامه داد: امیدواریم این طرحی که از سال ۸۰ به عنوان طرح موفق آغاز شده است، نیروهای فعالی را در زمینه قرآن تربیت کند. این مدارس شبانه روزی نشان داده که افراد بعد از یکسال تحصیل و تحفیظ رها نمی شود و در مواردی بعضی از این افراد خود تشکیل موسسات قرآنی و یا مدارس شبانه روزی کرده اند.
وی تصریح کرد: امروز هم در تهران دو شعبه در خیابان شهدا از موسسه بیت الاحزان شروع به کار کرده است که می خواهیم ظرف چند ماه آینده حداقل دو مدرسه شبانه روزی در تهران تاسیس کنیم.
حجت الاسلام شاهسونی اضافه کرد: شانزدهمین دوره از مدارس شبانه روزی اردیبهشت ماه سال جاری آغاز به ثبت نام نموده است. امیدواریم به زودی حداقل در هر استان یک مدرسه شبانه روزی برای خواهران و یک مدرسه شبانه روزی یکساله برای برادران راه اندازی کنیم. در این مدارس حتی از کشورهای همسایه نیز عضو پذیرفته می شود.
