تبیان، دستیار زندگی
علم کار با فلزات یا متالورژی (به انگلیسی: Metallurgy) شاخه ای از علم مواد است که به شناخت و استخراج فلزات و فناوری های کار با فلزات می پردازد. ...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

متالوژی چیست؟

متالوژی چیست؟

علم کار با فلزات یا متالورژی (به انگلیسی: Metallurgy) شاخه ای از علم مواد است که به شناخت و استخراج فلزات و فناوری های کار با فلزات می پردازد. این علم جداسازی مواد معدنی از سنگ معدن آنها، ذوب، تصفیه و تولید شمش، بهبود خواص و تهیه آلیاژها و فن کار بر روی فلزات و شکل دهی آن ها را دربر می گیرد. به طور کلی علم مواد فقط شامل بررسی خواص جامدات می شود و دربرگیرندهٔ فلزات، سرامیک ها، پلیمر ها و کامپوزیت ها است. علم متالورژی به طور عمده به فلزات می پردازد و در تحصیلات تکمیلی خواص و کاربرد دیگر جامدات نیز بررسی می شود.

کلمه متالورژی از ترکیب دو کلمه یونانی "metallon" به معنی فلز و "ergon" به معنی کار ساخته شده است.

تاریخچه علم متالورژی:
دوره فلزات بعد از عصر حجر و از حدود ۶ تا ۷ هزار سال قبل از هجرت آغاز شده است. شاید مس اولین فلزی است که به طور خالص و طبیعی و جدا از مواد معدنی مورد استفاده بشر قرار گرفته است. انواع سنگ های مس از ظاهری فلزی با رنگ های مختلف مانند نیلی، لاجوردی، سبز، طلایی و سرخ برخوردار هستند. این امر می تواند یکی از عوامل توجه بشر اولیه به ترکیبات حاوی مس باشد.

برخی معتقدند که گویا اولین بار ذرات طلا که در کنار ماسه های کنار رودخانه ها پراکنده بودند، توسط بشر شناسایی شدند. مصریان و شاید هندیان بیشتر از سایر ملل در استخراج طلا از سنگ های آن توفیق داشتند، اما در ایران از دوره هخامنشی، آثار متعددی از طلا و نقره خصوصا در کنار رود جیحون و در شهر همدان کشف شده است.

با گذشت زمان فلزات دیگری مانند نقره، سرب، آنتیموان و قلع نیز کشف شدند و بشر توانست با استفاده از آتش، ذوب فلزات را تجربه نموده و آلیاژهای مختلف را بدست آورد. به عنوان مثال، از مخلوط کردن قلع و مس، مفرغ بدست آمد و به این ترتیب عصر مفرغ شروع شد.

در عصر حاضر می توان متالورژی را مادر صنعت دانست. در دنیای صنعتی امروز بی شک اگر آلیاژهای خاص و کاربر با کمک علم متالورژی به وجود نمی آمد هم اکنون ما شاهد خیلی از پیشرفت های بشر نبودیم!

هر كالایی را كه در زندگی روزمره خود به كار می بریم یا حاوی فلز است و یا برای ساخت و تولید آن نیاز به فلز می باشد. برای مثال كلیه وسایل حمل و نقل از خودرو گرفته تا كشتی، هواپیما و قطار برای حركت به فلزات یا اجزای فلزی نیاز دارند. همچنین در تمامی ساختمان ها از خانه های كوچك گرفته تا آسمان خراش ها فلز به كار رفته است.

به عبارت دیگر امروزه متالوژی در كلیه صنایع نقش مهمی را ایفا می كند و در نتیجه موقعیت شغلی فارغ التحصیلان این رشته نیز بسیار گسترده است. چرا كه فارغ التحصیلان این رشته در گرایش متالوژی استخراجی با شناخت روش های استخراج فلزات و بهره برداری از واحدهای متالوژی استخراجی و بخشهای وابسته می توانند روش های مقرون به صرفه استخراج فلزات و تصفیه و بازاریابی عناصر فلزی را ارائه دهند و همچنین فارغ التحصیلان گرایش متالوژی صنعتی به دلیل آشنایی با ساختمان، خواص فیزیكی و شیمیایی، فرآیند ساخت فلزات و درك ارتباط بین ساختار فلزات و آلیاژها با خواص آن ها می توانند امور مربوط به انتخاب، شناسایی و تهیه مواد فلزی را انجام دهند و به طراحی و ساخت قطعات فلزی نظارت داشته باشند و روشهای تولید این قطعات را گسترش داده و بهبود بخشند.

تعدادی از گرایش های متالوژی عبارتند از:

- متاورژی ذوب فلزات
- متالورژی صنعتی
- متالورژی استخراجی

مرکز یادگیری سایت تبیان، تنظیم: مرجان سلیمانیان