علل افزایش ابتلا به سرطان از دید متخصصان

* فریبا کوهدانی دانشیار گروه تغذیه سلولی مولکولی دانشگاه علوم پزشکی تهران می گوید: استعداد ابتلا به سرطان در تمام افرادی که در معرض عوامل سوء محیطی واقع می شوند یکسان نیست و توانایی ژنتیکی افراد می تواند در استعداد ابتلا به بیماری پس از مواجهه با عوامل خطر مختلف ازجمله تغذیه مؤثر باشد. این مطالعه نتیجه گیری می کند که، خطر بیماری بر اساس شرایط ژنتیکی محیطی و سایر عوامل فردی تعیین می شود و در بین عوامل محیطی تغذیه از نقش خاصی برخوردار است؛ بنابراین مراحل پیشگیری و درمان بیماری بر اساس شرایط ژنتیکی فرد ارائه شود.

* در مطالعه ی الگوهای غذایی و پیشگیری از سرطان نوشته مرحوم سید مسعود کیمیاگر استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نیز آمده است: یک سوم از مرگ و میرهای ناشی از سرطان ها به رژیم غذایی مربوط می شود اما تعیین رابطه دقیق بین تغذیه و سرطان به دلیل تعداد عوامل موجود بسیار دشوار است.
مواد گیاهی متعددی خاصیت ضدسرطانی دارند که در میوه ها و سبزی ها به فراوانی یافت می شود مانند کرستین در سیب، پیاز و چای، لیوپن و لوتئین در گوجه فرنگی و هندوانه، ایزوتیوسیانات های موجود در خانواده کلم، ترکیبات گوگرددار موجود در سیر و پیاز و فیتو استرول های موجود در میوه و سبزی می تواند، از سرطان پیشگیری کند. بنابراین یک الگوی غذایی مبتنی بر میوه و سبزی، غلات سبوس دار، لبنیات کم چربی و اجتناب از افزودنی ها تا حد ممکن می تواند در پیشگیری از سرطان نقش کلیدی داشته باشد.

* مطالعه ی ارتباط روش های طبخ غذا و افزودنی های شیمیایی با سرطان نوشته فرزاد شیدفر استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز بر ارتباط میان روش های طبخ غذا با ابتلا به بیماری سرطان اشاره دارد. در این مطالعه آمده است: در بین عادات رژیمی چربی های رژیمی اهمیت قابل توجهی را به عنوان یک عامل خطر در سبب شناسی بیشتر سرطان ها به خصوص سرطان پستان و کولون دارد.

کباب کردن روی زغال نیز از روش های نامناسب طبخ غذا است زیرا چربی های گوشت روی زغال ریخته شده و ایجاد (PAH) می کنند که خطر سرطان زایی دارد. پختن در اجاق و ماهی تابه و آب پز کردن چنین اثراتی ندارند. این مطالعه نتیجه گیری می کند که بهترین روش کباب کردن باید طوری باشد که منبع حرارتی در بالای غذا و از فاصله ای باشد که باعث سوختن و سیاه شدن غذا نشود. هنگام پخت کباب، گوشت و گوجه فرنگی باید از خوردن قسمت های سوخته خودداری شود چرا که قسمت های سوخته حاوی مقدار زیادی پلی امید و هیدروکربن است که ماده سرطان زای قوی محسوب می شود.

* این مطالعه می افزاید: برخی از افزودنی های غذایی نیز با خطر بروز سرطان همراه هستند بنابراین با استفاده بیشتر از غذاهایی که بدون افزودنی هستند و با رعایت اصول صحیح طبخ می شوند و استفاده کمتر از غذاهایی که دارای افزودنی های مجاز در مقادیر استاندار هستند می توان گام های ارزنده ای در پیشگیری از سرطان برداشت.

* اکرم پورشمس فوق تخصص دستگاه گوارش، در مورد عوامل ابتلا به سرطان دستگاه گوارش بر عوامل محیطی و تغذیه تأکید کرد. سرطان های دستگاه گوارش بیشتر از آنکه زمینه ژنتیک داشته باشد به عوامل محیطی مانند آلودگی هوا و آب و غذا وابسته است. امروزه استفاده از مواد شیمیایی، جزئی از زندگی ما شده است و از طرفی کودهای شیمیایی در تولیدات کشاورزی در همه جای دنیا از جمله کشور ما بی رویه مصرف می شود که زمینه ساز ایجاد سرطان های مختلف است.

* 50 سال پیش چیزی به اسم غذای آماده و فرآوری شده وجود نداشت ولی اکنون اکثر مواد غذایی آماده حاوی مواد نگهدارنده است که سوسیس، کالباس، سالاد الویه و سایر مواد غذایی از جنس مواد گوشتی برای پیشگیری از کپک زدن بیشتر حاوی مواد نگهدارنده مانند نیترات هستند. مادربزرگ های ما برای شست وشوی ظرف ها از خاک سنگ استفاده می کردند ولی اکنون مواد شیمیایی جایگزین آن شده که در صورت آبکشی نشدن درست ظرف و باقی ماندن مواد شیمیایی روی ظرف زمینه ایجاد سرطان به وجود می آید.  استفاده از اسپری های خوشبو کننده های هوا را در محیط های خانه و کار یکی دیگر از مشکلات است، می توان از گل های تازه خوش بو مانند گل مریم به جای این مواد استفاده کرد.

* مصرف بی رویه لوازم آرایشی از جمله رژ لب نیز به دلیل وجود سرب در این مواد به ایجاد سرطان کمک می کند. افرادی که به طور مداوم از لوازم آرایشی استفاده می کنند به مرور زمان بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان از جمله سرطان گوارش قرار دارند.

* چاقی یکی دیگر از عوامل دخیل در ایجاد سرطان است. افراد چاق بیشتر در معرض ابتلا به سرطان روده بزرگ، سینه، رحم و تخمدان قرار دارند.

* استفاده از ترشی و شور جزو فرهنگ ماست، در صورتی که مصرف بیش از حد نمک و موادی مانند خیارشور یا در سرکه خواباندن مواد غذایی عاملی برای افزایش سرطان معده است ولی در عین حال فعالیت های فیزیکی می تواند خطر ابتلا به سرطان را کاهش می دهد.