اظهارات جنجالی سیف درباره نحوه اجرای برجام

اظهارات اخیر ولی الله سیف رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در شورای روابط خارجی آمریکا درباره نحوه اجرای برجام و درخواست های ایران در این باره، امروز بازتاب های گسترده ای در رسانه های کشور داشت.

فرآوری: ه.هدایتی-بخش اجتماعی تبیان

اظهارات رئیس کل بانک مرکزی ایران در واشنگتن چه با هماهنگی دولت و شخص رئیس جمهور عنوان شده باشد و چه خلاف خط تبلیغاتی دولت و حاکی از سرخوردگی مقام عالی بانکی کشور باشد یک پیام آشکار و واضح برای دستگاه سیاسی آمریکا دارد.
ولی اله سیف چه از موضع رئیس کل بانک مرکزی ایران و چه از موضع رئیس کلِ در شرف برکناری گفته باشد «روابط بانکی ایران عادی نشود برجام از هم می پاشد» در محتوای پیامی که به سیاستگذاران آمریکا مخابره می شود تفاوتی نمی کند و آن این است که ایرانی ها از عملکرد آمریکا در توافق هسته ای راضی نیستند.
تحریم های بانکی ما در تحریم های هسته ای علیه ایران محسوب می شود و کارشکنی آمریکا در لغو این تحریم ها و ادامه سیاست ارعاب و تهدید بانک های خارجی برای برقراری رابطه با ایران باعث شده است تا چرخ مراودات بانکی و به تبع آن همکاری های اقتصادی ایران با دنیای خارج به شرایط عادی بازنگردد.

ولی اله سیف که در تهران با پیروی از خط تبلیغاتی دولت یازدهم سعی داشت برجام را موفقیت آمیز جلوه دهد بارها از بازشدن سوئیفت به روی بانک های ایرانی خبر داده بود بدون آن که اذعان کند سوئیفت یک چیز است و برقراری ارتباط بانک های خارجی با ایران از طریق سوئیفت یک چیز دیگر است.
وی اما در واشنگتن که برای شرکت در نشست بهاره صندوق بین المللی پول به این شهر سفر کرده بود تغییر موضع داد و حقایق را در مورد برجام گفت، این که آمریکا به تعهداتش در چارچوب برجام عمل نکرده است؛ این که ایران نمی تواند از پول های خود در خارج استفاده کند؛ و این که اگر روابط بانکی ایران عادی نشود برجام از هم می پاشد.
رئیس کل بانک مرکزی ایران گفت ایران انتظار دارد دولت آمریکا امکان دسترسی محدود کشورش به دلار را برای تسهیل مبادلات مالی با کشورهای دیگر فراهم کند و به اجرای کامل توافق هسته ای پایبند باشد.
ولی اله سیف که در مصاحبه با المانیتور سخن می گفت با بیان این که ایران حتی پیش از لغو تحریم ها به پیشرفت در بخش اقتصاد دست یافته بود از شرکت های آمریکایی دعوت کرد برای تجارت با ایران و سرمایه گذاری در این کشور با شرکت های اروپایی رقابت کنند.
وی گفت در توافق هسته ای بر اجرای موثر بندهای این توافق به گونه ای که فعالیت های اقتصادی و تجاری ایران تسهیل شود تاکید شده است و این بدان معناست که مبادلات مالی ایران باید از طریق یک نهاد مالی آمریکایی تسویه شود هرچند لزوما پول در آن بانک آمریکایی باقی نماند.
سیف تاکید کرد برجام همه تحریم های هسته ای علیه ایران را برداشته است و برداشته شدن عملی همه تحریم های هسته ای مستلزم برخورداری ایران از سازوکار مبادلاتی U Turn است.
رئیس کل بانک مرکزی ایران افزود: این چیزی است که ما انتظار داریم توافق هسته ای به آن منجر شود.
وی پیش تر در نشست شورای روابط خارجی آمریکا گفته بود ایران نتایج مورد انتظار از اجرای برجام را مشاهده نکرده است.
وی تاکید کرد: تقریبا هیچ چیز اتفاق نیفتاده است. به طور کلی ما قادر نیستیم از پول های خود در خارج استفاده کنیم.
سیف خواستار تلاش های جدی تر دولت آمریکا برای عمل به تعهداتش و کمک به دولت ایران برای ورود به نظام مالی جهان شد.
وی تاکید کرد: آمریکایی ها به تعهدات خود پایبند نبوده اند.
سیف در بخش دیگری از سخنان خود به اقدامات بانک مرکزی ایران برای اصلاح سیستم بانکی کشور از جمله مقابله با پولشویی و بدهی های معوقه بانکی اشاره کرد و پیش بینی کرد نرخ تورم که به 10 تا 12 درصد رسیده با کاهش بیشتر تک رقمی شود و نرخ بهره نیز به دنبال آن کاهش یابد.
وی با ابراز خرسندی از رشد اقتصادی ایران با وجود کاهش قیمت نفت این روند را با وضعیت اقتصادی کشورهای دیگر مثل روسیه، ونزوئلا و قزاقستان مقایسه کرد.
سیف افزود: حتی زمانی که تحریم ها برقرار بودند ما به رغم افت شدید قیمت نفت از ثبات نسبی اقتصادی برخوردار بودیم.
سیف كه بهتر از هر كسی زیر و بم گشایش ها و گره های بین المللی بانكی را می داند گفت؛ « آنچه اتحادیه اروپا و آمریكا براساس تعهدات توافق هسته ای انجام داده اند بسیار ناچیز است. و حتی باعث نشده كه وجوه مسدود شده ایران در دسترس قرار گیرد.» رئیس كل بانك مركزی به موثران سیاست خارجی آمریكا با صراحت یادآوری كرد كه اگر بانك های خارجی از ترس جریمه آمریكا با ایران تعامل نكنند، دیگر برجام بی معنی است.

واکنش منفی آمریکا به اظهارات سیف

سخنان رئیس كل بانك مركزی ایران بلافاصله واكنش سخنگوی كاخ سفید را در پی داشت. جاش ارنست گفته: «دسترسی به نظام مالی آمریکا جزئی از برجام نیست و این موضوع تحت بررسی نیست.»
سخنگوی کاخ سفید با بیان اینکه درک ماهیت مکانیسم های ارتباطات ایران و شریکان تجاری خارجی اش با بانک های آمریکا موضوعی «بسیار فنی» است، مدعی شد اظهارات سیف، رئیس بانک مرکزی ایران اشتباه بوده است.
ارنست گفت که دولت اوباما هرگز قول نداده که به عنوان جزئی از اقداماتش برای رفع تحریم ها علیه ایران، این کار را برای تهران انجام دهد.
آنچه از سخنان سخنگوی آمریكایی بر می آید، این است كه ایران نمی تواند از دلار در معاملات بین المللی استفاده كند و یا به ذخائر ارزی دلاری كه در زمان تحریم در بانك های خارجی مسدود شده است، دست پیداكند. چیزی كه ایران برداشت دیگری از آن و روح توافق برجام دارد. هرچه باشد تعبیرها، برداشت ها و كارشكنی های آمریكایی از توافق هسته ای تاكنون مانع از اجرای درست و فایده بخش برجام برای ایران شده است.
هرچند جک لو پس از دیدار با سیف تاکید کرد کشورش به تعهدات خود در چارچوب برجام پایبند است اما اظهارات جنجالی سیف نشان می دهد طرف آمریکا حاضر نشده است برای ایجاد گشایش در روابط بانکی ایران رویه خود را تغییر دهد.
اظهارات سخنگوی کاخ سفید پس از انتقادهای سیف تاییدی بر تداوم موضع آمریکا بود. وی حتی پای خود را فراتر گذاشت و گفت: توافق هسته ای ایران شامل برقراری دسترسی این کشور به نظام مالی جهانی نمی شود.
به همان شفافیتی که مقامات دولت ایران گره ایجاد شده در لغو تحریم های بانکی را پنهان می کنند به همان شفافیت هم دولت آمریکا موضع خود را مبنی بر باقی ماندن تحریم های بانکی بیان می کنند.
اظهارات جان نش پاسخی به تهدید سیف در مورد فروپاشی برجام بود به این معنا که دولت آمریکا برای ایجاد گشایش در روابط بانکی ایران حاضر نیست گامی بردارد هرچند این سیاست به قیمت فروپاشی برجام تمام شود چرا که برنامه هسته ای ایران سال ها به عقب برگشته، نتیجه سال ها فعالیت غنی سازی سانتریفیوژهای ایران بر باد رفته است. دیگر نه خبری از ذخایر اوارنیوم 20 درصد است، نه ذخایر انبوه اورانیوم 5 درصد، نه راکتور آب سنگین اراک و ... .
حال وقت آن است که دولت تدبیر از خود بپرسد در برابر اصرار آمریکا بر ادامه تحریم های بانکی ایران چه تدبیری را باید بیندیشد.

منابع: صراط/ انتخاب / افکار خبر