5 ابرشاهکار تلاوت در جهان اسلام
هر بار که کام جانت را شکربار می کنی از شنیدن این تلاوت روحت تا قاف قله قرب حضرت زیبا، بال می گیرد، و هر چه بیشتر می شنوی، لبریزتر می شوی از تمنای شنیدن. عبدالباسط خود در رابطه با این تلاوت می گوید: " من عجیب تحت تاثیر معنویت فضای مجلس قرار گرفته بودم و قبل از تلاوت از امام موسی کاظم(ع) و امام جواد(ع) برای این تلاوت اجازه گرفتم"
شکوری_شبکه تخصصی قرآن تبیان
هنر فطرتا زیباست و خواستنی. خاصه اگر پیوند بخورد به کتابی که مظهر همه زیبایی هاست، دل پذیرتر خواهد بود. حاصل پیوند فرخنده هنر با قرآن، مولودی است مبارک به نام «هنر موسیقایی تلاوت».
قرائت قرآن با صوت خوش و گیرا همراه با لحن های گرم و گوش نواز هماره مورد تاکید و توصیه پیشوایان دین بوده است. به دنبال این تاکیدات، مسلمانان رفته رفته الحان و نغمات متعالی و دارای روح تحزّن را در قرائت قرآن به کار می گرفته اند. آنچه امروز به نام موسیقی مقامی قرآن از آن یاد می شود شکل تکامل یافته شیوه ای است کهن در قرائت قرآن که از صدر اسلام تا کنون کمابیش رواج داشته است.
اوج شکوفایی این هنر را می توان در سده های اخیر در کشور مصر سراغ گرفت. مصر، به راستی مهد تمدن و فرهنگ فاخر اسلامی است خاصه در زمینه فن تلاوت و هنر تنغیم(نغمه پردازی دینی).
احمد نداء (نیمه قرن 19)، را پایه گذار سبک امروزین تلاوت در مصر می دانند. اما این هنر اصیل اسلامی، با ظهور قاریانی بزرگ و متجدد، در دهه های میانی قرن اخیر، (حدود سال های 1935-1970) به قله کمال رسید.
برخی از تلاوت های نوابغی که در این سده ظهور کرده اند همچون شیخ مصطفی اسماعیل و شیخ عبدالباسط، آنقدر شنیدنی و جذاب است که با هر بار گوش دادن، تمنای شنیدن دوباره در وجود آدمی، برانگیخته می شود. این آثار، به راستی منبعی غنی و تمام نشدنی از هنر آئینی تلاوت است که تا همیشه، جان مشتاقان کلام وحی را شکربار خواهد کرد.
هر چند ممکن است به دلیل اختلاف سلایق، هر کس به شنیدن آوای یک قاری، علاقمند باشد اما اگر ناگزیر، بخواهیم دست به گزینش بزنیم و فهرستی از جاودانه ترین تلاوت ها را به دست دهیم، بنا به اذعان اساتید و پیشکسوتان این فن شریف، می توان از تلاوت های مجلسی ذیل به عنوان «ماندگارترین تلاوت » ها و یا به تعبیر این قلم، «تلاوت های ابرشاهکار»، نام برد:
یک. تلاوت سوره های حجرات، ق، انشراح و اخلاص با صدای مرحوم شیخ مصطفی اسماعیل محمد المرسی، اجرا شده در لاذقیه سوریه، سال 1957م
(فرازی از این تلاوت را از اینجا و نسخه کامل آن را از اینجا دریافت کنید)
شیخ مصطفی اسماعیل در یک سفر تبلیغی که در سال 1957 میلادی، به کشور سوریه داشتند، این تلاوت تاریخی را در شهر لاذقیه، و در مسجد «جامع المغربی» اجرا کرده اند. گاهی به اشتباه گفته می شود این اثر باشکوه در مسجد اموی شهر دمشق، اجرا شده اما از این تلاوت، نسخه دیگری در دسترس است که مجری مراسم، پیش از تلاوت استاد، به محل دقیق برگزاری این محفل تاریخی، اشاره کرده و می گوید:
« من اللاذقیة نتحدث الیکم الآن لننقل الیکم من جامع الشیخ المغربی تلاوة مبارکة من القرآن الکریم یرتلها المقرئ العربی الکبیر الشیخ مصطفی اسماعیل و یتلوا علینا فیها ما تیسر من آیه الذکر الحکیم».
ترجمه: «هم اکنون از شهر لاذقیه با شما سخن می گوییم تا از مسجد جامع شیخ مغربی، تلاوتی مبارک از قرآن کریم را به شما پخش کنیم با صدای قاری بزرگ جهان عرب، شیخ مصطفی اسماعیل، که آیاتی چند از قرآن حکیم را برایمان تلاوت خواهد کرد».
دو. تلاوت اعجازگونه سور مبارکه حشر( ۱۸ تا آخر) تکویر و فجر( ۲۷ تا آخر) با صدای تکرارنشدنی شیخ عبدالباسط محمد عبدالصمد
(فرازی از این تلاوت را از اینجا و نسخه کامل آن را از اینجا دریافت کنید)
تلاوت یادشده، در سال ۱۹۵۴ میلادی، در جوار صحن مطهر امام موسی کاظم علیه السلام با حضور اساتیدی چون ابوالعینین شعیشع و عبدالفتاح شعشاعی اجرا شده است.
استاد عبدالباسط خود در رابطه با این تلاوت می گوید:
" من عجیب تحت تاثیر معنویت فضای مجلس قرار گرفته بودم و قبل از تلاوت از امام موسی کاظم(ع) و امام جواد(ع) برای این تلاوت اجازه گرفتم"
(عکس زیر، پس از این تلاوت در یکی از صحن های حرم مطهر امام موسی کاظم(ع) و امام جواد(ع) گرفته شده است.)
سه. تلاوت سوره نحل81-51 با صدای شیخ محمد صدیق منشاوی
(فرازی از این تلاوت را از اینجا و نسخه کامل آن را از اینجا دریافت کنید)
تلاوتی سرشار از معنویت و خضوع با طنینی مسحورکننده که استاد، طی یک سفر تاریخی که به دعوت پادشاه وقت کشور لیبی(ملک ادریس السنوسی) بدین سرزمین داشته اند، اجرا کرده است.
زمان و مکان دقیق اجرای اثر، عبارت است از: شهر طرابلس، قصر الخلد / 13رمضان
قصرالخلد، واقع در طرابلس پایتخت کشور لیبی، محل اجرای تلاوت ماندگار استاد منشاوی
چهار. سوره مبارکه شعراء، آیات 51 الی 90 با صدای شیخ محمود محمد رمضان
(فرازی از این تلاوت را از اینجا و نسخه کامل آن را از اینجا دریافت کنید)
حس قوی در کنار تکنیک های لحنی متنوع و نوآورانه، چیزی است که این تلاوت را از دیگر تلاوت های استاد، ممتاز کرده است. مرحوم شیخ محمود محمد رمضان را مبدع نغمه "اثر کرد " می دانند. یکی از تلاوت های مجلسی متفاوت که استاد در آن به زیبایی در نغمه کرد و مشتقات آن، بیشتر از هر جایی، هنرنمایی کرده، همین تلاوت است.
