یک مرحله پایین تر از قرآن!

کتاب نهج البلاغه كه بعد از قرآن، بزرگترین دستور زندگى مادى و معنوى و بالاترین كتاب رهایى بخش بشر است و دستورات معنوى و حكومتى آن بالاترین راه نجات است، از امام معصوم ماست. (امام خمینی ره)

نهج البلاغه بخشی از کلمات نامه ها و خطبه های امیر المؤمنین (علیه السلام) است که توسط سید رضی (ره) جمع آوری شده است و دارای امتیازات و برتری های فراوانی از جمله فصاحت و بلاغت، و همه جانبه بودن و به اصطلاح امروز چند بعدى بودن و.....است.
هر یک از این امتیازات به تنهایى کافى است تا کلمات امام على (علیه السلام) را در مقام والایی قرار دهد، ولى توأم شدن همه این ویژگی های با یکدیگر، و ایراد سخن در زمینه ها و میدان هاى مختلف و گاه با حفظ  کمال فصاحت و بلاغت سخن على (علیه السلام) را در حد اعجاز قرار داده است اما با این حال به هیچ وجه به کلام خالق (قرآن) نمی رسد بلکه سخنان امام علی (علیه السلام) حد وسط کلام مخلوق و کلام خالق است و درباره اش گفته اند: «فوق کلام المخلوق و دون کلام الخالق» (مطهرى، مرتضی، مجموعه آثار شهید مطهرى، ج 14، سیرى در نهج البلاغه، ص 358). یعنی از نظر فصاحت، بلاغت و چند بعدی بودن آن فراتر از تمامی گفته های اندیشمندان و صاحب نظران است اما نسبت به قرآن که کلام خداوند متعال می باشد، پایین تر است.

بنابراین از این جهت که دارای این ویژگی هاست معجزه امام علی (علیه السلام) است اما معجزه نبوت نیست و هیچ کس چنین ادعایی در باره آن نکرده است زیرا معجزه آن است که اولاً دیگران از آوردن آن عاجز باشند، ثانیاً صاحب آن بخواهد با آن ادعای نبوت کند. بنابراین نهج البلاغه گرچه وجوه اعجاز زیادی دارد اما کلام مخلوق است و هرگز به پای قرآن نمی رسد و معجزه اصطلاحی نیست. و نمی تواند همانند قرآن معجزه الی الله باشد.

نهج البلاغه در کلام بزرگان:

١ـ آیه الله جعفر سبحانى دام ظله:
این فقیه بزرگوار و اصولى معاصر، خبرهاى غیبى نهج البلاغه را گواه بر این دانسته كه امام (علیه السلام) علاوه بر آگاهى هاى حسى و عقلى از آگاهى سومى به نام الهام و تایید الهى برخوردار است و انسان به وسیله این حس، شكننده مرزهاى زمان و مكان و حجاب ماده مى باشد و با این قوه، حوادث را پیش از وقوع درك كرده و با آن حوادث ارتباط برقرار كرده و كاملا آن را لمس مى كند . آگاهى از غیب و گزارش امام (علیه السلام) از حوادث و رویدادهاى پنهان و پوشیده خصوصا جریان هایى كه پس از شهادت وى رخ داد یكى از ابعاد گسترده نهج البلاغه را تشكیل مى دهد و این خبرهاى غیبى گواه است كه امام علاوه بر آگاهیهاى متعارف از آگاهى سومى برخوردار بوده كه هرگز نمى توان آن را از طریق ابزارى به نام حس و عقل كشف كرد. (یادنامه كنگره هزار نهج البلاغه: ص 163)
٢ـ آیة الله خامنه ای دام ظله:

این كتاب (نهج البلاغه) وقتى در كنار قرآن قرار گیرد یقینا تالى قرآن است، یعنى ما دیگر كتابى نداریم كه داراى این حد از اعتبار و جامعیت و قدمت باشد، لذا احیاى نهج البلاغه تنها وظیفه شیعیان نیست، بلكه وظیفه همه مسلمانان است، همه مسلمانان به عنوان احیاى یك میراث بى نظیر اسلامى باید نهج البلاغه را زنده كنند و این احیا نه فقط به معناى كثرت چاپ - كه خوب زیاد هم چاپ شده - بلكه به معناى تحقیق در آن است.
3 استاد شهید مرتضی مطهری (ره):
آیه الله شهید مطهرى (ره) در كتاب ارزشمند سیرى در نهج البلاغه چنین می نویسد: نهج البلاغه چندین دنیا دارد: دنیاى زهد و تقوا، دنیاى عبادت و عرفان، دنیاى ملاحم و مغیبات، دنیاى سیاست و مسئولیت هاى اجتماعى، دنیاى حماسه و شجاعت. امتیاز نهج البلاغه براى فردى كه سخن شناس باشد و زیبایى سخن را درك كند نیاز به توضیح و توصیف ندارد. اساسا زیبایى درك كردنى است، نه وصف كردنى نهج البلاغه پس از نزدیك چهارده قرن براى شنونده امروز همان لطف و حلاوت و گیرندگى و جذابیت را دارد كه براى مردم آن روز داشت است. (سیری در نهج البلاغه استاد مطهری ص 7)