بلاتکلیفی بیمه ای در صنعت خودرو
اختلاف نظر میان خودروسازان و بیمه مرکزی در حالی این روزها به سوژه ای داغ تبدیل شده که بسیاری از خریداران خودروهای صفر کیلومتر، تکلیف خود را بابت پرداخت بیمه شخص ثالث نمی دانند و مشخص نیست در نهایت با خودروسازان طرف خواهند بود یا نمایندگی های بیمه.
ماجرا از آنجا شروع شد که سال گذشته بیمه مرکزی در ابلاغیه ای اعلام کرد از این پس مشتریان باید برای دریافت بیمه شخص ثالث، به جای سازمان فروش خودروسازان، به نمایندگی های بیمه مراجعه کنند. بر اساس بخشنامه بیمه مركزی جمهوری اسلامی ایران «انعقاد هرگونه قرارداد برای صدور بیمه نامه شخص ثالث خودروهای صفركیلومتر، بین شركت های بیمه و شركت های خودروساز یا موسسات وابسته به آنها، از تاریخ ۰۱/ ۰۱/ ۱۳۹۵ ممنوع شده است.» در ادامه این بخشنامه آمده که شركت های بیمه موظف شده اند بیمه نامه شخص ثالث خودروهای صفركیلومتر را صرفا به نام خریدار خودرو صادر و میزان حق بیمه دریافتی از خریدار را در بیمه نامه قید کنند.این بخشنامه در شرایطی است که خودروسازان از ابتدای امسال، نرخ بیمه شخص ثالث محصولات صفر کیلومتر خود را افزایش داده اند. این اقدام خودروسازان البته واکنش بیمه مرکزی را نیز به دنبال داشته، چه آنکه روابط عمومی این شرکت در توضیحی متذکر شده که «مرتبط كردن افزایش قیمت خودرو های صفركیلومتر به بیمه بی معنی است و موضوعیت ندارد و لحاظ حق بیمه شخص ثالث در قیمت خودرو منطقی و موجه نیست.»
از نظر مسوولان بیمه مرکزی، افزایش قیمت خودرو در ابتدای امسال (به دلیل بالا رفتن نرخ بیمه)، عملا در خلاف جهت بخشنامه بیمه مرکزی است، چه آنکه طبق این بخشنامه، مشتریان باید از ابتدای امسال برای دریافت بیمه شخص ثالث به نمایندگی های بیمه مراجعه کنند، اما با توجه به اقدام خودروسازان مبنی بر اعمال هزینه بیمه بر قیمت خودرو، دیگر ضرورتی برای مراجعه به نمایندگی ها نیست.در حال حاضر و طبق روال گذشته، بیمه شخص ثالث توسط خودروسازان صادر می شود، به این شکل که آنها (شرکت های خودروساز) هر ساله نرخ جدید بیمه را در قیمت خودرو لحاظ و آن را از مشتری دریافت می کنند. در واقع تا به امروز ماجرا این گونه بوده که خودروسازان و شرکت های بیمه، قراردادی با یکدیگر امضا و طبق آن، امور مربوط به صدور بیمه انجام می شده است.
در حال حاضر، مشتریان وقتی به سازمان فروش خودروسازان مراجعه می کنند، با چند شرکت بیمه محدود مواجه اند که باید از بین آنها یکی را به عنوان مرجع صادرکننده بیمه شخص ثالث خود انتخاب کنند و اتفاقا به نظر می رسد ریشه بخشنامه جدید بیمه مرکزی، در همین موضوع باشد.به عبارت بهتر، ظاهرا بیمه مرکزی قصد دارد به واسطه بخشنامه مربوطه، از یکسو سایر شرکت های زیرمجموعه خود را نیز به اصطلاح وارد بازی کرده و از سوی دیگر، پروسه صدور بیمه نامه شخص ثالث را از انحصار خودروسازان خارج و به نمایندگی های خود بسپارد. اگر این اتفاق رخ بدهد، عملا خودروسازان از ماجرای بیمه شخص ثالث کنار خواهند رفت و آنگاه، این نمایندگی های بیمه هستند که مسوولیت صدور این بیمه نامه را بر عهده خواهند گرفت.آن طور که در لا به لای اظهارات مسوولان بیمه مشخص می شود، آنها معتقد به وجود انحصار و حتی رانت در «صدور بیمه توسط خودروسازان» هستند و از همین رو می خواهند خود عهده دار این روند باشند. واضح تر اینکه از نظر شرکت های بیمه، خودروسازان از بابت صدور بیمه نامه شخص ثالث، سود می برند و حق انتخاب نیز از مشتریان (برای انتخاب شرکت بیمه موردنظر خود) سلب می شود. در گفت و گویی که محمدابراهیم امین رئیس کل بیمه مرکزی با هفته نامه تجارت فردا انجام داده، وی گفته «در بیمه نامه های ارائه شده از سوی خودروسازان بالاترین مبلغ حق بیمه در آن ثبت شده، اما حق بیمه پرداختی از سوی خودروساز به شرکت بیمه کمتر از 80 درصد مبلغ کل است و مابقی آن به جیب خودرو ساز می رود.»
وی همچنین تاکید کرده «شرکت های بیمه و بیمه مرکزی همگان در یک کشتی نشسته اند، اما به دلیل آنکه برخی از شرکت های بیمه بی مسوولیت هستند، با وجود آگاهی به تجربه تلخ همکاری شرکت های بزرگ بدهکار با دیگر همکاران این صنف، بیمه نامه صادر می کنند؛ از همین رو بیمه مرکزی به سمتی می رود که به شرکت های بیمه رسما اعلام کند حق ندارند قرارداد گروهی با خودروسازان منعقد کنند.» با توجه به این اظهارات، به نظر می رسد مشکل اصلی بیمه مرکزی، بیشتر با شرکت های زیرمجموعه اش است تا خودروسازان، زیرا خودروسازها با توجه به قراردادی که با بیمه ها به امضا رسانده اند، اقدام به صدور بیمه نامه شخص ثالث می کنند. به عبارت بهتر، این شرکت های بیمه هستند که با وجود ابلاغ بخشنامه بیمه مرکزی، باز هم با خودروسازان قرارداد امضا کرده و شرکت های خودروساز طبق روال طبیعی که از قبل بوده، اقدام به صدور بیمه نامه شخص ثالث کرده و می کنند. با این حساب نمی توان یقه خودروسازان را بابت عقد قرارداد با شرکت های بیمه، گرفت، زیرا آنها (بیمه ها) با علم به بخشنامه جدید بیمه مرکزی، همکاری با خودروسازها را تمدید کرده اند.در این شرایط اگرچه بیمه مرکزی معتقد است افزایش قیمت خودرو از ناحیه بیمه، بی ربط و به نوعی خلاف است، با این حال ازآنجاکه تحویل خودرو بدون بیمه نامه، تبعات خاص خود را به دنبال خواهد داشت،
شرکت های خودروسازان عملا چاره ای جز صدور این بیمه نامه ندارند. یکی از تبعات تحویل خودرو بدون بیمه نامه این است که اگر خودرو موردنظر دچار سانحه شود، مالک آن به دلیل نداشتن بیمه، دچار دردسرهای زیادی خواهد شد.
با توجه به موارد مطروحه، به نظر می رسد بیمه مرکزی اگر می خواهد صدور بیمه نامه شخص ثالث را در دست بگیرد، بهتر است ابتدا با برخی زیرمجموعه خود کنار بیاید، زیرا در حال حاضر آنها هستند که به واسطه عقد قرارداد با خودروسازان، مقدمات ایجاد رانت و انحصار (همان که رئیس کل بیمه مرکزی می گوید) را فراهم می آورند.
منبع: خبر انلاین