لیلة الرغائب شب چه آرزوهایی است؟

چند سالی است که "لیلة الرغائب" از جنبه خصوصی خارج شده و بُعد عمومی پیدا کرده است. و این اتفاقی مبارک است به شرط آن که از معنای واقعی آن دور نشویم.

به اولین شب جمعه ماه رجب "لیلة الرغائب" گویند که از دو بُعد قابل بررسی است و دو تعریف دارد.

تعریف اول این که از "رغبت" می آید که به معنای رغبت و میل به چیزی است. رغبت مقدمه نیت برای ایجاد عمل صالح است. یعنی انسان رغبت پیدا می کند که برای انجام اعمال صالح نیت کند. و البته به فرموده اهل عرفان این رغبت به کمک امام زمان(عج) ایجاد می شود. و در این شب خصوصا از امام عصر(علیه السلام) کمک بخواهیم برای ایجاد این رغبت. این شب شبی است که ملائکه نیز چشم امید به فضل و بخشش و کرم الهی دارند. بنابر معنای اول «لیلة الرغائب» شبی است که میل و توجه به عبادت و بندگی در آن بسیار است و بندگان خدا در این شب گرایش و رغبت بسیار به رفتن به در خانه خدا و ارتباط و انس و نیایش با او دارند.
از جنبه دیگر «لیلة الرغائب» معنای دیگری دارد. لفظ "رغائب"، جمع "رغیبه" است به معنای شب بخشش بسیار. شبی که در آن عطا و بخشش خدا بسیار فراوان است، پاداش های بسیار ارجمند و گران سنگ. و بندگان خدای مهربان و کریم با رو آوردن به بارگاه خدا، و خاکساری و خشوع در برابر بزرگی حضرت باریتعالی، شایستهٔ دریافت انعام و عطا و بخشش بی کرانهٔ خدا می شوند.
درباره اهمیت این شب، پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) فرموده اند: از اولین شب جمعه ماه رجب غافل نشوید، زیرا شبی است که فرشتگان آن را "لیلة الرغائب" می نامند به این جهت که هنگامی که یک سوم از شب گذشت هیچ فرشته ای در آسمان و زمین نمی ماند مگر اینکه در کعبه و اطراف آن جمع می شوند و آنگاه خداوند متعال به فرشتگان می فرماید: ای فرشتگانم هر چه می خواهید از من درخواست کنید، فرشتگان عرض می کنند: حاجت ما این است که از روزه داران رجب در گذری. خداوند متعال می فرماید این کار را انجام دادم.» (إقبال الأعمال: ج 2، ص632)

ملائک به روی زمین می آیند تا رحمت الهی را بر زمینیان عرضه کنند. البته به توصیه پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) برای این شب دستور نمازی به ما رسیده است که ثواب بسیاری دارد.
کسی که این نماز را بخواند، شب اول قبرش خدای متعال ثواب این نماز را با زیباترین صورت و با روی گشاده و درخشان و با زبان فصیح به سویش می فرستد. پس او به آن فرد می گوید: ای حبیب من، بشارت بر تو باد که از هر شدت و سختی نجات یافتی. میّت می پرسد تو کیستی؟ به خدا سوگند که من صورتی زیباتر از تو ندیده ام و کلامی شیرین تر از کلام تو نشنیده ام و بویی، بهتر از بوی تو نبوئیده ام. آن زیباروی پاسخ می دهد: من ثواب آن نمازی هستم که در فلان شب از فلان ماه از فلان سال به جا آوردی. امشب به نزد تو آمده ام تا حق تو را ادا کنم و مونس تنهایی تو باشم و وحشت را از تو بردارم و چون در صور دمیده شود و قیامت بر پا شود، من سایه بر سر تو خواهم افکند. (المراقبات، حاج میرزا جواد ملکی تبریزی)
نحوه اقامه نماز به روش ذیل است.
پنجشنبه ماه رجب روزه گرفته شود، چون شب جمعه داخل شود، ما بین نماز مغرب و عشا، 12 رکعت نماز به جا آورده می شود که هر 2 رکعت با یک سلام ختم می شود.
به این ترتیب که در هر رکعت یک مرتبه سوره «حمد»و 3 مرتبه «سوره قدر» و 12 مرتبه «سوره توحید» خوانده می شود و هنگامى که از نماز فارغ شدند، 70 مرتبه مى گویند:
«اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ النَّبِیِّ الْأُمِّیِّ وَعَلَى آلِهِ»
خدایا! بر محمد پیامبر درس ناخوانده و خاندانش درود فرست
سپس به سجده مى روند و 70 مرتبه می گویند:
«سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلائِکَةِ وَالرُّوحِ»
پاک و منزّه است پروردگار فرشتگان و روح
آن گاه سر از سجده بر مى دارند و 70 مرتبه مى گویند:
«رَبِّ اغْفِرْ وَارْحَمْ وَ تَجَاوَزْ عَمَّا تَعْلَمُ إِنَّکَ أَنْتَ الْعَلِیُّ الْأَعْظَمُ»
پروردگارا! مرا بیامرز و بر من مهر ورز و از آنچه از من مى دانى بگذر، تو خداى برتر و بزرگترى
دوباره به سجده مى روند و 70 مرتبه مى گویند:
سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلائِکَةِ وَ الرُّوحِ
پاک و منزّه است پروردگار فرشتگان و روح
سپس حاجت خود را مى طلبند که به خواست خدا برآورده خواهد شد.

امید که در این شب توشه خوبی از هر دو معنا برگیریم. و در راس همه حاجات درخواست توفیق بندگی را از ایزد منان خواستار باشیم.