کادمیم(2)

پیدایش

سنگ های معدن که حاوی کادمیم می باشند کمیاب بوده و در صورت یافت شدن به مقادیر خیلی کم وجود دارند. CdS) Greenockite)، تنها کانی مهم کادیم، تقریباً همیشه به ZnS) sphalerite ) متصل است. درنتیجه کادمیم عمدتاً به عنوان یک محصول جانبی از استخراج، خالص سازی و تصفیه سولفید اوره حاصل از سنگ معدن روی و به میزان کمتر سرب و مس تولید می شود.

مقدار کمی از کادمیم (تقریباً 10% مصرف )از منابع ثانویه- که عمدتاً از خاکه حاصل از بازیافت تکه های آهن و فولاد است- به دست می آید. تولید در آمریکا از سال 1907 آغاز گردید اما بعد از وضعیت زندگی استاد درجنگ جهانی اول بود که این عنصر کاربرد فراوانی پیدا کرد.

ایزوتوپ

کادمیم به طور طبیعی شامل 6 ایزوتوپ پایداراست. 27 ایزوتوپ پرتوزا (radioisotopes)شناخته شده که پایدارترین آن ها Cd-113 با نیمه عمر 7/7 کوادریلیون سال، 109 Cd- با نیمه عمر6/426 روز و Cd-115 با نیمه عمر 46/53 ساعت می باشد.

مابقی ایزوتوپ های رادیو اکتیو دارای نیمه عمری کمتر از 5/2 ساعت بوده که اکثر آن ها نیمه عمرشان کمتر از 5 دقیقه است. این عنصر دارای 8 ایزومر هسته ای (meta state) است که پایدار ترینشان Cdm-113 ( با نیم عمر 14.1 سال) ، Cdm-115 (با نیم عمر 44.6 روز) و Cdm-117 ( با نیمه عمر 3.36 ساعت) می باشد.

ایزوتوپ های کادمیم از نظر وزن اتمی در بازه از واحد Cd-97)amu)، تا Cd-138) amu129.934) قراردارند. حالت فروپاشی اتمی بلافاصله، پیش از دومین ایزوتوپ پایدار فراوان، Cd-12، الکترون گیری و حالت بلافاصله بعدی، کاهش بتا می باشد. محصول فروپاشی اصلی قبل از Cd-112، عنصر 47 (نقره) و محصول بعد از آن عنصر 49 (ایندیم) است.

هشدارها

کادمیم از معدود عناصری است که هیچگونه نقش ساختاری در بدن انسان ندارد. این عنصر و محلول ترکیبات آن حتی به میزان بسیار کم، سمی هستند و در اندام ها و محیط زیست، ذخیره می شوند.

استنشاق گرده های کادمیم به سرعت در دستگاه تنفسی و کلیه ها ایجاد مشکلاتی می کند که می توانند کشنده باشند (اغلب از نارسائی کلیوی). خوردن هر مقدار قابل ملاحظه ای ازکادمیم موجب مسمومیت سریع کبد و کلیه ها می گردد. ترکیباتی که محتوی کادمیم هستند نیز سرطان زا می باشند.

هنگام کار با کادمیم لازم است برای محافظت در برابر گازهای خطرناک از هود گاز استفاده نمائیم. مثلاً هنگام کار با لحیم های نقره که دارای کادمیم هستند باید احتیاط کامل نمود. تماس طولانی با محلول های آبکاری کادمیم منجر به مسمومیت های جدی می گردد.