احساس خوش امنیت
آیا فرد مورد اعتمادی هستید؟(2)
در مقاله پیش گفتیم که:انسان ها در طول زندگی نیاز دارند به یکدیگر اعتماد کنند.گذشته ی افراد نشان می دهد که آیا قابل اعتماد هستند یا خیر؟بین اعتمادواحساس امنیت که لازمه ی بهداشت روانی است رابطه ی مستقیم وجود داردو ناامنی اثر مخربی بر انسان دارد.
در این میان «آبراهام مزلو» روان شناس انسان گرا از اولین كسانی بود كه در این زمینه نظرات اساسی ارائه داده و چهارده نشانه برای این احساس برشمرد كه عبارت اند از:
1- احساس طرد شدن؛ مورد عشق و علاقه دیگران نبودن
2- احساس تنهایی
3- احساس این كه دائماً در معرض خطر قراردارد
4- ادراك دنیا به عنوان مكانی تاریك، خصمانه و خطرناك
5- دیدن دیگران به عنوان افرادی بد، شیطانی و خودخواه
6- احساس عدم اعتماد، حسادت، بخل
7- بدبینی
8- گرایش به ناخشنودی و نارضایتی از خود و محیط
9- احساس تنش، فشار، كشمكش درونی توأم با خستگی و بی حوصلگی، ناراحتی، كابوس و بی ارادگی
10- گرایش به عیب جویی زیاد نسبت به خود
11- احساس گناه و شرمندگی
12- اختلال در پذیرش خود، نیاز به قدرت و مقام اجتماعی، جاه طلبی، پیشرفت و پرخاشگری یا بالعكس احساس خودآزاری، وابستگی به دیگران، احساس بیچارگی و درماندگی و تسلیم در برابر ناملایمات
13- میل دایمی و شدید برای یافتن امنیت به صورت هدف های مكرر و متغیر و كاذب
14- خودخواهی، خودمداری و فردگرایی و اشتغالات ذهنی شدید و مستمر.
همانندسازی و احساس ایمنی
خانواده شرایط همانندسازی سالم را برای كودك فراهم می سازد، اولین تجربه مهم كودك در این زمینه معمولاً با مادر است. ولی با گذشت زمان كودك با افراد دیگر خانواده نیز مرتبط می شود و روابط عاطفی و اجتماعی او گسترش می یابد. برای مدت ها این محیط جو و فضای زندگی او را شامل می شود.
در خانواده های سنتی، محدوده ارتباطی طفل وسیع تر و تنوع همانندسازی او بیشتر است. بنابراین اگر نتواند با پدر و مادر ارتباط برقرار كند غالباً با دیگر اعضای خانواده مرتبط می شود و بسیاری از نیازهای خود را از طریق آنان برآورده می كند. اما در شهرهای بزرگ كه خانواده به صورت هسته ای است، پدر و مادر بار سنگین تری را به دوش می كشند و كودكان از روابط عاطفی متنوع محرومند. این خود سبب ایجاد احساس ناامنی در آنها می گردد. رابطه احساس امنیت و محیط بیرون از خانواده محیط كوچه، محله، شهر و مدرسه نیز در تشدید احساس ایمنی یا ناامنی بسیار مؤثر است. ممكن است این شرایط مانند فضای خانواده تأثیرات خیلی عمیق و وسیع نداشته باشد.
زیرا كودك معمولاً در معرض تأثیر آنها كمتر از تأثیرات خانواده قرار می گیرد. به هر حال پژوهش های مختلف نشان داده كه شرایط اجتماعی افراد اگر مثبت باشد خصوصیات مثبت آنها را تقویت می كند و اگر منفی باشد صفات و واكنش های منفی آنها را برمی انگیزد. مدرسه نیز اگر فضای مناسبی نداشته باشد برخودپنداری كودكان اثر منفی داشته و احساس حقارت و ناایمنی را در آنها تشدید می كند. اگر كودكی به طور مداوم به علل مختلفی اعم از عدم توجه والدین یا اولیای مدرسه در كوچه، محله یا مدرسه مورد اذیت و آزار، تحقیر و تهدید قرار گیرد به احتمال قوی دچار احساس اضطراب و ناایمنی گشته یا درونگرا و تخیلی می شود. گاه نیز این احساس ناامنی را با پرخاشگری جبران می كند. در اثر پرورش در اینگونه محیط ها بسیاری از كودكان بزهكار، دزد، قاتل، منحرف و بیمار روانی یا معتاد می شوند. زیرا لطمات شدیدی كه به شخصیت آنها وارد آمده آنها را حقیر و ناایمن كرده، در نتیجه با ناسازگاری با دنیای ناامن و نامهربان مقابله می كنند.
مولف:فریدون سگوند
مقالات مرتبط:
فروش کتاب های « روان شناسی » و « متفرقه » در فروشگاه اینترنتی تبیان
