زندگی نامه آیة الله عباس واعظ طبسی(ره)

آیة الله عباس واعظ طبسی؛ تولیت آستان قدس رضوی و نماینده ولی فقیه در استان های خراسان رضوی، خراسان شمالی و خراسان جنوبی بامداد جمعه در بیمارستان امام رضا (علیه السلام) دار فانی را وداع گفت.

آیة الله واعظ طبسی عصر روز جمعه؛ هفتم اسفند ماه، بر اثر مشکل تنفسی بلافاصله توسط عوامل اورژانس به بیمارستان امام رضا (علیه السلام) در مشهد مقدس منتقل شد و تحت درمان قرار گرفت و پس از یک هفته دار فانی را وداع گفت.
این در حالیست که وی قبل از این پیشامد، به رغم ضعف جسمانی در حالی که بر روی صندلی چرخدار قرار داشت، به یکی از شعب اخذ رای در حرم مطهر رضوی رفت و رای خود را در صندوق انتخابات دهمین دوره از مجلس شورای اسلامی و پنجمین دوره از مجلس خبرگان رهبری انداخت.
آیة الله عباس واعظ طبسی نماینده ولی فقیه در استان های خراسان رضوی، خراسان جنوبی و خراسان شمالی و تولیت آستان قدس رضوی در سال 1314 در مشهد مقدس و در خانواده ای مذهبی و روحانی متولد شد.
وی در یک سالگی پدرش را که از نوابغ گویندگان اسلامی در ایراد سخنرانی های مذهبی و خطابه و از لحاظ اخلاق، تقوی و پرهیزگاری زبانزد خاص و عام بود از دست داد و دوران کودکی را با سرپرستی مادر پشت سر گذاشت.
وی از همان سنین کودکی و نوجوانی بسیار عاطفی و علاقمند به حوزه های علمیه، عالمان دینی و حضور در جلسات مذهبی بود، لذا به رغم علاقه شدیدی که به فراگیری علوم اسلامی داشت به خاطر شرایط و اقتضای زمان به تحصیل در دبستان و دبیرستان پرداخت که طی این دوران به دلیل استعداد سرشار و انضباط عالی همواره مورد توجه و احترام دوستان و معلمان بود.

آیة الله واعظ طبسی در 16 سالگی به حوزه علمیه وارد شد و دروس مقدماتی، سطوح متوسطه و عالیه و خارج را به طور جدی دنبال کرد و از محضر اساتید و عالمان برجسته ای مانند آیات عظام و حجج الاسلام و المسلمین خالقی، جاویدی، ادیب نیشابوری، حاج سید احمد مدرس یزدی، حاج شیخ مجتبی قزوینی و میلانی بهره مند شد.
وی همراه با حدود 30 سال کار علمی دقیق و پیگیر، چندین دوره دروس منطق، اصول، معالم، قوانین، رسائل و کفایه را تدریس نمود که کلاسهای درس ایشان با استقبال گرم طلاب مواجه بود.
آیة الله واعظ طبسی از سنین 12 یا 13 سالگی با سیاست آشنا بود و در 15 یا 16 سالگی چه در دبیرستان و یا حوزه علمیه و منزل مسائل سیاسی را دنبال و مطرح می کرد.
وی با احساس نفرت عمیقی که از رژیم پهلوی در خود احساس می کرد، خشم و کینه اش را به اشکال مختلف ابراز می کرد و پس از گذشت مدت کوتاهی از شروع درس در حوزه علمیه با سخنرانی های خود مبارزه ای هدفمند و جهت دار را بر علیه دستگاه حاکم آن زمان آغاز کرد تا جایی که چندین بار به خاطر همین سخنرانی ها ممنوع المنبر یا به زندان کشیده شد تا جایی که این مبارزه مقدس را تا پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی ایران به رهبری امام خمینی (ره) ادامه داد و همیشه یار و یاور اسلام و کشور برای خدمت به جامعه اسلامی بود.
وی در دیداری که با امام راحل (ره) داشت، معظم له در مورد ایشان فرمود: 'من به شما از دو حیث ارادت دارم، بخاطر خودتان و به خاطر مرحوم والدتان'. افراد غیرمسلمان بسیاری بودند که تحت تاثیر منطق و کلام موثر و پرجاذبه او به اسلام مشرف شدند.
آیة الله واعظ طبسی پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی همواره به عنوان یکی از استوانه های نظام مقدس مورد توجه قرار داشته و از سوی امام خمینی(ره) به عنوان نماینده معظم له در خراسان بزرگ و تولیت آستان قدس رضوی منصوب شد و پس از رحلت آن بزرگوار، این حکم از سوی حضرت آیة الله العظمی خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی تایید شد.
وی علاوه بر خدمت در بارگاه مقدس رضوی در نهادهای مقدسی مانند مجمع تشخیص مصلحت نظام و دوره سوم مجلس خبرگان رهبری عضویت و ریاست حوزه علمیه خراسان را به عهده داشت و در جهت اعتلای اسلام و نظام مقدس اسلامی تلاش بسیار کرد.
آیة الله عباس واعظ طبسی صبح روز جمعه 14 اسفند ماه پس از 80 سال تلاش برای خدمتگزاری به زائران بارگاه منور رضوی و مجاهدت در راه دین و انقلاب در مشهد مقدس چشم از جهان فروبست و به ملکوت اعلی پیوست.

زندگی نامه

آیة الله عباس واعظ طبسی در بهمن ۱۳۱۴ در خانواده ای روحانی دیده به جهان گشود. مادرش زنی متقی و پرهیزکار بود و پدرش حاج شیخ غلامرضا واعظ طبسی از مشهورترین واعظان عصر و مبلغان اسلامی آن دوره بود که آوازه منبرهای پرشورش در سراسر جهان تشیع پیچیده بود. این خطیب توانا یک سال بعد از تولد فرزند در راه سفر به تهران به قصد برپایی منابر افشاگرانه بر علیه حکومت تازه تاسیس رضاخانی، دار فانی را وداع گفت به گونه ای که به دلالت بسیاری از علمای آن روزگار او را به شهادت رساندند.
آیة الله واعظ طبسی تحصیل دانش را در مشهد آغاز و تا سطح دبیرستان در مدارس جدید ادامه داد، اما شور و اشتیاق تحصیل علوم دینی و علاقه به دروس حوزوی باعث شد که با وجود کسب موفقیت های فراوان، به حوزه روی آورد. وی در حوزه علمیه مشهد از محضر اساتیدی همچون مرحوم ادیب نیشابوری (ادیب ثانی)، حاج آقا مدرس یزدی، حاج شیخ مجتبی قزوینی، حاج شیخ هاشم قزوینی و مراجع عالی قدری همچون آیة الله میلانی کسب فیض کرد.
آیة الله واعظ طبسی در مصاحبه ای که از او در سال ۱۳۶۲ در مجله پیام انقلاب چاپ شده است به خاطرات خود از محضر درس ادیب نیشابوری اشاره می کند و می گوید: «یادم می آید که ماه مبارک رمضان مصادف با تابستان بود، بعد از ظهر ها مثل باران عرق می ریختیم و به تنها چیزی که فکر نمی کردیم گرمای هوا بود. توجهمان به درس بود. مجذوب گفتار ادیب بودیم و ایشان در هر زمینه ای که شروع به تدریس می نمود، ما را علاقه مند به همان رشته می کرد. گاهی اوقات که بحث می کرد و برداشت های جالبی از بعضی مراجع و فقهای بزرگ اسلام و شخصیت های بزرگ علمی به ما معرفی می کرد، ما بیشتر نسبت به درس خواندن مشتاق می شدیم.»

شروعی برای مبارزه

سال ۱۳۳۰ در زندگی آیة الله واعظ طبسی اتفاق مهمی افتاد. اتفاقی که مسیر زندگی او را تغییر داد در این سال شهید سید مجتبی نواب صفوی در سفری که به مشهد داشت، با سخنان پر شور خود در مدرسه علمیه نواب، شور و شوقی نو در دل طلاب جوان ایجاد کرد و این سرآغازی بود برای سال ها مبارزه با ظلم و استبداد.
آیة الله واعظ طبسی خود می گوید: «مبارزه علنی بنده وجمع دوستان تقریبا از سال ۱۳۳۵ شروع شد در آن موقع برادرمان جناب آقای خامنه ای(مقام معظم رهبری) در مشهد تشریف نداشتند و شهید هاشمی نژاد هم در قم بودند بنا بر این در آن زمان من تنها بودم و خیلی سخت می گذشت به جهت آن که در حوزه هم افکار خاص ضد مبارزه حاکم بود. بعدها با پیوستن این دو بزرگوار، محور واحدی را در خراسان تشکیل دادیم. دراوایل نشست هایمان از هم جدا بود اما بعدا تصمیم گرفتیم مرکزیتی داشته باشیم و دوستان مشترک به آن جا مراجعه کنند.»

آیة الله واعظ طبسی نخستین بار در سال ۱۳۳۹ هنگامی که در سرای محمدیه درباره عدل زمامداران صحبت می کرد، مورد اعتراض ساواک قرار گرفت و با تعطیلی جلسات سخنرانی اش، ممنوع المنبر شد این ممنوعیت البته بیش از هفت ماه به طول نیانجامید و با فشار اقشار مختلف مردم شکسته شد.

در همین سال دومین اتفاق مهم در زندگی آیة الله واعظ طبسی رخ داد. او در همین سال با بنیانگذار نهضت اسلامی، مرجع عظیم الشان حضرت امام خمینی(ره) آشنا شد و این آشنایی زمینه یک عمر عشق و دلدادگی را فراهم آورد.
سال ۱۳۴۱ پس از برگزاری رفراندوم فرمایشی محمدرضا پهلوی و به دنبال ایراد چند سخنرانی بر علیه این رفراندوم آیة الله واعظ طبسی دستگیر و به تهران انتقال شد.
چند ماه بعد از قیام پانزده خرداد به عنوان نماینده حوزه علمیه مشهد به محضر حضرت امام خمینی(ره) رسید و به پیشنهاد ایشان در مجلسی با حضور علما و طلاب حوزه علمیه قم به ایراد سخن پرداخت و ابعاد مختلف قیام پانزده خرداد را تشریح کرد. به دنبال این سخنرانی در قم دستگیر و به زندان قزل قلعه تهران منتقل می شود.
آیه الله واعظ طبسی سال ۱۳۴۴ پس از یک سلسله سخنرانی در رفسنجان بار دیگر ممنوع المنبر شد. او در ا ین سال ها با دیگر یاران انقلاب همچون شهید باهنر ، شهید مطهری، شهید بهشتی و ... آشنا شد و در سایه راهنمایی های امام خمینی(ره) به همراه دیگر روحانیان مبارز، کوشید زمینه شکل گیری تحولی اساسی در قالب انقلاب اسلامی را فراهم کند.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی

با پیروزی نهضت اسلامی در بهمن ۱۳۵۷، امام خمینی(ره) که نسبت به دستگاه مقدس امام رضا(علیه السلام) حساسیتی فوق العاده داشتند، در نخستین احکامی که صادر فرمودند، سرپرستی آستان مقدس و ملکوتی ثامن الحجج(علیه السلام) را به آیة الله واعظ طبسی سپرده و دو سال بعد با توجه به سوابق وکارنامه درخشان ایشان در مدت زمان سرپرستی و تلاشهای صورت گرفته، حضرت آیة الله واعظ طبسی را طی حکمی درمورخ 15 فروردین ماه 1359 به سمت تولیت آستان قدس رضوی منصوب نمودند. پس از رحلت آن بزرگوار، این حکم از سوى حضرت آیة الله العظمى خامنه اى رهبر معظم انقلاب اسلامى و ولى امر امت اسلام تأیید شد.

حکم رهبر کبیر انقلاب اسلامی(ره) بدین شرح بود:

بسم الله الرحمن الرحیم
جناب آقای مستطاب حجه الاسلام عباس واعظ طبسی دامت افاضاته
نظر به سابقه ای که جنابعالی در اداره امور آستان مقدس حضرت ثامن الائمه صلوات الله و سلامه علیه و علی آبائه الطاهرین دارید و اعتمادی که در این باره به جنابعالی می باشد به سمت تولیت آن آستانه مقدسه منصوب می شوید تا با کمال جدیت و به طور دقیق از متعلقات آنجا خصوصا کتابخانه و خزینه ومحتویات ضریح مقدس و موقوفات و سایر متعلقات آن آستان مقدس محافظت کامل را بفرمایید و از حیف ومیل و ضیاع اموال جلوگیری نمایید و حضرات خدام محترم با جنابعالی در این امر لازم تشریک مساعی خواهند نمود و آنچه لازم به تذکر است این مطلب می باشد که هیچ یک از نهادهای جمهوری اسلامی مانند جهاد سازندگی وهمچنین وزارت ارشاد ملی و یا اشخاص عادی حق دخالت در موقوفات و سایر متعلقات آستان قدس را ندارد. از خدای تعالی موفقیت را در انجام وظایف الهی مسئلت دارم.
والسلام علیکم ورحمه الله وبرکاته، 18 جمادی الاولی 1400، 15 فروردین ماه 1359، روح الله الموسی الخمینی.

آیه الله واعظ طبسی همچنین به افتخار نمایندگی ولی فقیه در استان خراسان و نیز مدیریت عالی حوزه علمیه استان نایل شد. وی همچنین از نخستین پایه گذاران کمیته انقلاب اسلامی و نیز سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در استان خراسان بود.
علاوه بر این آیة الله واعظ طبسی در مجلس خبرگان قانون اساسی به نمایندگی از استان خراسان حضور یافته و پس از آن در هر سه دوره مجلس خبرگان رهبری نیز حاضر شد.
آیه الله واعظ طبسی در سال ۱۳۷۵ به حکم مقام معظم رهبری به عضویت مجمع تشخیص مصلحت درآمد تا کماکان درخدمت نظام مقدس اسلامی و اهداف والای آن باشد. این عضویت در سل ۱۳۷۹ تجدید شد. آیه الله واعظ طبسی علاوه بر دارا بودن افتخار خدمت گذاری در بارگاه منور رضوی و عضویت در مجلس خبرگان رهبری و مجمع تشخیص مصلحت نظام، مدیریت عالی حوزه های علمیه خراسان را نیز بر عهده داشت.

منبع:
پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران - تهران