وقتی پای "من" در میان است!

همه ی جنجال ها وقتی شکل میگیرد که پای "من" در میان باشد. راحتیِ من؛ زیباییِ من؛ تفکراتِ به ظاهر نو اندیشانه ی من؛ قبول داشتن یا نداشتنِ من؛ فهمِ من از دین و قانون؛ و هزار منِ دیگر و دیگر.

وقتى {عده ای} براى منع حضرت زهرا علیها السّلام از فدك همدست شدند و از آن با خبر شد، لَاثَتْ خِمَارَهَا عَلَى رَأْسِهَا وَ اشْتَمَلَتْ بِجِلْبَابِهَا مقنعه بر سر كشیده و جلباب خود را بر سر انداخته و با چند تن از اطرافیان و زنان قوم خود به سوى مجلس {غاصبان فدک} حركت فرمود، و با كمال طمأنینه و آرامش و همچون رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله راه مى رفت، چون وارد مسجد شد... پس پرده اى زدند، و آن حضرت در پشت آن پرده جلوس فرمود. (الإحتجاج، طبرسی، ترجمه جعفرى، ج 1، ص: 226)
حجاب یعنی چه؟ چادر؟ پوشاندن موها؟ یعنی روسری و مقنعه و جلباب؟
معنای حجاب، همه این ها هست اما همه اش این ها نیست. حجاب و بدحجابی و بی حجابی، مسئله ای حساسیت برانگیز است؛ به همین خاطر شاید بحث های حول این موضوع خیلی زود چالشی و جنجالی شود.

اما همه ی جنجال ها وقتی شکل می گیرد که پای "من" در میان باشد. راحتیِ من؛ زیباییِ من؛ تفکراتِ به ظاهر نو اندیشانه ی من؛ قبول داشتن یا نداشتنِ من؛ فهمِ من از دین و قانون؛ و هزار منِ دیگر و دیگر.
اما آغاز سخنمان را با یک اندیشه ی معیار و یک رفتار معیار شروع کرده ایم. پس خیلی منطقی می پذیریم که از مخاطبان بحث، فقط آن  هایی که معیار و شاخصِ ما را به معیاری قبول دارند، به آسانی و با "اعتقاد و دل"، با او همراه می شوند.
ما معتقدیم خداوند رحمانی که حجت را بر بندگانش تمام کرده است، نمونه و شاخصی تمام عیار برای زندگی و بندگیِ بندگانش معرفی کرده که یک ویژگی خاص دارد: "زن" بودن.
شاید اگر حضرت زهرا (سلام الله علیها)، حضرت زهرا نبود، یعنی اگر ایشان به عنوان یک "زن"، الگو و حجت معصومِ ما نبود، آن وقت اگر حکم حجاب توسط پیامبران و امامان به ما ابلاغ شده بود، زنان بهانه ای یا احیاناً دلیلی داشتند برای اجرا نکردن! که مثلاً کسی از حال زنان خبر ندارد که چقدر حجاب برایشان سخت است یا پوشاندن خویشتن در برابر نامحرم، با حس زیبایی طلبی و جلوه  نمایی زن در تضاد است؛ و این مسئله را مردان درک نمی کنند!
یا اگر حضرت صدیقه  ی طاهره (سلام الله علیها) یک زن عزلت گزین و اجتماع گریز بود که دور از هیاهوی جامعه، فقط به خانه  داری و فرزند پروری می پرداخت، شاید زبان عده ای به شِکوه و گلایه و بهانه گشوده می شد که مثلاً خانمی که مسئولیت و کاری در اجتماع ندارد، چگونه ممکن است حجابش برای زنان شاغل و محصل و فعال در اجتماع، الگو باشد؟ او که اصلاً چنین موقعیت هایی را تجربه نکرده است که بخواهد دغدغه ی حفظ حجاب را در این جایگاه ها داشته باشد و رفتارش برای ما معیار شود!
همه ی اگرها و امّاها و بهانه ها را همان چند خطی که از تاریخِ روزهای پس از رحلتِ پیامبر (صلوات الله علیه و آله) ذکر کردیم، پاسخ می دهد. ماجرا به روزهایی بر می گردد که جامعه  ی مسلمین دارد در یک واقعه ی بزرگ حزن آلود و یک تغییر ناگهانی و ناملموس، امتحان پس می دهد.
رهبر و پیامبر بزرگ الهی از میان مردم رفته است و طوفانِ حوادثِ فتنه آلود، خیلی زود جامعه را تکان داده است. ماجرای فدک، فقط یکی از آن حوادث است. به مسجد رفتنِ حضرت فاطمه (سلام الله علیها) و ایرادِ یک سخنرانیِ قاطع و تأثیرگذار، آن هم در مقابل کسانی که تیغ دشمنی از رو بسته اند، نشان از یک شخصیتِ کاملاً اجتماعی، فعال سیاسی، یک خطیبِ آگاه، ماهر و تجربه دار دارد. اقدامِ روشن گرانه ی به موقع، حکایت از یک بصیرت مثال زدنی دارد. آیا می توان چنین زنی را که در سال های جوانی، این گونه عملکردی دارد، یک زنِ خانه  نشین و عزلت گزیده دانست؟

تاریخ، اولین کار حضرت فاطمه (سلام الله علیها) را پوشیدن مقنعه و چادر (جلباب) روایت می کند. این یعنی حجاب فاطمی، یک اصل اساسی و درونی است حتی در بدترین و سخت ترین شرایط.
این یعنی حجاب فاطمی -که یک حجاب حداکثری در عالی  ترین سطح است - برای هیچ فعالیتی مزاحم و دست و پا گیر نیست. این یعنی آن چه که قرآن از لزوم حجابِ درست می گوید؛ و می فرماید: یا أَیُّهَا النَّبِیُّ قُلْ لِأَزْواجِكَ وَ بَناتِكَ وَ نِساءِ الْمُؤْمِنینَ یُدْنینَ عَلَیْهِنَّ مِنْ جَلاَبِیبِهِن" (احزاب،56) (اى پیامبر! به همسران و دخترانت و زنان مؤمنین بگو روسرى هاى بلند خود را بر خویش فرو افكنند)، جلوه  ی عملی همه را می  شود در زندگی و رفتار حضرت فاطمه (سلام الله علیها) مشاهده کرد.
نکته ی مهمی که پس از پوشیدن حجاب کامل، در آن ماجرا اشاره شده، نحوه ی رفتن حضرت به مسجد است: " با كمال طمأنینه و آرامش و همچون رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله راه مى رفت".
این تجلی روشن سفارش قرآن است که در آیه ی حجاب در سوره نور به راه رفتن آرام و با وقار زنانه توصیه نموده و می فرماید: "وَ لا یَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِیُعْلَمَ ما یُخْفینَ مِنْ زینَتِهِن" (نور، 31) (آنها به هنگام راه رفتن پاهاى خود را به زمین نزنند تا زینت پنهانیشان دانسته شود)
این یعنی در فرهنگ فاطمی، حجاب، مقوله  ای فراتر از یک پوشش پارچه  ای است. همان گونه که قرآن یعنی همان پشتوانه و نقشه  ی راه فرهنگ فاطمی- دقیقاً در آیه ی حجاب، سخن از راه رفتن عفیفانه می کند، شیوه ی رفتاریِ با حیا و با وقار،  ضمیمه ی مقنعه و چادر پوشیدنِ دختر گرامی رسول خدا (سلام الله علیهما) می شود. حتی همراه کردنِ عده ای از زنان خویشاوند و غیره، می تواند کاملاً هوشمندانه باشد که مبادا این حرکتِ دخت پیامب ر(سلام الله علیهما) بسوی مسجد که خودش صاحب حق و یکسوی ماجرای فدک است، سبب جلب توجه نگاه های نامحرمان شود.

کلام آخر:

فاطمی بودن و فاطمی ماندن در همه ی عرصه های زندگی جاریست. با حجابِ کاملِ فاطمی می شود در حساس ترین موقعیت های اجتماعی حضور داشت، مؤثر بود و به کمال رسید.