نمود حقیقت حضرت زهرا(س) در زندگی با علی(علیه السلام)

گاهی که مجالی پیدا می کنم و با خودم به صحبت می نشینم، سوالاتی در ذهنم ایجاد می شود. سوالات مانند نیشتری که بر بدن می نشیند، آن را می خراشد، به جان روح افتاده و تا امانش را نبرد دست بردار نیست. لذا مرا وا می دارد تا به فکر چاره بیافتم و برای این درد دوایی بجویم.

از پرسش هایی که اخیراً ذهنم را به خود مشغول کرد، این بود که چرا شیعه این همه فاطمه سلام الله علیها را دارای قرب و منزلت می داند؟ مگر فاطمه سلام الله علیها و آله چه دارد که اینگونه تمجید می شود؟

برای رهایی از چنگال پرسش ها، بر آن شدم تا برای رسیدن به جوابی در خور، جستجو کنم. کتاب های متعددی را مطالعه کردم، مطالب ارزشمندی را یافتم که معرفتم را نسبت آن حضرت چندین برابر و ارادتم را به ایشان فزونی بخشید که شمه ای را متذکر می شوم.
با مراجعه به قرآن مقام و منزلت حضرت را که به روشنی در آن بیان شده است، در می یابیم. بیش از شصت آیه از قرآن شاهد بر فضیلت و مقام بلند آن حضرت است که بر هر مکلفی ایمان و تسلیم بر آنها را واجب کرده است ... پس کتاب خدا ما را کافیست، و آیا بالاتر از شهادت و گواهی خداوند شاهد و گواهی وجود دارد؟ و آیا بالاتر از نکوداشت او وجود دارد؟ (مقامات حضرت زهرا در کتاب و سنت، احمد خوانساری) به چند مورد از فضایل حضرت در قرآن اشاره می کنم:
1. «آیا ندیدی چگونه خداوند «کلمه طیبه» (و گفتار پاکیزه) را به درخت پاکیزه ای تشبیه کرده که ریشه آن (در زمین) ثابت، و شاخه آن در آسمان است؟!» (ابراهیم: 24)
در بیان این آیه رسول خدا صلی الله و علیه و آله فرمودند: من شجره هستم و فاطمه شاخه ی آن، علی عامل باروری آن، حسن و حسین میوه، و دوستداران آنان از امتم، برگهای آن درختند و سپس فرمود: سوگند به آن کسی که مرا به راستی برگزید، آنان در بهشت جاودان خواهند بود.

2. «خداوند نور آسمان ها و زمین است؛ مثل نور خداوند همانند چراغدانى است كه در آن چراغى (پر فروغ) باشد، آن چراغ در حبابى قرار گیرد، حبابى شفاف و درخشنده همچون یك ستاره فروزان، این چراغ با روغنى افروخته مى شود كه از درخت پر بركت زیتونى گرفته شده كه نه شرقى است و نه غربى (روغنش آن چنان صاف و خالص است كه) نزدیك است بدون تماس با آتش شعله ور شود، نورى است بر فراز نورى و خدا هر كس را بخواهد به نور خود هدایت مى كند، و خداوند به هر چیزى داناست.» (نور: 35)
در بیان این آیه، عبدالله بن حسن از پدرش، از جدّش، نقل می کند که ابوالحمراء، خادم رسول خدا (صلی الله و علیه و آله) می گوید: پس از آن که این آیه نازل شد، رسول خدا (صلی الله و علیه و آله) پیش از هر نمازی بر در خانه ی علی و فاطمه (سلام الله علیها) می ایستاد و می فرمود: الصلاه، رحمکم الله، انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس عنکم اهل البیت و یطهرکم تطهیرا).
3. «و کسانى اند که مى گویند: پروردگارا، از همسران و فرزندانمان نسلى پرهیزگار به ما ببخش که مایه خرسندى و روشنى چشم ما باشد، و چنان کن که در کارهاى پسندیده و دستیابى به رحمت تو از همگان سبقت گیریم و پیشوا و مقتداى تقواپیشگان باشیم.» (فرقان: 74)
در بیان این آیه، رسول خدا صلی الله و علیه و آله می فرماید: به جبرائیل گفتم: مقصود از «ازواجنا» چه کسانی هستند؟ گفت: خدیجه. گفتم: ذریات ما چه کسانی هستند؟ گفت: فاطمه، و مقصود از «نور چشمان» حسن و حسین اند الخ.
4. «این است آنچه خداوند بندگانش را که ایمان آورده و کارهاى شایسته کرده اند بدان نوید مى دهد. بگو: من بر ابلاغ رسالتم که شما را به چنین جایگاهى مى رساند، هیچ مزدى جز دوستى با خویشانم از شما نمى خواهم، و هر کس کارى نیکو کند ( به خویشان پیامبر مودّت داشته باشد) براى او در کار نیکویش پاداش نیک مى افزاییم و کمبودهاى آن را جبران مى کنیم، چرا که خداوند بسیار آمرزنده و سپاسگزار است.» (شوری: 23): زمخشری می گوید: هنگامی که این آیه نازل شد، گفته شد: ای رسول خدا! این خویشاوندان تو که مودت و محبت نسبت به آنان واجب شده، چه کسانی هستند؟ فرمود: علی و فاطمه و دو پسران.( رحمانی همدانی، احمد، برگزیده کتاب فاطمه زهرا (سلام الله علیها) شادمانی دل پیامبر(صلی الله علیه و آله). تهران: نیک معارف، 1391)
و از این قبیل آیات ده ها آیه وجود دارد که مجال بیان آنها نیست. همچنین روایات فراوان از شیعه و سنی به ما رسیده که بیانگر فضل و برتری آن حضرت بر دیگر زنان است. حتی کسانی دختر پیامبر را تمجید کرده اند که مسلمان نیستند در عین حال به حضرت ارادت دارند.

نمود حقیقت زهرا (سلام الله علیها) در زندگی با علی (علیه السلام)

ابعاد شخصیتی و سیره ی عملی فاطمه زهرا سلام الله علیها را، حتی اگر به صورت اجمال مورد بررسی قرار دهیم، به این نتیجه خواهیم رسید که او الگوییست تمام عیار برای زنان و دختران جامعه ی اسلامی. توجه قرآن به حضرت، سند محکمی است بر بزرگواری و نمونه ی یک انسان کامل. تمجید قرآن از این بانو همراه با توجه به سیره ی عملی ایشان، جای شکی را در نمونه بودن این بانو باقی نمی گذارد.

یاری رسانی اقتصادی به همسر

به عنوان مثال: بر اساس تقسیم کار و تعیین وظایفی که رسول خدا صلی الله و علیه وآله برای فاطمه و علی مقرر کرد، فاطمه سلام الله علیها موظف به انجام امور داخل منزل و علی متکفل امور بیرون از منزل شد. این تقسیم امور، حضرت را آنچنان شاد کرد که در این باره فرمود: «جز خدا کسی آگاه نیست که من از این که رسول خدا مرا از همدوشی با مردانِ نامحرم معاف کرد، چقدر شاد شدم.»
هر چند کار و تلاش اقتصادی و تأمین معیشت خانواده، وظیفه ی اصلی فاطمه نبود، فعالیت های او در محیط خانه، نقش اقتصادی موثری در خانواده داشت. او خود آرد تهیه می کرد و نان می پخت، خانه را جارو می کرد، مشک آب بر دوش می کشید و آب می آورد و غذا می پخت و تمام اموری را که در محیط خانه، از یک بانوی با کفایت انتظار می رود، انجام می داد.( جباری، محمد رضا، سیره اخلاقی و سبک زندگی حضرت زهراء،نشر معارف، قم؛ 1392)

دگر دوستی و مردم خواهی

پرتوی از مردم دوستی و مهر او در مورد گرسنگان، بینوایان، درماندگان، یتیمان، اسیران و احترام به همسایگان را که چگونه از همه ی امکانات خویش برای آنان مایه می گذارد، همه را می توان از دعای نیمه شب او به همسایگان نگریست؛ و نیز از انفاق گردنبند اهدایی فاطمه، دوست و دخت عموی شهیدش، حمزه، به سالمندی گرسنه و محروم؛ و نیز از انفاق پیراهن شب عروسی اش به زنی بینوا؛ و از انفاق افطار خود و فرزندانش در راه خدا که سوره ی «انسان» نشانگر آن است. او دگر دوستی را نشانه ی ایمان و توحید گرایی می دانست؛ درست همان گونه که پدر و آموزگارش فرمود؛ «کسی که شب را سیر بخوابد و همسایه اش گرسنه باشد، از ایمان آورندگان و ایمان داران نیست.» (کرمی، 1391: 520)

کلام آخر

اینکه فاطمه زهرا سلام الله علیها الگوییست تمام عیار که هم خداوند در قرآن او را در قالب ده ها آیه ستوده و هم حضرتش در سیره ی عملی خویش برتری اش را بر دیگران به اثبات رسانیده به طوری که بر هیچکس پوشیده و مخفی نیست. لذا اگر زنان جوامع اسلامی به دنبال الگویی برترند سزاوار است سرور زنان عالم را الگوی رفتاری خویش قرار دهند.