علل بوجود آمدن آتشفشان ها

آتشفشان
آتشفشان سوراخی در درون زمین است که باعث می شود گازها، سنگ های گداخته در اعماق زمین و خاکستر از آن به بیرون فوران کند. در طی مدتها کوه آتشفشان از این سوراخ به وجود می آید چون صخره هایی که در اعماق زمین وجود دارند فوران می کنند و مانند کوه می شوند. انباشتگی سنگ ها و خاکسترها به صورت جامد یا مایع باعث به وجود آمدن کوه های آتشفشانی می شوند. آتشفشان یکی از پدیده های طبیعی و دائمی زمین شناسی است که در طول دوره ی زمین شناسی نسبتاً بدون تغییر مانده اند.

یک انفجار آتشفشانى مى تواند همراه با خروج قطعات سنگى جامد، مواد مذاب و گازهاى آتشفشانى باشد. یک فوران آتشفشانى قادر است ستونى از مواد مختلف را تا ارتفاعى حدود 19 کیلومتر (در بالاى قلّه ی آتشفشان) به بیرون پرتاب نماید و منجر به تشکیل یک ابر آتشفشانى گردد. گازهاى آتشفشانى به صورت مستقیم مى توانند بر روى سلامتى انسان ها تأثیر گذارند و یا با تسهیل در ایجاد باران هاى اسیدى مشکلاتى را ایجاد نمایند.

آتشفشان های ایران
80% آتشفشان هاى فعال روى زمین در منطقة حلقة آتشین قرار گرفته اند. در کشور ما عظیم ترین فعالیت هاى آتشفشانى مربوط به دوره ائوسن مى باشند که در سه منطقه جغرافیایى، ایران مرکزى (ارومیه پل دختر)، البرز و کویر لوت توسعه دارند.

مهم ترین این آتشفشان ها در ایران خصوصیاتى مانند خروج بخار آب، گازهاى گوگردى را در مرحله گوگرد زائى نشان مى دهند. البته براى اینکه مشخص گردد که آتشفشانى پتانسیل فعالیت مجدد را نشان مى دهد یا نه مطالعات جامعى مورد نیاز است.

چنین آتشفشان هایى باید بصورت مداوم تحت بازرسى و کنترل باشند. گروه زمین شناسى مهندسى سازمان زمین شناسى کشور، طرح کنترل و مطالعات ادوارى آتشفشان هاى با قابلیت فعالیت را در دستور کار خود قرار داده و مطالعه منظم در مورد فعالیت دماوند در این گروه از مدتى پیش آغاز گردیده است.

چه چیزی باعث می شود که یک آتشفشان فوران کند؟
آتشفشان ها زمانی فوران می کنند که سنگ های مذاب از اعماق زمین به سمت پوسته سخت و بیرونی بالا می آیند و به سطح می ریزند. این سنگهای مذاب که «ماگما» نام دارند وقتی به سطح می رسند «لاوا» نامیده می شوند .

آتشفشان «خفته» چیست؟
بعضی آتشفشان ها، مرتب آتشفشانی می کنند اما برخی دیگر، گاه و بیگاه فعالیت می کنند. وقتی آن ها فعالیتی ندارند به آن ها آتشفشان خفته می گوییم.

آیا آتشفشان ها کار مثبتی انجام می دهند؟
اگر چه آتشفشان ها خرابی های بسیاری ایجاد می کنند، اما خاک حاصل از خاکستر های آتشفشانی، بسیار حاصلخیز و غنی است. سنگ های آتشفشانی نیز کاربردهایی درساختمان سازی و صنایع شیمیایی دارند.

کانال کودک و نوجوان تبیان