هر چه دارم از قرآن و اهل بیت است

گزیده ای از گفته های زنده یاد فرج الله سلحشور.

بخش سینما و تلویزیون تبیان

به عقیده من فیلم سازی موجود در کشور ما فیلم سازی جمهوری اسلامی نیست. فیلم سازی است که اگر دشمن ما تمام سنگرهای اقتصادی، سیاسی، بهداشتی و تجاری را به ما سپرده باشد سینما را به ما نسپرده است هنوز سینمای ما را غرب و هالیوود رهبری می کند.در اینجا لازم است به چند پارامتر اشاره کنم که اگر تحقق یافتند ما به سینمای اسلامی دست یافتیم. علما و بزرگان دینی در سخنرانی های خود از ائمه اطهار سخنانی را ایراد می کنند. این سنت دین ماست یعنی که عالم دینی حضور خودش را مطرح نمی کند و فقط می خواهد نقل قول ائمه را به گوش مردم برساند. در این شرایط فیلم ساز نیز با فیلم سازی اش تبلیغ دین خود را می کند و مبلغ اسلام است او حق ندارد از خودش حرفی را به مردم القاء کند و نباید دنبال جشنواره جایزه و غیره باشد. به عقیده من هر زمان فیلم سازان ما از خودشان حرفی را نگفتند و فقط حرف خدا را ملاک ساخت آثار خود قرار دهند آن زمان است که فیلم سازی داخلی ما صحیح و درست می شود.

یادم است زمانی در محضر آیت الله حائری گفتم ما به این رسیدیم که قصه های واقعی را بسازیم گفتم کاکو می دونی تفاوت قصه های واقعی و غیرواقعی در چیست. ایشان گفت: به اندازه تفاوت خدا تا بشر. سینمای ما قصه های غیرواقعی را نشان می دهد و ما باید به دنبال قصه های واقعی باشیم.

سینمای اسلامی یعنی سینمایی که راست و حقیقت است. سینمای اسلامی، سینمایی است که قصه نویس آن خداست و نویسنده فقط نقل قول می کند، نه این که از خودش چیزی اضافه یا کم کند. شاید به نظرتان معقول نیاید ولی آیه آخر سوره یوسف می گوید (لَقَدْ کَانَ فِی قَصَصِهِمْ عِبْرَةٌ لِّأُوْلِی الأَلْبَابِ) به درستی که در قصه هایی که برایتان ارائه داده ایم عبرتی وجود دارد برای صاحب خرد. (مَا کَانَ حَدِیثًا یُفْتَرَى) این قصه هایی که ما به شما گفتیم، هیچ کدام دروغ نیست. دروغ در این قصه هایی که ما در قرآن و کتب آسمانی به شما نشان دادیم، راه ندارد. (مَا کَانَ حَدِیثًا یُفْتَرَى وَلَکِن تَصْدِیقَ الَّذِی بَیْنَ یَدَیْهِ) بلکه ما فقط قصه هایی را از تاریخ پیدا کردیم و بهترین این قصه را برای شما در قرآن آوردیم و بعد می گوید که (وَ تَفْصِیلَ کُلَّ شَیْءٍ) این قصه ها را ما تفسیر و تشریح و توضیح دادیم که (وَهُدًى وَرَحْمَةً لِّقَوْمٍ یُؤْمِنُونَ) تا عامل هدایت و رحمت بندگان خدا شویم.

قصه را خدا نوشته و دروغ هم نیست و عبرت آموزی در آن است. یعنی قصه هایی که خدایی است را شما اگر درست انتخاب کنید، باعث درس عبرت بندگان خدا است. این قصه ها دروغ ندارد و هدایت است؛ این قصه ها انباشته از آیات و روایات و این قبیل چیزهایی است که به مردم درس یاد می دهد. شما نمونه این قصه را در سریال حضرت یوسف (ع) مشاهده کردید. این اتفاق در قصه های معمولی هم وجود دارد؛ به عنوان نمونه شما برای این که گزارش تهیه کنید، به جبهه رفتید، آن جا هزار تا اتفاق دیدید؛ یکی از اتفاق هایی که خودتان شاهد بودید را بنویسید تا ببینید که چه قدر این اتفاق، هم داستان و عبرت دارد و هم سازنده و دوست داشتی است و دروغ هم نیست. قصه و سناریو نویسی اسلامی، مبنای فیلم و سریال سازی اسلامی است. این موضوع هنوز در کشور ما راه نیفتاده است و تا زمانی که فیلم و سریال سازی اسلامی شکل نگیرد، ما همچنان پیرو سینمای غرب هستیم. سینمای ما سینمایی است که از زمان شاه مانده و ما هنوز داریم از روی آن سینما، کورکورانه تقلید می کنیم.

خدا به ما توفیق داد که برای اولین مرتبه، نمایشنامه حرّبن یزید ریاحی را در مسجد جواد الائمه (ع) اجرا کردیم. اجرای نمایشنامه حر، مشوق خوبی برای بچه های مسجد به ویژه جوانان و حتی نوجوانان بود و فعالیت های از جمله قصه نویسی، سناریونویسی و تئاتر و کارهای مستند آغاز شد . مسجد جوادالائمه (ع) هم یک مسجد خوب و فعال بود و بچه ها سالم بودند و به هنر سالمی هم پرداختند. البته هنوز حتی هنرمندان مسجد جوادالائمه (ع) موفق به ساخت فیلم های اسلامی نشده اند ولی قصه خوب نوشتند و خیلی از هنرها را به خوبی بارور کردند. این برکت مسجد است. مساجد دیگر این قدر فعال نیستند. اینکه گفتید در مساجد امکانات هست؛ این طور نیست، مگر مساجد چقدر امکانات دارند؟ امکانات مساجد، خیلی هم رشد نکرده است. اگر امکانات رشد هم کند باز هم به همان سینمای فعلی که به آن ایراد می گیریم، می پردازند و نوآوری خاصی نمی کنند. هنرمندان مسجد جوادالائمه (ع) با همه فعالیت هایی که می کنند هنوز نتوانسته اند به سینمای اسلامی بپردازند.