روستای پرغرور ایستاده بر بلندای آلاداغ

آیا تا کنون نام روستای درکش به گوشتان خورده است؟ آیا دوست دارید مهمان کردهای کرمانجی در خراسان شمالی شوید؟ تا حالا پیش آمده به آوازهای محزون آنان، وقتی با دو تار همراه می شود، گوش دهید؟  از مهمان نوازی و غیرتمندی شان شنیده اید؟ وصف رسوم و سنت هایشان در عزاها و جشن ها چطور؟ اگر راجع به همه اینها کنجکاوید، به روستای درکش بروید که مردمش بیشتر کردهای کرمانجی اند.

به کوشش: علیرضا عابدینی-بخش گردشگری تبیان

«درکش» از روستاهای گردشگری استان خراسان شمالی است که در فاصله73کیلومتری غرب بجنورد و 25کیلومتری جنوب غربی آشخانه مرکز شهرستان «مانه و سملقان» قرار دارد و فاصله آن  از جاده آسیایی (محور آزادشهر-بجنورد) حدود دو کیلومتر است و به عنوان یکی از دل انگیزترین جاذبه ها و کم نظیرترین جلوه های گردشگری روستایی استان بر دامنه کوه «یامان داغی» لمیده است. برای سفر به درکش از بجنورد به سمت آشخانه حرکت کنید و همین که روستای کلاته زمان صوفی را پشت سر گذاشتید، نرسیده به جوزک، جاده ای فرعی شما را به روستا می رساند.  این روستا در ارتفاع 1040متری از سطح دریا قرار دارد و از اطراف توسط کوههای بلند در بر گرفته شده است. روستای درکش در دره واقع شده و رودخانه درکش (زوهاور) از میانه آن می گذرد و در جنوب روستا کوه آلاداغ با ارتفاع دو هزار و 455 متر و دره کنداب قرار دارد . این روستا حدود200 خانوار جمعیت دارد که زبان محلی آن ها کردی کرمانجی می باشد و به خاطر قرارگرفتن در طول دره، به دره کش یا درکش معروف شده است. مراتع و جنگل ها، یکی از متنوع ترین پوشش های گیاهی و درختی منطقه است. این جنگل به صورت کمربندی به عرض 3 الی5 کیلومتر و طول20 کیلومتر در دامنه ی شمالی رشته کوه آلاداغ در محلی به نام کوه یامان داغی قرار دارد.

وجود باغ های میوه، انواع گیاهان دارویی و شفابخش، گونه های مختلفی از حیات وحش، تپه های باستانی و چشم اندازهای بکر و دلپذیر، جلوه ای خاص و بی مانند به این تفرجگاه بخشیده که هر ساله میزبان شمار زیادی از دوستداران طبیعت است. 
روستای درکش با طبیعتی جنگلی و کوهستانی، با چشمه سارها و آبشارهای مصفا در حاشیه غنی ترین و تنها ذخیره گاه جنگل های بلوط شرق کشور است و وجود باغ های میوه، انواع گیاهان دارویی و شفابخش، گونه های مختلفی از حیات وحش، تپه های باستانی و چشم اندازهای بکر و دلپذیر، جلوه ای خاص و بی مانند به این تفرجگاه بخشیده است.
وجود آثار تاریخی با ارزش چون « قزلر قلعه» و سردابه های زیبا و همچنین ارتفاعات و کوه های مرتفع و نیز سرچشمه های پر آب و درختان جنگلی مناطقی چون آبشار کنگره زو، چشمه جنگلی ییلاق، چشمه گلزار و سرچشمه سردار ، دره سرسبز کندریزو، دره حلقه با چشمه ها و آبشارها و جنگل های انبوه ، مناطق ییلاقی بسیار زیبا و سرسبز با پوشش جنگلی در نواحی گولک، نرگسلو، کش گربه و تیغ بل از مهمترین دیدنی های این روستا به شمار می رود.
از زیباترین جاذبه های طبیعی روستای درکش می توان به مراتع وسیع و سرسبز اطراف روستا ، حواشی رودخانه زومار و دره کندآب در جنوب آن اشاره کرد.

از آثار فرهنگی و تاریخی این روستا می توان از برج «سبزعلی خان قراچورلو» که قدمت آن به یک قرن پیش می رسد، نام برد. متأسفانه در سال های گذشته چرای بی رویه ی دام ها و قطع درختان، خسارت های بسیاری را به جنگل درکش وارد کرده است. سیل دو سال قبل دره ی «کندآب» معروف به «کندریزو»، که حوضچه های بزرگ و کوچک را تخریب کرد، نتیجه ی بی توجهی و تخریب سال های اخیر می باشد.
روستای پای کوهی درکش بافت مسکونی متمرکزی دارد. خانه های روستائیان غالبا در یک طبقه با سقف مسطح و دیوارهای گلی و مصالح بومی مانند چوب ، گل و خشت ساخته شده اند.در ساخت و سازهای جدید از مصالح تیرآهن و سیمان نیز استفاده شده است. مردم این روستا مسلمان و پیرو مذهب شیعه جعفری هستند. ورزش بومی این روستا کشتی «باچوخه» و غذای سنتی آنان «فتیرمسکه» است و موسیقی محلی آنان اشعار کرمانجی به همراه قوشمه و دوتار است.

یافته های تاریخی پیرامون برج «سبزعلی خان قراچورلو» و تپه های اطرافش نشان می دهد این روستا از قدمتی 200 ساله برخوردار است.این روستا متاثر از اقلیم کوهستانی دارای زمستان های سرد وتابستان های معتدل است و میانگین بارندگی سالیانه آن نیز حدود 265 میلی متر گزارش شده است . آب چشمه های فراوان این روستا پس از تجمیع رودخانه ای می سازد که به نام رودخانه «درکش» یا «زوهاور» در میان روستا جریان دارد.
طبق نظر گیاه شناسان روستای درکش داروخانه ای طبیعی است. در این روستا گنجینه ای کم نظیر از گیاهان دارویی وجود دارد و بنابر گزارش یکی از گیاه شناسان که چند سال پیش از این روستا بازدید کرده و به شناسایی گیاهان دارویی آن پرداخته بود ، در این روستا 380 گونه گیاه دارویی وجود دارد که 79 گونه از آنها بسیار ارزشمند هستند.
گیاه بابونه که یکی از گیاهان دارویی منحصر به فرد در زمینه درمان بیماری های گوارشی محسوب می شود ، به وفوردر اطراف این روستا می روید و باریجه و مرزه و آویشن و کاکوتی از دیگر گیاهان دارویی این روستا هستند.
 مجتمع تفریحی «ببرخان» واقع در روستای درکش تنها مجتمع تفریحی این روستا است که از طبیعت بکر و زیبایی برخوردار است ، کنار کوه های مه گرفته و رودخانه ای که از پایین این مجتمع میگذرد و درختان بلند که همه جا را فرا گرفته و بوی طبیعت و غذاهای خوشمزه.  شما میتوانید برای رزرو مکان و غذا با شماره 60 35 585 0915 (آقای عوض نیا) تماس حاصل فرمایید.

دراین روستا انواع حیوانات و پرندگان شکاری در ارتفاعات و جنگل های منطقه مانند قوچ، میش، گرگ، پلنگ، خرس، خوک و پرندگانی چون عقاب، شاهین،کرکس و کبک زیست می کنند.جنگلهای این منطقه یکی از زیستگاه های مرال (گوزن قرمز) است. مرال ها (گوزن قرمز) جثه بزرگ و قوی دارند. طول سر و تنه این حیوان را۱۶ تا ۲۵۰ سانتی متر، دم آن  ۱۲ تا ۱۵ سانتی متر، ارتفاع این حیوان از زمین۱۲۰ تا ۱۵۰ سانتی متر و وزن آن ۱۰۰ تا ۲۵۰ کیلوگرم است. این حیوان شاخ های بلند با شاخک های منظمی دارد که این عامل زیبایی آن را دوچندان كرده است.همه ساله در اواخر اسفند تا اوایل فرودین شاخ های این حیوان می افتد و شاخ های جدیدی ایجاد می شود که این شاخ ها در ابتدا مخملی شکل و بتدریج تا زمان جفت گیری استخوانی می شوند.مرال ها، موهای کوتاه به رنگ خاکستری تیره دارند که این رنگ در فصل تابستان و در زمان جفت گیری به زیباترین شکل (قهوه ای تیره) مبدل می شوند.زمان جفت گیری مرال ها (گوزن قهوه ای) از اواسط شهریور تا اواسط مهرماه است.این حیوانات شبگرد بوده و به صورت اجتماعی زندگی می کنند.
از دیگر مناطق دیدنی نزدیک روستا می توان به آبشار «بیار» در فاصله 28کیلومتری روستا ، منطقه حفاظت شده قرخود در فاصله 42 کیلومتری روستا و دریاچه و سد شیرین دره در فاصله 61 کیلومتری روستا می توان اشاره کرد.