درباره حفظ سلامت کودکان در ایام نورزو، با خانم دکتر معصومه همت یار، متخصص بیماری های کودکان و عضو هیات علمی دانشگاه گفتگویی ترتیب داده ایم که در ادامه مطالعه می کنید.

چه خطراتی ممکن است در ایام نوروز سلامت کودکان را تهدید کند؟

یکی از مشکلات عمده ای که در نوروز سلامت بچه ها را به خطر می اندازد، انتقال بیماری ها و مشکلات واگیردار به آنها است. در ایام نوروز به دلیل دید و بازدیدها، دست دادن و روبوسی ها انتقال بیماری ها بسیار بالاست. بنابراین افرادی که بیمار هستند حتما باید مسائل بهداشتی را رعایت کنند. افراد بیمار در دید و بازدید با همه ی افراد و بخصوص خانواده هایی که فرزندان کم سن و سال دارند، باید ماسک بزنند و از دست دادن و روبوسی با بچه ها خودداری کنند.

مشکل دیگر مربوط به پرخوری بچه ها می شود. به دلیل وفور آجیل و تنقلات، کودکان زیادی دچار پرخوری و مشکلات ناشی از آن مانند رودل، بی اشتهایی نسبت به وعده های اصلی غذا، دل درد، یبوست و غیره می شوند.

مسئله ی دیگری که باید بخصوص در بچه های زیر دو سال جدی گرفته شود، گیر کردن تنقلات و آجیل در گلوی آنها است. در این ایام خواب بچه ها نیز به دلیل دید و بازدیدها دچار مشکل می شود. بنابراین والدین باید برنامه ریزی درستی داشته باشند تا خواب بچه ها دچار اختلال نشود.

به مشکلاتی مانند دل درد و یبوست اشاره کردید. آیا غیر از این ها، بیماری های دیگری نیز هستند که در ایام عید بچه ها را درگیر کنند؟

برخی از بیماری های فصلی مانند آبله مرغان که از اواخر اسفند ماه شروع می شوند، یکی از مشکلاتی است که ممکن است در ایام عید بچه ها را درگیر کند.

سرماخوردگی های ویروسی بخصوص در دید و بازدیدها و تجمع افراد شایع است. اما مشکل شایع در ایام عید اسهال و استفراغ، یبوست و دل دردهای ناشی از پرخوری است.

خانواده هایی که نوزاد دارند از چه زمانی می توانند با خیال راحت تر به سفر بروند؟

توصیه می کنیم خانواده هایی که نوزاد زیر یک ماه دارند از سفر خودداری کنند، چون یک ماه اول دوره ی حساسی است. معمولا مسافرت با نوزاد شیرخوار برای پدر و مادرها نیز چندان راحت نیست. معمولا بهتر است سفر کردن به همراه بچه ها  بعد از یک سالگی صورت بگیرد.

چه تجهیزات و وسایلی برای سفر با کودکان لازم است؟

یکی از مسائلی که در سفرهای نوروزی با بچه ها باید در نظر گرفته شود، حفظ دمای بدن و گرم نگه داشتن کودکان است. البته افرادی که به مناطق گرم سفر می کنند نیز باید دمای بدن بچه ها را کنترل کنند تا از گرمازدگی دور بمانند. در واقع مهم ترین چیز به همراه داشتن لباس و پوشاک کافی و مناسب با دمای هوا است.

برای بچه هایی که از شیر خشک استفاده می کنند باید آب کافی و شیشه شیر تمیز برداشته شود. رعایت بهداشت در طول مسافرت مانند شستشوی مرتب دست ها و عدم استفاده از غذای بیرون برای بچه های غذاخور نیز از اهمیت بالایی است. بهتر است از غذاهای خانگی یا غذاهای بسته بندی شده ی مطمئن در طول سفر استفاده شود تا بچه ها دچار مشکلاتی مانند اسهال و مسمومیت غذایی نشوند.

به همراه داشتن یک جعبه کوچک کمک های اولیه که حاوی داروهای اولیه و مهم باشد نیز می تواند کمک کننده باشد.

چه توصیه هایی برای سفر با بچه های دیابتی و مراقبت از آنها در ایام نوروز که همه جا پر از شیرینی و تنقلات است دارید؟

در ایام نوروز، بچه هایی که به  بیماری های زمینه ای مانند دیابت و یا هر بیماری مزمن دیگری مبتلا هستند نیاز به مراقبت های ویژه ای دارند. لازم است که قبل از نوروز، وضعیت سلامت این بچه ها بررسی شود و پزشک معالج توصیه های لازم برای مسافرت یا تغذیه آنها را ارائه دهد.

داروهای مصرفی کودک چه در منزل و چه در سفر حتما باید به میزان کافی در دسترس باشد. اگر کودکی انسولین مصرف می کند، حفظ دمای دارو در طول مسیر سفر از اهمیت بالایی برخوردار است.

کودکان دیابتی همیشه رژیم غذایی مخصوص خود را دارند که توسط پزشک معالج تجویز شده است. البته در این ایام روز آزاد نیز در نظر گرفته می شود و می توانند از شیرینی جات استفاده کنند. اما در ایام نوروز میزان شیرینیجات و تنقلات بیش از ایام عادی است و اگر والدین به این مسئله توجه نکنند کودک دچار مشکل می شود.

لازم است که کودکان مثل روزهای عادی سال، داروها و وعده های غذایی را به موقع مصرف کنند. مصرف شیرینی جات و تنقلات باید در حدی باشد که پزشک معالج اجازه داده است. دستگاه کنترل قند خون در منزل و در سفر باید به همراه والدین باشد. بهتر است این خانواده ها در این ایام، شیرینجات زیادی تهیه نکنند و یا آنها را در دسترس و جلوی چشم بچه ها قرار ندهند.

چه کار کنیم که در این ایام دندان های بچه ها به خطر نیافتد؟

به طور کلی لازم است که بعد از یک سالگی مراقبت های لازم از دندان های بچه ها شروع شود. لازم است که والدین بعد از این سن، مسواک زدن را به بچه ها آموزش دهند و آنها را به مراقبت از دندان هایشان تشویق کنند. مسواک زدن کودکان تا سه سالگی بدون خمیردندان و بعد از آن به همراه خمیردندان های مخصوص کودکان توصیه می شود.

در ایام نوروز که شیرینی و آجیل و انواع تنقلات بیشتر در دسترس بچه ها قرار می گیرد خطر پوسیدگی و مشکلات دندانی نیز افزایش پیدا می کند. والدین باید مصرف این مواد غذایی را کنترل کرده و بچه ها را از شکستن پسته و بادام با دندان منع کنند. حتما بچه ها را تشویق کنند که بعد از مصرف شیرینی و شکلات، مسواک بزنند و مایعات بیشتری مصرف کنند.

در مهمانی ها یا سفر که امکان مسواک زدن فوری وجود ندارد چه باید کرد؟

در مهمانی و سفر که امکان مسواک زدن بعد از مصرف شیرینی و شکلات وجود ندارد، لازم است بچه ها دهان خود را با آب شستشو دهند. مصرف میوه هایی مانند سیب بعد از مصرف شیرینیجات نیز به تمیز شدن دندان ها کمک می کند.

اگر خدا نکرده تنقلات و یا هر نوع جسم خارجی در گلوی کودک گیر کند، چگونه باید به کودک کمک کرد؟
بعد از وارد شدن یک جسم خارجی به گلو، اگر کودک تنفس داشته باشد و سرفه کند نیاز به اقدام خاصی نیست، این جسم با همین سرفه ها خارج می شود. اما زمانی که نفس کودک قطع می شود نیاز به مانورهای خاصی است. بهترین کار تماس سریع با اورژانس است.

فردی باید اقدام به این مانورها بکند که اطلاعات کافی را در این زمینه داشته باشد. اگر بچه ی شیرخوار دچار این مشکل شود، باید آن را به شکل دمر روی آرنج خواباند و سه ضربه به پشت او وارد کرد. اگر جسم خارج نشد، او را به پشت خوابانده و با دو انگشت ناحیه ی بالای شکم بین دنده ها را چند بار فشار دهید.

باز هم تاکید می کنم که این اقدامات باید توسط یک فرد ماهر انجام شود، چون هرگونه استرس و شتاب زدگی وضعیت را بدتر می کند. بهتر است والدین در این خصوص اطلاعات خود را بالا برده و آموزش های لازم را ببینند.

حرف آخر؟

برای همه‌ی خانواده ها، سالی همراه با تندرستی و نشاط آرزو می کنم.