فاصله ممیزی‌های سینما و تلویزیون

اظهارنظر حسین مختاری، كاسه‌ساز، شریفی، فرجی، بهمنی، صدفی، فرخنده، شیخ طادی و حسین لطیفی

رسانه‌ی ملی چند سالی است كه به پخش فیلم‌های سینمایی خارجی تمایل نشان داده است، به نحوی كه با نگاهی به آنتن شبكه‌های مختلف درمی‌یابیم كه نسبت پخش تولیدات سینمایی داخلی به خارجی كفه‌ی ترازو به سمت پخش فیلم‌های خارجی سنگینی می‌كند.

***

نادیده گرفتن شؤونات و ضوابط فرهنگی اسلامی ایران توسط برخی سینماگران، هزینه‌ی سنگین خرید حق رایت این آثار سینمای ایران، فاصله‌ی ممیزی‌ها در سینما و تلویزیون و ارزانی و سهل الوصول بودن فیلم‌های خارجی از عمده‌ دلایل این اتفاق از سوی مسوولان سیما و برخی از منتقدان عنوان شده است.

حسین مختاری- كارگردان- درباره‌ی عملكرد تلویزیون نسبت به خرید فیلم‌های سینمایی داخلی می‌گوید: صاحبان این آثار در مواردی قیمت‌هایی را به تلویزیون پیشنهاد می‌دهند كه با بودجه این رسانه همخوانی ندارد. برای تلویزیون صرف نمی‌كند كه برای یك یا دو بار نمایش یك فیلم، مبلغی هنگفت را بپردازد.

حبیب‌الله كاسه‌ساز ،تهیه كننده نیز عملكرد تلویزیون نسبت به خرید فیلم‌های سینمایی داخلی را مثبت ارزیابی كرده و در عین حال می‌گوید: تلویزیون در پخش آثار دچار محدودیت است و به طور كلی سیاست این رسانه نسبت به سینما متفاوت است.

به اعتقادمسعود فرخنده ،كارگردان، هر فیلم خوبی كه در سینمای ایران تولید شده، غالبا از تلویزیون پخش ‌شده است. تلویزیون به سمت پخش فیلم‌هایی از سینمای ایران كه موضوعات اجتماعی را در سطح نازل نشان می‌دهند تمایل ندارد.

امیرحسین شریفی ، تهیه‌كننده ، نیز از مسوولان سازمان صدا و سیما درخواست می‌كند كه بیش از گذشته به پخش فیلم‌ها سینمایی داخلی از این رسانه توجه نشان دهند.

حسین مختاری هم با اعتقاد بر این كه در وضعیت یك بام و دو هوا قرار داریم، اضافه می‌كند: درباره تولیدات داخلی بسیار سخت‌گیری می‌كنیم. اما فیلم‌های خارجی را با هر سبك و سیاق خریداری، دوبله كرده و به ناچار پخش می‌كنیم.

***

به اعتقاد برخی از جمله معاون امور مجلس و استان‌های صدا و سیما فضای نامناسب و ناهماهنگ تهیه و تولید فیلم از سوی برخی از سینماگران كشور كه شؤونات و ضوابط فرهنگی اسلامی ایران را ندیده می‌گیرند باعث شده كه صداوسیما وابسته به تولیدات خارجی شود. دیگران نیز ارزانی و سهل الوصول بودن فیلم‌های خارجی را عمده دلیل گرایش رسانه‌ی ملی به سمت پخش فیلمهای خارجی می دانند.

بر این اساسهوشنگ صدفی ـ منتقد و روزنامه‌نگار ـ طرح این نكات از زبان معاون امور مجلس و استان‌های صدا و سیما را نشان دهنده نوعی ناآگاهی در حوزه فیلم سازی رسانه ملی می‌داند.

حسین مختاری ، كارگردان، نیز معتقد است: فیلم‌های خارجی كه هم اینك از تلویزیون ایران پخش می‌شوند،از سطح پایینی به لحاظ كیفی برخوردارند. در خرید فیلم‌های خارجی تنها ارزانی ملاك است و به محتوا و كیفیت توجهی نمی‌شود.

محمد حسین لطیفی ،كارگردان، نیز پخش حجم انبوهی از فیلم‌های خارجی از تلویزیون را به سهل‌الوصول بودن این فیلم‌ها نسبت می‌دهد و می‌افزاید: آنتن تلویزیون باید پر شود. دوستان هم فكر می‌كنند در شرایطی كه امواج ماهواره بر كشور گسترده شده، فیلم‌های خارجی را گزیده‌تر از آن چه مرسوم است، به روی آنتن ببرند.

حبیب‌الله بهمنی ،كارگردان، نیز ضمن تائید صحبت‌های دیگران با اشاره به مشكلات مالی و صنعتی سینمای ایران به ایسنا اظهار می‌كند: از آن جا كه هنرمندان ما از حمایت كافی برخوردار نیستند امكان تولید كم می‌شود، بنابراین تلویزیون برای پر كردن آنتن خودش، سراغ بازارهای خارجی می‌رود، چرا كه خرید فیلم‌های خارجی برایشان سهل‌الوصول‌تر است و ارزان‌تر تمام می‌شود.

به اعتقادامیرحسین شریفی ، تهیه كننده، نیز از آن جا كه صدا و سیما فیلم‌های خارجی را بسیار ارزان‌تر می‌خرد و هزینه كمتری صرف این فیلم‌ها می‌كند، به سمت خرید تولیدات خارجی می‌رود. این در حالیست كه اكثر فیلم‌های خارجی كه خریداری می‌شوند نیز درجه دو و سه هستند.

***

اما به اعتقاد عده‌ای دیگر تلویزیون در رویكرد خود به سمت پخش فیلم‌های خارجی عملكرد خوبی را از خود نشان داده است. این هنرمندان به برنامه‌هایی چون سینما چهار، سینما یك ، سینماماوراء و صد فیلم اشاره كرده و كیفیت فیلم‌های خارجی را مطلوب ارزیابی می كنند.

حبیب‌الله كاسه‌ساز از این دست كارشناسان است. این تهیه كننده، اذعان می‌كند: هالیوود و كشورهای پیشرفته صنعت سینما به لحاظ تكنیكی چیزی كم نمی‌گذارند. اما مشكلی كه در پخش فیلم‌های خارجی وجود دارد به لحاظ محتوایی است.

مسعودفرخنده ، كارگردان نیزنحوه‌ی گزینش اغلب فیلم‌های خارجی در سیما را مثبت ارزیابی می‌كند و می‌افزاید: سیما رویكرد خوبی به فیلم‌های هنری روز و كلاسیك دنیا دارد.

به اعتقادپرویز شیخ‌طادی ـكارگردان ـ عدم پخش تعداد بسیار فیلم‌های خارجی به صرف این كه آمار آن‌ها بیش از فیلم‌های سینمایی داخلی می‌شود سیاست نادرستی است.

این كارگردان همچنین با بیان این كه فیلم‌های خارجی حال حاضر تلویزیون از كیفیت مناسبی برخوردارند، به خبرگزاری دانشجویان ایران می‌گوید: باید خواست مردم را ارجح قرار داد. اگر سینمای داخلی ما كفاف این تعداد شبكه تلویزیونی را نمی‌دهد، باید از فیلم‌های خارجی استفاده كرد.

***

سیاستگذاری‌های متفاوت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و صداوسیما از جمله عوامل دیگری است كه باعث شده در این سالها بسیاری آثار داخلی از امكان پخش تلویزیونی بی بهره بمانند. اتفاقی كه به اعتقاد برخی از هنرمندان از جمله مسعود فرخنده و محمد حسین لطیفی تا حدودی درست به نظر می‌رسد، چرا كه هر فیلمی كه در سینما به نمایش در می آید را نمی توان از تلویزیون نشان داد.

با این حاللطیفی به این نكته هم اشاره دارد كه این فاصله بالاخره به حداقل می‌رسد و راهی جز این نیست.

به گفته‌ی وی زمان وقوع این اتفاق مشخص نیست اما در نهایت پس از تمام این تنش‌ها، سینما وتلویزیون باید به سمت رسیدن، به یك نقطه مشترك حركت كنند.

امیرحسین شریفی نیز همانند لطیفی به آینده خوش بین است و یادآور می شود: در گذشته اختلاف سلیقه‌ای میان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و صدا و سیما وجود داشت كه با آمدن آقای صفارهرندی و سیاستگذاری‌های جدید صدا و سیما این چالش كمتر شده است. می‌توان حتی این چالش را از بین برد و به سیاست‌ها یكدستی رسید.

هوشنگ صدفی نیزدر این‌باره‌ متذكر می شود: سینما گران مشروعیت خود را به نحوی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی كه مورد تایید مجلس شورای اسلامی و ریاست جمهوری است ، می‌گیرند.مگر این‌كه بپذیریم سیاست‌های رسانه ملی، با سیاست‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت همسو نیست. ولی سیاست‌های تولیدی برنامه‌های خارجی با سیاست فیلم سازی حوزه صدا و سیما همسو است.

شیخ‌طادی هم درباره سیاست‌های متفاوت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و صدا و سیما و امكان كم شدن این فاصله، خاطرنشان می كند: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هیچ گاه چارچوب خاصی را تعیین نكرده كه تبصره نداشته باشد. ضمن این كه بخشی از این مسائل پس از مدت‌ها تحقیق باز هم به آزمون و خطا نیاز دارد و بعد از آن است كه می‌توان در اصول كوچك، اجرای كوچكی داشت.

به اعتقادلطیفی، بسیاری از فیلم‌های سینمایی داخلی به لحاظ كیفی و محتوایی بسیار مطلوب‌تر از فیلم‌های خارجی هستند كه هم اینك از شبكه‌های تلویزیونی به روی آنتن می‌روند.

مهدی فرجی مدیر گروه فیلم و سریال شبكه اول با بیان این كه براساس ‌آمار و ارقام، بینندگان تلویزیون خواهان پخش فیلم‌های ایرانی در عصر جمعه هستند، ادامه داد: بینندگان تلویزیون حتی گاه پخش فیلم‌های ایرانی با كیفیت متوسط را به پخش فیلم‌های خارجی ترجیح می‌دهند

فرخنده ادامه داد: تلویزیون با هزینه ساخت یك فیلم سینمایی می‌تواند چند فیلم خوب خارجی را خریداری كند كه با ارزش‌های ما نیز تطابق داشته باشد.

كاسه ساز ، به این پرسش كه آیا نادیده گرفتن شؤونات و ضوابط فرهنگی توسط برخی سینماگران تلویزیون را به سمت پخش فیلم‌های خارجی سوقت داده است؟، پاسخ منفی داد و افزود: مجموعه سیاست‌های فرهنگی كشور باید به سمتی برود كه بیشتر به تولیدات داخلی‌مان اهمیت دهیم. اما به هر حال میدان، میدان رقابت است و می‌طلبد بعضی اوقات آثار خارجی را هم به نمایش بگذاریم. تا به حال تكنیكی و نه محتوا بتوانیم به كشورهای پیشرفته فیلمساز نزدیك شویم.

***

اگرچه به اعتقاد برخی از جمله پرویز شیخ طادی پخش حجم انبوهی از فیلمهای خارجی به خودی خود تاثیر منفی نمی تواند داشته باشد و آنچه باعث پیامدهای منفی است ، محتوای فیلمهایی است كه خریداری می شود اما برخی دیگر از هنرمندان از جمله حسین مختاری بر این عقیده‌اند كه هیچ جای دنیا، تولیداتشان را متناسب با فرهنگ و ضوابط ما نمی‌سازند و باید به سمت پخش تولیدات خودمان رویكرد نشان دهیم.

محمدحسین لطیفی ، نیز با تائید گفته‌های شیخ طادی معتقد است : پخش بی‌رویه‌ی فیلم‌های خارجی فرهنگ غربی را در كشور رواج می‌دهد كه به عنوان ایراد نمی‌توان از آن یاد كرد. اما آن چه باعث نگرانی می‌شود، پخش صحنه‌های خشونت بار فیلم‌های خارجی از تلویزیون است.

حبیب‌الله بهمنی ، نیز با مختاری هم عقیده است و می گوید: تلویزیون با خرید و پخش فیلم‌های خارجی ممكن است به لحاظ مالی و زمانی صرفه‌جویی كند، اما این كار ضررهای فرهنگی سنگینی به مخاطبان این رسانه وارد می‌كند كه شاید جبران ناپذیر باشد.

شریفی هم تاكید می كند: رویكرد تلویزیون به سمت پخش فیلم‌ها و سریال‌های خارجی باعث می‌شود كه فرهنگ كشورهای تولید كننده این آثار كه با فرهنگ ما مغایرت بسیاری دارد، در كشور اشاعه پیدا كند. اغلب فیلم‌های داخلی ارزش‌ها را به نمایش می‌گذارند. این در حالیست كه تنها 10 درصد از فیلم‌های خارجی به مسائلی این چنینی می‌پردازند.

***

به رغم پخش حجم انبوهی از فیلمهای خارجی از رسانه‌ی ملی ، مسؤولان این رسانه نیز گویی به تبعات منفی آن آگاه بوده و در مواردی سعی دارند با تغییر دیالوگها ، فیلمهای خارجی را به فرهنگ ایرانی –اسلامی مان نزدیك كنند. اتفاقی كه مختاری از آن به عنوان خیانت در امانت یادمی كند.

وی همچنین تغییر دیالوگ‌های فیلم‌های خارجی را اشتباه محض می داند و به طرح این پرسش بسنده می كند كه چرا باید چنین فیلم‌هایی را خریداری كرد كه بعد، مجبور به تغییر داستان و دیالوگ‌ها بشویم؟!

منبع : ایسنا