تبیان، دستیار زندگی
استاد حسین خواجه شیرانی استاد مسلم قلم زنی ایران صبح دوشنبه 11 دیماه 85 به دلیل عارضه مغزی در تهران درگذشت. به همین مناسبت خبرگزاری ایسنا گزارشی را در این رابطه تهیه نموده که از نظرتان می گذرد ...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

به ‌بهانه‌ی درگذشت پیرترین قلم‌كار هنر سه ‌هزار ساله‌ی ایران

استاد حسین خواجه شیرانی استاد مسلم قلم زنی ایران صبح دوشنبه 11 دی ماه 85 به دلیل عارضه مغزی در تهران درگذشت. به همین مناسبت خبرگزاری ایسنا گزارشی را در این رابطه تهیه نموده که از نظرتان می گذرد .

آخرین حضورش در سینما فلسطین بود، نشسته بر ویلچر و ساكت. گویی نقشی تازه به ذهن آورده كه داشت حلاجی‌اش می‌كرد. شاید هم صدای ضربه چكش می‌شنید و تیر بر سینه‌ی فلز می‌كوبید. همان روز كه به‌تازگی با دوستش - جواد رستم شیرازی - وداع كره بود و هم‌دوره‌ای و همشهری‌اش محمود فرشچیان را در آغوش كشید؛ روزی كه پیش‌كسوتان هنرهای سنتی از سوی فرهنگستان هنر تكریم شدند.

استاد حسن خواجه شیرانی، پیرترین قلم‌كار ایران بود كه سال 1306 در محله مسجد جامع اصفهان، به ‌دنیا آمد و همان كودكی یتیم شد. سه سال در یك كارگاه بافندگی شاگردی كرد تا ده‌ساله شد و فلز، چكش، تیر، خاكستر و رگه‌هایی از طلا و نقره را برگزید و به‌شاگردی در كارگاه قلم‌زنی اشرف‌زاده درآمد. پس از آن برای صنایع‌پسند شاگردی كرد. 33 ساله بود، اواخر دهه‌ی 30، اداره فرهنگ و هنر سابق - سازمان میراث فرهنگی و گردشگری فعلی - از استاد او محمدعلی صنایع‌پسند خواست تا درهای ضریح مطهر امیرالمومنین (ع) در نجف و امام حسین (ع) در كربلا را قلم‌كاری كند. زنده ‌یاد صنایع ‌پسند، شیرانی را با خود همراه كرد و بار دیگر نیز برای قلم‌كاری حرم حضرت عباس (ع) راهی كربلا شدند.

سال 1342 استاد محمود دهنوی سرپرست كارگاه قلم‌زنی اداره فرهنگ و هنر سابق، از خواجه شیرانی دعوت به همكاری در تهران كرد. او نیز پذیرفت و خواجه شیرانی و پس از 22 سال قلم‌زنی در پی بازنشستگی استاد دهنوی، سرپرستی كارگاه قلم‌زنی و نقره‌سازی سازمان را عهده‌دار و تا سال 1373 بازنشسته شد و از آن پس مسوولیتش به احمد فیناسیتان سپرده شد.

گفته می‌شود كه در این كارگاه شیوه‌های متعدد قلم‌كاری و سبك‌ها و روش‌های آن منسجم و با دقت و وسواس فراوان به نسل تازه قلم‌ كاران ایرانی انتقال داده شده است.

شیرانی 70 سال آثار شاخصی را در سبك‌های مختلف قلم‌زنی از سلجوقی، اسلیمی، خطایی تا گل‌ومرغ و شاه‌عباسی و قجری، بر سینه فلز حك كرده است. آثارش در موزه‌های مختلف تهران و اصفهان و اسپانیا و فرانسه، مالزی نگهداری می‌شوند.

سال 1384 در حالی كه به‌دلیل عوارض ناشی از سكته‌ی مغزی نه توان حركت داشت و نه بیان كلام، از سوی فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران، نشان درجه‌ی یك هنری در رشته قلم‌زنی و مشبك دریافت كرد.

این هنرمند و بازمانده‌ی نسلی از كهنه‌كاران هنر سه‌هزار ساله‌ی ایران ، كه شاهكارهای دست او بر در و ضریح حرم مطهر امیرالمومنین (ع)، امام حسین(ع)، حضرت عباس (ع) و امام موسی کاظم (ع)، ماندگار شده است، پس از گذران یك دوره‌ی بیماری، صبح دوشنبه 11 دی ماه 85 در منزل مسكونی‌اش به دیار باقی شتافت.

آثار استاد خواجه شیرانی همچنین در موزه‌های معتبر دنیا از جمله اسپانیا و فرانسه نگهداری می‌شوند.

منبع: ایسنا