هنر چاروق دوزی در زنجان+عکس و فیلم
چاروق نوعی پای پوش سنتی است که با استفاده از چرم گاوی، نخهای ابریشمی رنگی و نخ گلابتون در انواع مختلف: توری، پرده بند و تمام چرم (پشت باز و پشت بسته) تولید می شود.
چاروق یا چارق، كفش چرمی و پای افزار دهقانان است كه بندها و تسمه های بلند دارد و بندهای آن به ساق پا می پیچد و اصطلاحا به آن شم، پاتابه و پالیك گفته می شود.
بر اساس کشفیات باستانشناسی(چکمه چرمی متعلق به مرد نمکی شماره 1) می توان ریشه صنایع چرمی در استان زنجان را حداقل در 2000 سال قبل جست. قدمت هنر چاروق دوزی احتمالاً به دوره (ساسانی) و اوج تزئینات آن به دوره (صفوی) می رسد
که زیبایی و تنوع طرح و نقوش آن، چشم هر هنرشناسی را شیفته نقوش انتزاعی و اصیل خود می نماید. خواستگاه این هنر دراستان زنجان شهر سلطانیه بوده و از آن منطقه به زنجان منتقل گردیده است.
در سالهای اخیر در زنجان نوعی چاروق ساخته می شد که رویه آن چرم قرمز رنگی (که دباغان زنجان تهیه می کردند) است و معمولاً هم بدون بند و تسمه بوده و نوکی عقابی و برگشته دارد. این نوع چاروق که تولید آن از حدود 30 سال پیش نیز رواج داشت, اینک کمتر تولید می شود.
چاروق کنونی زنجان فرم و شکل خاص و ظریفی دارد و دارای حالتی زینتی بوده و بیشتر برای راه رفتن روی قالی مورد استفاده قرار می گیرد. این نوع چاروق بیشتر به شکل نعلین و به صورت پاشنه دار ساخته می شود و فقط کف آن از چرم بوده و رویه اش از نخ های ابریشم و گلابتون به رنگ های مختلف بافته و تزئین می شود. نخ ابریشمی رنگی، نخ گلابتون، مخمل، پاشنه های چوبی، نوار زیگزاگ، چرم گاو و ... از جمله موادی است كه در چاروق دوزی مورد استفاده قرار می گیرد و گزن، سوزن، درفش، قلاب، چكش و مشته از ابزارهای چاروق دوزی است كه مشابه ابزار كفاشی است .
از انواع چاروقهای تولید شده استان در طی دوره های مختلف تاریخی می توان به انواع کنفی ،تمام پوست، کشاورزی ،تمام چرم، توری،پرده بند و...، اشاره نمود، که هر کدام با روشی خاص و با استفاده ازچرم، پوست فرآوری شده و مواد مختلفی چون پنبه، کنف، ابریشم و...،تهیه می شده است.
چاروقهای توری و پرده بند منحصرا در شهر زنجان تولید می شود و چاروقهای چرمی بنا به تقاضای مشتری قابلیت تبدیل به انواع روفرشی با تزیینات فوق العاده ظریف را نیز داراست.
هنر چاروق دوزی در زنجان منابع:پرتال زنجان،نگاه،جام جم،نمای ایران،آفتاب،نمای ایران
