تبیان، دستیار زندگی
متخصص بازسازی دوزخ دانته در جهان مرموز و پلیسی – جنایی قرون وسطایی، صاحب نظر در نشانه شناسی و زبان و بازمانده نسلی که هنوز بین ادبیات و تعهد سیاسی – اجتماعی پیوندی عمیق می دید و هیچ فرصتی را برای متلک انداختن به فاشیسم و جادو و جنبل و قدرت های سیاسی که
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

مروری بر آثار "اکو"

به بهانه درگذشت امبرتو اکو، نویسنده ایتالیایی

متخصص بازسازی دوزخ دانته در جهان مرموز و پلیسی ٓ جنایی قرون وسطایی، صاحب نظر در نشانه شناسی و زبان و بازمانده نسلی که هنوز بین ادبیات و تعهد سیاسی ٓ اجتماعی پیوندی عمیق می دید و هیچ فرصتی را برای متلک انداختن به فاشیسم و جادو و جنبل و قدرت های سیاسی که می کوشند جهان را به تسخیر خود درآورند از دست نمی داد. این ها بخشی از آن چیزهایی است که با مرگ امبرتو اکو از ادبیات جهان کسر شده است.

بخش ادبیات تبیان
امبرتو اکو

امبرتو اکو، نشانه شناس، فیلسوف، متخصص قرون وسطا، منتقد ادبی و رمان نویس ایتالیایی، جمعه شب ١٩ فوریه ٢٠١٦ در ٨٤ سالگی بر اثر سرطان درگذشت. معروف ترین رمان اکو «نام گل سرخ» بود که اخیرا ترجمه ای دوباره از آن با عنوان «آنک نام گل»، به ترجمه رضا علیزاده، در ایران منتشر شد. با مقایسه بی شمار کتاب ها و مقالات علمی و نظری اکو با چند رمانی که او در طول حیاتش نوشت و صرفا با اتکا به کمیت، شاید او را بیشتر باید فیلسوف و پژوهشگر و نشانه شناس و منتقد به شمار آورد تا رمان نویس. با این همه شهرت «نام گل سرخ» نشانگر آن است که در این حکم باید جانب احتیاط را نگه داشت. گرچه رمان هایش منتقدان سرسختی هم داشت، از جمله پاسکال کازانووا که در بخشی از کتاب «جمهوری جهانی ادبیات» به رمان های او تاخته است. از رمان هایش به جز «آنک نام گل» که سال ها پیش با همان عنوان معروف تر «نام گل سرخ» نیز با ترجمه شهرام طاهری در ایران منتشر شد، چندتای دیگر هم به فارسی ترجمه شده، از جمله دو رمان «بائودولینو» و «آونگ فوکو» با ترجمه رضا علیزاده و «گورستان پراگ» با ترجمه فریبا ارجمند. رمان هایش تلفیقی از ژانرهای مختلف بود؛ از رمان پلیسی گرفته تا داستان های پارتیزانی ایتالیای دوران جنگ و رمان های علمی ٓ تخیلی که اکو همه اینها را با طنزی رندانه و دانش نظری اش در حیطه زبان و نشانه شناسی و تاریخ قرون وسطا می آمیخت و این دانش نظری گاه چنان سرریز می کرد که سنگینی آن را بر فضای تخیلی و فانتزی رمان هایش می شد احساس کرد.

اکو داستان کودکان هم می نوشت و چندی پیش سه داستان کودک او به نام های «بمب و ژنرال»، «سه فضانورد» و «کره ای دیگر»، در یک کتاب و به نام «سه قصه» با ترجمه غلامرضا امامی در ایران منتشر شد. از این سه قصه، «بمب و ژنرال»، سال ها پیش نیز با ترجمه مصطفی رحماندوست در ایران به چاپ رسیده بود

مانند بورخس شیفته کتاب ها بود و رمان هایش گاه هزارتویی از کتابخانه بی پایان را تداعی می کرد. هر چیز جدی را رندانه و نه با لودگی دست می انداخت، چنانکه جایی گفته بود از متنی قدیمی که پر از دروغ و چاخان و شبه علم است بیشتر به شوق می آید تا متونی که موضوعی علمی و جدی را بیان می کنند. در «آونگ فوکو» کامپیوتری هولناک را خلق کرد که همه کتاب های جهان را به کتابی دیگر تغییر می داد. از خلال خلق این کامپیوتر، روایتی هجو آمیز از تاریخ جهان ارائه داد و به بقایای فاشیسم در ایتالیا و دکان و دستگاه علوم خفیه نیش ها زد و در مقاله ای نوشت که مسیحیت موروثی پدرانش را به جادو و جنبل های مدرن که ملازم فاشیسم هستند، ترجیح می دهد. کنایه اش به دن براون بود و رمان «راز داوینچی» که در جهان از کفر ابلیس مشهورتر شده بود. از روی رمان «نام گل سرخ»اش فیلمی هم به کارگردانی ژان ژاک آنو و با بازی شون کانری ساخته شد.
اکو داستان کودکان هم می نوشت و چندی پیش سه داستان کودک او به نام های «بمب و ژنرال»، «سه فضانورد» و «کره ای دیگر»، در یک کتاب و به نام «سه قصه» با ترجمه غلامرضا امامی در ایران منتشر شد. از این سه قصه، «بمب و ژنرال»، سال ها پیش نیز با ترجمه مصطفی رحماندوست در ایران به چاپ رسیده بود. علاوه بر این ها برخی مقالات و آثار نظری اکو نیز به فارسی ترجمه شده است. همچنین گفت وگوی بلندی از او و ژان کلو کریر درباره سرنوشت کتاب کاغذی در عصر کتاب الکترونیک، با عنوان «از کتاب رهایی نداریم»، چندسال پیش با ترجمه مهستی بحرینی منتشر شد که کتابی خواندنی است از دو کتاب باز قهار درباره کتاب.


منبع: شرق (علی شروقی)