تبیان، دستیار زندگی
انسان از زمانی که اراده الهی بر خلق او تعلق می گیرد همواره در حال سفر است.سفر از عالم ذر شروع شده و همچنان در دنیا به عنوان مسافری است که پایان این مسافرت وطن ابدی آخرت می باشد.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : حسن محسنی
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

5 فایده برای مسافرت رفتن!

انسان از زمانی که اراده الهی بر خلق او تعلق می گیرد همواره در حال سفر است.سفر از عالم ذر شروع شده و همچنان در دنیا به عنوان مسافری است که پایان این مسافرت وطن ابدی آخرت می باشد.

حسن محسنی/کارشناس حوزه - بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان
مسافرت

مصداقی از این سفر پای از خانه و وطن، بیرون گذاردن می باشد این نوع رخداد که هر از گاهی در زندگی انسان ها روی می دهد- که در آستانه نوروز حال وهوای خاص خود را پیدا می کند- آن چنان مؤثر و معنویت زاست که قرآن کریم بارها و بارها به آن سفارش کرده و در روایات محسنات و آدابی برای آن ذکر شده است.

فوائد سفر

1: در شعری که منسوب به حضرت علی (علیه السلام) می باشد چنین آمده: تَغَرَّبْ عَنِ الاوْطَانِ فِی طَلَبِ الْعُلَی وَ سَافِرْ فَفِی الاسْفَارِ خَمْسُ فَوَائِد تَفَرُّجُ هَمٍّ وَ اكْتِسَابُ مَعِیشَةٍ وَ عِلْمٌ وَ آدَابٌ وَ صُحْبَةُ مَاجِدٍ (1) (در جستجوی بزرگی و ارزشها از وطن خود راهی غربت شو و مسافرت کن؛ زیرا در مسافرت پنج فایده وجود دارد: برطرف شدن غم و غصه، به دست آوردن بودجه زندگی، کسب دانش، اطلاع از آداب [و رسوم دیگران] و مصاحبت با افراد بزرگوار.)
در بیانی نیز پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در این رابطه می فرمایند: «سَافِرُوا تَصِحُّوا»(2)

سفر به انسان می آموزد که چگونه با مشکلات رو در رو شود و چگونه از عهده آنها برآید. هر مسافری در طی مسیر با مرارت هایی رو به رو می شود که باید از عهده  از رفع و رجوع آنها بر بیاید. این درگیری موقت با مشکلات، تمرین مناسبی برای حضور فعالانه در همه عرصه های زندگی است

2: دانشمندانی كه اهل مسافرت بوده اند، سرآمد عالمان هر علم هستند مثل شیخ بهایی، سعدی، شیخ کلینی و... که با مسافرتهای خود خدمات فراوانی به علم و دین کردند.

3: مبدأ تاریخ اسلام سفر تاریخی پیامبر (صلی الله علیه و اله) از مكّه به مدینه می باشد که سبب گسترش و خروج اسلام از غربت و جهانی شدن آن شد.

4: نهضت حضرت موسی (علیه السلام) با چند سفر درآمیخته است؛ سفر به مدین، سفر به مصر، سفر به طور و سفر به ...

5: سفر خضر و موسی (علیهما السلام) از میراث های گرانبهای فرهنگ بشری است .

اهداف سفر

کسی که اقدام به سفر می کند انگیزه خاص خود را دارد از جمله:

1- سیاحت

قرآن درباره سیاحت مى فرماید: مردان خدا آنهایى هستند كه: «التَّائِبُونَ الْعابِدُونَ الْحامِدُونَ السَّائِحُونَ الرَّاكِعُونَ السَّاجِدُونَ الْآمِرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّاهُونَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَ الْحافِظُونَ لِحُدُودِ اللَّهِ وَ بَشِّرِ الْمُؤْمِنینَ»(4)
اهل توبه، عبادت و ستایش و سیاحت هستند ...
سیاحت مثبت است ولى متاسفانه شاهد انحرافاتی هستیم که این امر مقدس- که همراه با فوائد زیادی می باشد- نامقدس شده است.

2-  کنار آمدن با دشواری ها

سفر به انسان می آموزد که چگونه با مشکلات رو در رو شود و چگونه از عهده آنها برآید. هر مسافری در طی مسیر با مرارت هایی رو به رو می شود که باید از عهده  از رفع و رجوع آنها بر بیاید. این درگیری موقت با مشکلات، تمرین مناسبی برای حضور فعالانه در همه عرصه های زندگی است.

3- رشد عقلانی

در جستجوی بزرگی و ارزشها از وطن خود راهی غربت شو و مسافرت کن؛ زیرا در مسافرت پنج فایده وجود دارد: برطرف شدن غم و غصه، به دست آوردن بودجه زندگی، کسب دانش، اطلاع از آداب [و رسوم دیگران] و مصاحبت با افراد بزرگوار

از فواید غیر قابل انکار سفر، رشد و بالندگی عقل انسان است. مسافر در طول سفر با شگفتی های طبیعت، اندیشه های گوناگون و برجستگی ها و کاستی های ملت های مختلف آشنا می شود.
این آشنایی، بیش از مطالعه و از نظر گذراندن اوراق کتاب های قطور، انسان را در رشد و بلوغ فکری کمک می رساند.

رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله به زیبایی تمام این رهاورد مهم سفر را باز گفته اند: سافروا فإنکم إن لم تغنموا مالا افدتم عقلا (5)؛ سفر کنید همانا اگر در سفر مالی به چنگ نیاورید، به حتم اندیشه شما فزونی خواهد گرفت.

آداب قبل از سفر

با توجه به اهمیت مسافرت در اسلام به بعضی از آداب سفر - که برگرفته از فرمایشات گهربار ائمه بزرگوار دین علیهم السلام می باشد- اشاره می کنیم:


مطّلع ساختن برادران دینی از قصد مسافرت

رسول خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند: حَقٌّ عَلَی الْمُسْلِمِ اِذا اَرادَ سَفَرا أَنْ یُعْلِمَ اخوانه(6)؛ شایسته است که مسلمان وقتی قصد سفر کرد برادرانش را با خبر کند.

دعا

امام صادق علیه السلام وقتی اراده سفر می کردند می فرمودند: اللّهُمَّ خَلِّ سَبِیلَنا وَاَحْسِنْ تَسْییرَنا وَاَعْظِمْ عافِیَتَنا(7)؛ خداوندا راه را بر ما بگشا و آسانی سفر را بر ما زیبا گردان و سلامت و عافیت ما را بزرگ دار.
امام رضا علیه السلام می فرمایند: هرگاه برای سفر یا غیر آن از منزل بیرون می روی، بگو: بِسْمِ اللّهِ آمَنْتُ بِاللّهِ وَتَوَکَّلْتُ عَلَی اللّهِ ما شاءَ اللّهُ لا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ اِلاَّ بِاللّهِ (8)؛ بنام خدا، ایمان آوردم به خدا، توکل کردم به خدا، هر آنچه خدا بخواهد [همان می شود]؛ هیچ دگرگونی و هیچ قوّتی نیست، مگر اینکه از ناحیه خداوند می باشد.

توجه به حفاظت دین

علی رغم همه سفارشاتی که اسلام درباره سفر و آداب آن نموده ، انسان را از سفری که به دین و نمازش لطمه وارد می کند، به شدّت نهی کرده است؛ امام علی علیه السلام در این رابطه می فرمایند: لا یَخْرُجُ الرَّجُلُ فِی سَفَرٍ یَخافُ فِیهِ عَلی دِینِهِ وَصَلاتِهِ (9)؛ انسان نباید به سفری رود که می ترسد در آن به دین و نمازش لطمه ای وارد آید.

کلام آخر:

ایام نوروز یکی از بهترین فرصت ها است برای رفتن به سفر ... امیدوارم سفرهای خوب و پرباری در پیش داشته باشید.

پی نوشت ها:
1- مستدرك الوسائل، ج 8، ص 115
2- من لایحضره الفقیه، ج 2، ص 265
3- بحارالأنوار، ج 59، ص 128
4- توبه/ 112
5- مکارم الا خلاق ،ص240
6- کافی،ج2،ص174
7- الوافی،ج12،ص366
8- محاسن،ج2،ص350
9- تحف العقول،ص120


مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.