کودک کتابخوان
کودکان از بدو تولد و حتی زمانی که در دوران جنیی به سر می برند از شنیدن صدای کتاب خواندن والدینشان لذت می برند ، شنیدن صدای گرم و دلنشین مادر در حالی که داستانی زیبا را برای کودکش روایت می کند، از لذت بخش ترین کارهاست.
در ایران سرانه کتابخوانی بسیار پایین است ، و این مسئله باعث شده که والدین زمان کمتری را به کتاب خواندن برای فرزندانشان اختصاص دهند. این درحالی است که کتاب خواندن توسط والدین برای کودکان باعث رشد و تکامل ذهنی و رفتاری آنها می شود . بعضی تصور می کنند کتاب خواندن برای کودکان صرفاً جنبه سرگرمی دارد و یا تنها فایده آن به خواب رفتن کودکان است ، اما کاملاً در اشتباه هستند.
شکل گیری شخصیت ، زبان و تخیل
خواندن داستان و قصه نقش مهمی در پرورش شخصیت کودک دارد . در سنین زیر سه سال که کودک در دوران زبان آموزی به سر می برد شنیدن داستان باعث گسترش دامنه لغات و زبان آموزی او و افزایش قدرت تکلم و تسلطش می شود . در سنین بالاتر این امر گسترش بیشتری پیدا می کند و اطلاعات کودک غنی تر شده و یاد می گیرد چگونه احساساتش را بیان کند ، در برخورد با مشکلات چگونه عمل نماید و اعتماد به نفس داشته باشد . شنیدن داستان و شعر در کودکان باعث پرواز قدرت تخیل است. کودک در هنگام شنیدن داستان تمام شخصیت ها را تخیل کرده و موجودات خیالی داستان برای او صورت واقعی پیدا می کنند و این تخیل باعث افزایش قدرت تصور و تفکر در او می شود.
کتابخوانی برای کودکان
اگر شما در سنین کودکی زمانی که آنها توانایی خواندن و نوشتن ندارند، فرزندان را با کتاب آشنا کنید، و برای آنها کتاب بخوانید قسمت مهمی از مسیر کتابخوان کردن فرزندتان را طی کرده اید؛ وظیفه شما در اینجا پایان نیافته است . شما باید به عنوان الگویی مناسب طوری رفتار نمائید تا زمانی که فرزندتان خودش توانایی خواندن کتاب را داشته باشد با رقبت به سمت کتاب خواندن گرایش پیدا کند
نوزاد و کتاب: نوزادان از بدو تولد از شنیدن صدای کتاب خواندن لذت می برند ، پس این کار را از بدو تولد شروع کنید و تا زمانی که نوزادتان با حوصله به کتاب شما گوش می دهد به کتابخوانی ادامه دهید.
به کودکان فرصت آشنایی با کتاب را بدهید: کودکان در سنین پایین علاقه مند هستند اشیا را بجوند یا آن را پاره کنند و به این سو و آن سو پرت نمایند . شما با انتخاب کتاب هایی نرم از جنس پارچه ای و کتاب های مقاوم ویژه کودکان اجازه دهید او هر طور که دوست دارد از کتابش لذت ببرد.
کتاب خوانی قبل از خواب : قبل ازخواب در حالی که کودکتان در حال بازی با دستانش و یا غلت زدن بر روی زمین است، زمان مناسبی است که شما برای او کتاب بخوانید . او در حین بازی به صدای شما گوش خواهد داد.
شما می توانید شیوه های مختلفی را در این زمینه انتخاب کنید ، و این بسته به نوع علاقه مندی کودک شماست؛ می توانید با لحنی آرام و دلنشین و در حالی که کودکتان را در آغوش گرفته اید برای او کتاب بخوانید ، و یا می توانید با شور و حرارت به جای شخصیت های داستان سخن بگوید و نمایش کوتاه اجرا کنید.
انتخاب کتاب
*در هنگام انتخاب کتاب به دنبال کتابهایی باشید که داستان های خوب و متنوع دارند. کودکان از کتاب های مصور و نقاشی ها آن لذت بیشتری می برند.
*کتاب ها باید احساس خوب و مثبتی را در فرزندتان به وجود بیاورد و همچنین موضوعات آن مورد علاقه کودک باشد.
*کتاب باید بتواند دانستنی هایی را به دانش کودکتان اضافه کند و مفاهیم و معانی ارزشی و سنت های جامعه و خانواده در آن نهفته باشد.
الگویی برای کتاب خوانی کودکان
اگر شما در سنین کودکی زمانی که آنها توانایی خواندن و نوشتن ندارند، فرزندان را با کتاب آشنا کنید، و برای آنها کتاب بخوانید قسمت مهمی از مسیر کتابخوان کردن فرزندتان را طی کرده اید؛ وظیفه شما در اینجا پایان نیافته است . شما باید به عنوان الگویی مناسب طوری رفتار نمائید تا زمانی که فرزندتان خودش توانایی خواندن کتاب را داشته باشد با رقبت به سمت کتاب خواندن گرایش پیدا کند.
* بگذارید فرزندتان ببیند که شما در طول روز ساعاتی را به مطالعه اختصاص می دهید و این مسئله یکی از برنامه های روزانه شماست؛ زمانی که شما وقت می گذارید و کتاب می خوانید به طور غیر مستقیم به فرزندتان می گوید که خواندن مهم است . حال اگر بخواهید همین مسئله را با پند و اندرز و نصیحت به او منتقل کنید هیچ گاه موفق نخواهید شد.
* کتاب خواندن را خانوادگی امتحان کنید؛ ساعاتی در روز تلوزیون را خاموش کنید و کتابی را که مورد علاقه تمام اعضای خانواده است با صدای بلند بخوانید و همگی لذت ببرید ، و این مسئله را به صورت یک آئین خانوادگی در بیاورید .
* در مورد مطالبی که به تازگی در کتابی خوانده اید با اعضای خانواده تبادل اطلاعات کنید؛ ممکن است فرزند شما کوچک تر از آن باشد که از مفهوم جملات سر در بیاورد اما او متوجه خواهد شد که شما از خواندن آن کتاب لذت بردید.
*به کتاب ها احترام بگذارید؛ فرزندتان باید بداند که کتاب شئ با ارزشی است و نباید با دست آلوده به آن دست بزند و یا آن را به گوشه و کنار پرت نماید . سعی کنید فضای مناسبی از خانه را به کتاب ها اختصاص دهید.
* به فرزندانتان کتاب هدیه بدهید؛ شما می توانید به دلایل مختلف زمانی که آنها مستحق پاداش هستند به آنها کتاب هدیه دهید.
* شما می توانید مشترک یکی از مجلات کودک شوید؛ این مجلات شامل مطالب کوتاه و مرتبط با کودکان ، داستان ، پازل ، معما است و باعث سرگرمی کودکان می شود.این کار عادت خواندن را در کودک تقویت می کند.