لیگ رایگان؛ آری یا نه؟

سونامی رایگان شدن؛ این تازه ترین پدیده ای است كه مسابقات لیگ برتر باشگاه های كشور را تحت تاثیر قرار داده است. سال گذشته پرسپولیسی ها به ابتكار حسین هدایتی سه بازی تیم شان در مرحله گروهی لیگ قهرمانان آسیا را رایگان اعلام كردند و در هر سه بازی با هجوم گسترده علاقه مندان به ورزشگاه مواجه شدند. اوضاع طوری بود كه مثلا در بازی با النصر یا به خصوص الهلال، هزاران نفر پشت در ماندند و ناچار شدند به خانه برگردند. در آن زمان شور و اشتیاق به وجود آمده از سوی مردم باعث شد فرضیه هایی مثل كاهش قیمت بلیت مسابقات یا حذف بلیت فروشی الكترونیكی در استادیوم آزادی از سوی سازمان لیگ مطرح شود، اما در گذر زمان همه آنها به دست فراموشی سپرده شد.

فصل جدید لیگ برتر دوباره با آفت سكوهای خالی شروع شد. وضع چنان وخیم بود كه حتی تیم صدرنشین استقلال و یا باشگاه محبوبی مثل تراكتورسازی هم نمی توانستند تماشاگر چندانی را روی سكو بكشانند. در همین بحبوحه دوباره پرسپولیسی ها وارد گود شدند و این بار با رایگان كردن ورودی طبقه دوم استادیوم آزادی، شگفتی همگان را برانگیختند. ابتدا در بازی با استقلال صنعتی خوزستان چیزی حدود 50 هزار هوادار روی سكوها آمد و سپس این رقم در دو بازی بعدی با سپاهان و فولاد به 75 و 80 هزار نفر رسید. باوركردنی نبود، اما در زمستانی كه سردی سكوها از سردی هوا سوزناك تر بود، ورزشگاه آزادی برای مسابقات پرسپولیس پر شد. بعدتر تعداد زیادی از دیگر باشگاه های لیگ برتری هم سیاست پرسپولیس را تقلید و بلیت ورزشگاه ها را مجانی كردند. آخرین باشگاه هم استقلال است؛ تیمی كه از همین حالا خواهان مجانی شدن طبقه دوم ورزشگاه آزادی در بازی خانگی بعدی اش برابر گسترش فولاد شده است. همین ماجرا حالا به سرفصل بخش تازه ای از مباحثات در فوتبال ایران تبدیل شده است؛ جایی كه خیلی ها رایگان شدن ورود به ورزشگاه را تایید می كنند و خیلی های دیگر به نكوهش این اتفاق می پردازند.

معمای مجهول درآمدزایی

سازمان لیگ از اتفاقی كه در بازی های اخیر پرسپولیس رخ داده چندان بدش نیامده است. به هر حال متولی برگزاری رقابت ها خیلی راغب تر است كه بازی در استادیوم های پر از جمعیت برگزار شود. مهدی تاج حتی به سایر باشگاه ها هم پیشنهاد داده كه همین سیاست را در پیش بگیرند. كار سختی هم نیست البته؛ پرسپولیسی ها فقط با پرداخت 20 میلیون تومان به ازای هر بازی، طبقه دوم ورزشگاه آزادی را رایگان می كنند كه تازه این مبلغ هم از محل مطالبات معوق باشگاه نزد سازمان لیگ پرداخت می شود. به علاوه درآمد ناشی از بلیت فروشی باشگاه در طبقه اول هم به قوت خود باقی است.
 با این وجود برخی از كارشناسان و مدیران با مجانی شدن مسابقات مشكل دارند؛ از جمله سعید آذری، مدیرعامل ذوب آهن كه دیروز به سایت كاپ گفته است: «در تمام دنیا یکی از مهم ترین منابع درآمدزایی برای فوتبال حضور تماشاگر در ورزشگاه است. مارکتینگی که بیش از هر چیز مدنظر باشگاه ها و سازمان های فوتبال است. سازمان لیگ به عنوان متولی برگزاری مسابقات اصلا نباید اجازه چنین کاری را صادر کند. مسابقه رایگان برگزار کردن درست برخلاف سیاست های روز اقتصاد در فوتبال است. من صددرصد با این موضوع مخالفم و حاضر نیستم حتی اگر فقط چهار نفر برای تماشای بازی تیم به ورزشگاه می آیند این کار را انجام بدهم.»
این سخنان آذری در حالی مطرح می شود كه همین باشگاه ذوب آهن، خرداد ماه امسال 200 دستگاه اتوبوس برای انتقال هوادارانش از اصفهان به تهران در نظر گرفت تا آنها در بازی فینال جام حذفی برابر نفت تهران، از تیم گل محمدی حمایت كنند!
به طور كلی نمی توان از اینكه فروش بلیت باعث درآمدزایی باشگاه ها می شود چشم پوشی كرد، اما در این باب ملاحظاتی وجود دارد. مثلا باید دید برای مسابقاتی كه در استادیوم آزادی برگزار می شوند و طبقه دوم شان هم رایگان نیست، چه تعداد جمعیت به سكوها مراجعه می كنند كه حالا نگران از دست دادن شان باشیم؟
در همین فصل بارها دیده شده تعداد تماشاگران مسابقات پرسپولیس و استقلال در طبقه دوم آزادی آن قدر انگشت شمار بوده كه با گذشت دقایقی از بازی، ماموران انتظامی آنها را به طبقه اول منتقل كرده اند. به علاوه حتی در مهم ترین لیگ ها و برای معتبرترین باشگاه های دنیا هم بلیت فروشی جزو اركان اساسی درآمدزایی نیست. معمولا بین 50 تا 70 درصد هزینه های باشگاهداری با حق پخش تلویزیونی پوشش داده می شود و آیتم هایی مثل اسپانسر تیم و تبلیغات محیطی این نسبت را به 90 درصد می رساند. آنچه باقی می ماند درآمدهای مربوط به بلیت فروشی یا فروش لباس و شال و یادبود و سایر اقلام هواداری است.
با این تفاسیر باید سوال كرد آیا فوتبال ما توانسته بقیه اركان درآمدزایی اش را احیا كند؟ آیا تیم های ایرانی در حال حاضر سهمی از پخش تلویزیونی دارند؟ آیا سازمان لیگ موفق شده ارقام موعود در زمینه تبلیغات محیطی را وصول كند؟ چطور می شود از این همه بدهكار دانه درشت به آسانی گذشت و فقط سوبسید دادن به تماشاگری را زیر سوال برد كه قرار است در ارزان ترین بخش ورزشگاه مستقر شود؟
 حالا بگذریم از اینكه اساسا سیاست های غلط سازمان لیگ در زمینه بلیت فروشی الكترونیكی هم سهم مهمی در كاهش تعداد تماشاگران ایفا كرد و باعث شد دوستان امروز برای جبران مافات، ناگزیر از رایگان كردن ورودی سكوها باشند.

آیا فقط بلیت مجانی كافی است؟

نكته مهم دیگری كه نباید نادیده اش بگیریم آن است كه تنها رایگان شدن بلیت ورزشگاه ها برای جذب تماشاگران كافی نیست و مولفه های دیگری همچون ارایه بازی های جذاب هم به این منظور لازم است. هفته گذشته دو تیم فولاد و تراكتورسازی تماشای مسابقات شان را مجانی كردند كه در مجموع فقط 11 هزار نفر برای دیدن این بازی ها راهی استادیوم شدند. جمعه این هفته هم استقلال صنعتی و سپاهان تماشای بازی های شان را برای عموم مجانی كردند، اما از هركدام از این مسابقات به ترتیب 5 و 3 هزار نفر استقبال به عمل آوردند تا روشن شود نباید همه تحلیل ها را با ساز پرسپولیس و انبوه هوادارانش كوك كرد.

منبع : گل