عوارض مصرف نمكهای تصفیه نشده(2)
در ادامه ی مطلب قبل، در اینجا نظرات تعداد دیگری از کارشناسان و متخصصان را درباره ی نمک های تصفیه نشده برای شما بیان می کنیم.
عوارض خوردن املاح(فلزات) سنگین موجود در نمک
ناخالصیهای موجود در نمكهای تصفیه نشده شامل سرب، مس، جیوه، آرسنیك، كادمیوم، فلور و سایر املاح (فلزات) سنگین است.
دكتر سیدعلی كشاورز- مدیر گروه تغذیه و بیوشیمی دانشگاه علوم پزشكی تهران- نیز در رابطه با خطرات مصرف نمكهای ناخالص میگوید: «كادمیوم، سرب، مس و جیوه از فلزات سنگینی هستند كه قادر به ایجاد سرطان در افراد مصرفكننده خواهند بود.
البته مسمومیت حاد در اثر مصرف نمكهای ناخالص وجود ندارد، چرا كه میزان ناخالصی موجود در نمك دهها بار كمتر از مقادیری است كه مسمومیت حاد ایجاد كند، اما اگر مقدار آنها بیشتر از حد استاندارد باشد، ممكن است پس از مدت طولانی عوارض خود را نشان دهد؛ مثلاً فرد 60-50 سالهای كه سرطان میگیرد، با غذایی كه دیروز یا سال جاری مصرف كرده بیمار نشده است، بلكه مجموعه ی عوامل در طول زندگی فرد دست به دست هم داده و فرد را بیمار كرده است.»
دكتر كشاورز در ادامه از سرب و كادمیوم به عنوان عناصر سرطانزا نام میبرد و میگوید: «عوارضی نظیر كوتاهی قد، تهوع، استفراغ، كمخونی، ضایعات پوستی، آسیبدیدن مو، ناخن ، استخوانها، مراكز عصبی، كبد ، غدد و طحال در نتیجه مسمومیت با این عناصر عارض میشود.
همچنین جیوه باعث ایجاد جنین ناقصالخلقه در زنان باردار میشود و از این لحاظ خطراتی را به همراه دارد.»
مسمومیت حاد در اثر مصرف نمكهای ناخالص وجود ندارد، چرا كه میزان ناخالصی موجود در نمك دهها بار كمتر از مقادیری است كه مسمومیت حاد ایجاد كند، اما اگر مقدار آنها بیشتر از حد استاندارد باشد، ممكن است پس از مدت طولانی عوارض خود را نشان دهد.
وی مس را یكی از عناصر ضروری برای بدن برمیشمارد و میگوید: «باید توجه كرد كه مقدار مس موجود در نمكها به چه میزان است. اگر مس، بیش از حد نیاز به بدن برسد، با ایجاد اختلال در جذب آهن و روی، باعث كمخونی فقر آهن شده و بر سلامتی غدد جنسی و باروری تأثیر میگذارد.
بعید نیست بخشی از كمبود رویای كه در جامعه وجود دارد به دلیل اثرات تشدیدی مصرف نمك طعام تصفیه نشده باشد.»
با همه ی این اوصاف، دكتر شهین نیك اعتقاد- استاد تغذیه دانشگاه علوم و تحقیقات- معتقد است، ناخالصی موجود در نمكها تهدید جدی برای سلامت به شمار نمیآید، چرا كه مصرف مقدار زیادی از این فلزات سنگین، قادر به ایجاد بیماری در افراد خواهد بود و وجود چنین مقادیر بالایی از آلایندهها در نمكهای مصرفی، بعید به نظر میرسد.
البته دكتر نیك اعتقاد هم تأكید میكند كه باید از مصرف سنگ نمك پرهیز كرد و ترجیحاً از نمكهای تصفیه شده بهداشتی استفاده كرد.
زنگ خطر برای پلاستیكهای زرد
كیفیت نمكهای بستهبندی شده در «پلاستیكهای زرد رنگ» هم مورد تایید وزارت بهداشت نیست و مصرف آنها هم غیرمجاز اعلام شده است.
مجید عطایی- مشاور معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت- با تأكید بر این كه هم اكنون هیچ نوع نمك تصفیه شدهای در بستهبندیهای پلاستیكی زرد رنگ توزیع نمیشود، میگوید: «نمكهای با بستهبندی زرد رنگ، تصفیه نشده و دارای ناخالصی زیاد و كنترل نشده هستند و شهروندان باید از مصرف این نوع نمكها خودداری كنند.»
علی اكبر ساداتی، رئیس انجمن صنعتی تولیدكنندگان نمك نیز به انواعی از نمكهای تصفیه نشده و سنتی اشاره كرده و میگوید: «اگر چه این نمكها با رونوشته ی «نمك یددار» در بازار عرضه میشوند، اما ید مصرفی در آنها ارزان قیمت و غیراستاندارد است و خطرات زیادی را برای سلامت افراد به دنبال دارد.»
با این اوصاف، به نظر میرسد عرضه نمكهای فلهای (باز) و یا بستهبندی شده غیراستاندارد هم یكی از دغدغههای نظام سلامت به شمار میآید و تلاش برای حذف این نمكها از چرخه مصرف نیز ضروری به نظر میرسد. مسألهای كه مصرف كنندگان باید بیشتر به آن توجه كنند.
باید از مصرف سنگ نمك پرهیز كرد و از نمكهای ید دار تصفیه شده و بهداشتی استفاده نمود.
قصه نان و نمك
نمك به عنوان یكی از مواد مصرفی در تهیه نان اهمیت دارد، زیرا قسمت اعظمی از سبد غذایی خانوادههای ایرانی به نانها، به ویژه انواعی كه به شكل سنتی تهیه میشوند اختصاص مییابد.
دكتر ناصر رجبزاده- متخصص صنایع غذایی- با اشاره به کمبود كارخانههایی كه نمك تصفیه شده تولید میكنند، میگوید: «بیشتر نانواییها از نمكهای تصفیه نشده در تهیه نانها استفاده میكنند و این موضوعی است كه توجه بیشتری به خصوص از جانب اتحادیه نانوایان را طلب میكند، چرا كه مصرف روزانه نانی كه با نمكهای ناخالص تهیه شده، قادر به ایجاد مشكلات گوارشی برای مصرفكنندگان است و با توجه به بحث اخیر غنیكردن نانها با عناصری نظیر آهن، وجود این ناخالصیها نه تنها جذب این مواد مغذی را كاهش خواهد داد، بلكه تلاش در جهت بهبود وضعیت تغذیه مردم را نیز بیثمر میكند.»
این گونه هشدارهای كارشناسان به مشورت متولیان بهداشت و سلامت جامعه اشاره میكند، اما از مسئولیت مردم و نقشی كه آنها در تأمین سلامت خود و فرزندانشان دارند نیز نمیتوان گذشت.
سه توصیه ی مهم كارشناسان به مصرفكنندگان:
1- نمكهای مصرفی خود را از انواع ید دار تصفیه شده انتخاب كنید.
2- به نوع بستهبندی، شماره پروانه ساخت، نشانی محل و تولید و تاریخ درج شده بر روی بستهها توجه كنید.
3- به عنوان یك اصل كلی، بیش از میزان نیاز نمك مصرف نكنید.
صدف کوه کن- کارشناس تغذیه
*مطالب مرتبط در این سایت:
عوارض مصرف نمكهای تصفیه نشده(1)
بیش از 14 نوع نمک خوراکی با تصاویری زیبا (1)
بیش از 14 نوع نمک خوراکی با تصاویری زیبا (2)