چشم دوختن به مال و امکانات دیگران
و لمّا نزلت علیه «ولاتمدّن عینیك إلى ما متعنا به ازواجاً منهم... الى آخر الآیة»، قال صلى الله علیه و آله و سلّم:
مَنْ لَمْ یتعّز بعزاء اللّه انقطعت نفسه حسراتٍ على الدنیا و من مدّ عینیه اَلى ما فی أیدی الناس من دنیاهم طال حزنه و سخِط ما قسّم اللّه له من رزقه و تنقصّ علیه عیشه.
(تحف العقول، ص 51)
هنگامی که نازل شد بر ایشان «دو چشم خود را به متاع ناچیزی که به قومی در حیات دنیای فانی داده ایم، برای امتحان ایشان، مگشا ...»
فرمودند: هر کس تسلای خدا در او اثر نکند جانش در حسرت و اندوه بر دنیا منقطع شود و هر کس به آنچه از دنیا که در دست مردم است چشم بدوزد، حزن و اندوهش طولانی شود و از آنچه که خدا قسمت او و روزی او قرار داده ناخشنود باشد و زندگی بر او ناگوار گردد.
شرح حدیث در کلام رهبری
پیامبر صلى الله علیه و آله و سلّم بعد از نزول آیه شریفه فوق (به نعمتهاى مادى كه به بندگان خود دادیم چشم مدوز و حسرت نعمتهایى كه در دست مردم است مخور)، فرمودند:
مؤمن باید خود را به تسلاى الهى تسلى دهد و به آنچه كه نزد پروردگار است از قبیل رحمت بىپایانش و پاداشهایى كه در قیامت براى مؤمنین قرار داده، دل خوش دارد. وگرنه اگر به مال و مقام و امكانات دیگران چشم بدوزد یا همیشه در حسرت و اندوه و غصه بسر برده و به مقدّرات الهى راضى نمىشود، زندگى پرملالى خواهد داشت و یا باید وارد مبارزه تلخى شده و مزرهاى حلال و حرام الهى را بشكند و از هر طریقى ولو نامشروع، خود را به دیگران برساند.
پس براى این كه در آتش حسرت زندگى دیگران نسوزید و یا در میدان مبارزهاى بىفرجام گرفتار نشوید، مایههاى تسلاى خدا را براى خود برجسته كنید.