امکان سنجی ساخت قهوه هسته خرما - جلسه دوم

اهداف جلسه:
آشنایی با دیابت
آشنایی با خودپایشی قند خون
آشنایی با دسته بندی و سبب شناسی دیابت
آشنایی با دیابت نوع یک
آشنایی با دیابت ایدیوپاتیک
وسایل مورد نیاز:
کامپیوتر مجهز به اینترنت

مقدمه
در جلسه اول با خواص خرما، درخت خرما و ویژگی های هسته خرما آشنا شدید. در این پژوهش قصد داریم تاثیر خرما و هسته خرما را بر کاهش قند خون و تاثیر مثبت بر افراد دیابتی بررسی کنیم. بنابراین قصد داریم در ادامه به بحث دیابت و انواع این بیماری بپردازیم.

2 -1  دیابت

دیابت یا بیماری قند، یک اختلال متابولیک (سوخت و سازی) در بدن است. در این بیماری توانایی تولید انسولین در بدن از بین می رود و یا بدن در برابر انسولین مقاوم شده و بنابراین انسولین تولیدی نمی تواند عملکرد طبیعی خود را انجام دهد. نقش اصلی انسولین پایین آوردن قند خون توسط مکانیزم های مختلفی است. دیابت دو نوع اصلی دارد. در دیابت نوع یک تخریب سلول های بتا در پانکراس منجر به نقص تولید انسولین می شود و در نوع دو مقاوت پیشرونده بدن به انسولین وجود دارد که در نهایت ممکن است به تخریب سلول های بتای پانکراس و نقص کامل تولید انسولین منجر شود. در دیابت نوع دو مشخص است که عوامل ژنتیکی، چاقی و کم تحرکی نقش مهمی در ابتلای فرد دارند.

در دیابت، سرعت و توانایی بدن در استفاده و سوخت و ساز کامل گلوکز کاهش می یابد از این رو میزان قند خون افزایش یافته که به آن هایپرگلیسمی می گویند. وقتی این افزایش قند در دراز مدت در بدن وجود داشته باشد عوارض میکروواسکولار دیابت یا تخریب رگ های بسیار ریز در بدن ایجاد می شوند که می توانند اعضای مختلف بدن همچون کلیه، چشم و اعصاب را درگیر کنند. همچنین دیابت با افزایش ریسک بیماری های قلبی عروقی ارتباط مستقیمی دارد. لذا غربالگری و تشخیص زودرس این بیماری در افراد با ریسک بالا می تواند در پیشگیری از این عوارض موثر باشد. تشخیص و همچنین غربالگری دیابت با انجام آزمایش قند خون میسر است.

2-2 خودپایشی قند خون

یكی از وظایف بسیار مهم بیمار در كنترل بیماری دیابت، كنترل قند خون توسط خود بیمار با استفاده از دستگاه گلوكومتر می باشد. این روش به افراد دیابتی خصوصاً بیمارانی كه انسولین تزریق می كنند و یا بیمارانی كه قند خون كنترل شده ای ندارند، كمك می كند كه نظارت دقیق تری بر وضعیت خویش اعمال كنند و مسئولیت بیشتری برای اداره امور خود بر عهده گیرند. كنترل قند خون، مزایای فراوانی دارد. برای مثال كنترل قند خون قبل و 2 ساعت بعد از صرف غذا به بیمار كمك می كند تا میزان تأثیر مصرف غذا بر قند خون را دریابد، پی بردن به این مسئله، بیمار را در انتخاب وعده غذایی مناسب یاری می دهد. همچنین می توان با كنترل منظم قند خون در زمان فعالیت یا در زمان بیماری، میزان انسولین دریافتی را تنظیم كرد و بالاخره اینكه كنترل منظم قند خون، حس اعتماد به نفس را در بیمار افزایش می دهد كه توانسته از خود به خوبی مراقبت كند.

2 -3 دسته بندی و سبب شناسی دیابت

بیماری دیابت انواع مختلفی دارد که معمولاً در هنگام تشخیص متمایز می شوند. بنابراین تعیین نوع دیابت وابسته به شرایطی است که بیماری خود را در هنگام نشان بروز می دهد. در خیلی از بیماران به راحتی در یکی از دسته های مشخص دیابت جای نمی گیرند، مثلاً فردی که دچار دیابت بارداری شده ممکن است بعد از پایان بارداری کماکان دچار دیابت باقی بماند و لذا نوع دیابتش به نوع ۲ تغییر داده می شد. بنابراین برای پزشک و بیمار برچسب زدن نوع دیابت نسبت به درک علت و سبب این بیماری و درمان موثر آن اهمیت بسیار کمتری دارد. تقسیم بندی قدیم دیابت به دو نوع وابسته به انسولین و غیر وابسته به انسولین که توسط NDDG در ۱۹۷۹ معرفی شد و در دهه های ۸۰ و ۹۰ به طور گسترده به کار رفت مشکلاتی در درمان به وجود آورده بود که در منجر به ارائه تقسیم بندی جدید دیابت توسط انجمن دیابت آمریکا به انواع: دیابت نوع یک، نوع ۲، سایر انواع و دیابت حاملگی در ۱۹۹۷ شد. این تقسیم بندی با وجودی که هنوز مشکلاتی دارد ولی مورد استفاده است.

2 -4 دیابت نوع یک

دیابت ناشی از واکنش ایمنی، (Type 1A) یک اختلال ناهمگون ناشی از جهش های (اتوزومال مغلوب و وابسته به ایکس مغلوب) شناخته شده و همچنین توارث چندژنی/کم ژنی است. این نوع دربرگیرنده ۵-۱۰ درصد از انواع دیابت است، قبلاً واژه دیابت وابسته به انسولین و یا دیابت نوجوانی برای این نوع رایج بود. در این نوع از دیابت تخریب سلولی سلولهای بتا در پانکراس اتفاق می افتد. علت اصلی از دست رفتن سلول های β، تخریب سلولی ناشی از واکنش ایمنی سلولی است. در پی این تخریب مارکرهایی در خون رها می شوند که شامل آنتی بادی علیه انسولین، اتوآنتی بادیهای گاد (GAD۶۵)، اتوآنتی بادی تیروزین فسفاتاز IA-۲ و IA-۲β است.

این مارکرها ممکن است در ۸۵-۹۰٪ از مبتلایان دیده شود. ارتباطی میان اچ ال ای های خاص و این نوع از دیابت هم مشاهده شده است. این نوع دیابت در افراد دارای HLA-DQA و DQB و همچنین افراد دارای ژن DRBبیشتر مشاهده می شود. شیوع این نوع از دیابت در افرادی که بیماری های خودایمن همچون بیماری گریوز، تیروئیدیت هاشیموتو، و بیماری آدیسون دارند بیشتر است. در پی تخریب سلولهای بتا توسط لنفوسیت ها ترشح انسولین کاهش می یابد تا جاییکه انسولین موجود نمی تواند قند خون را تنظیم کند. معمولاً بعد از از دست رفتن ۸۰ تا ۹۰ درصد از سلول های بتا است که هایپرگلایسمی اتفاق می افتد و دیابت ممکن است تشخیص داده شود. در این مرحله است که بیمار نیازمند انسولین خارجی می شود تا از بروز کتوز جلوگیری شود و هایپرگلایسمی و همچنین متابولیسم چربی و پروتئین کنترل شود.

در حال حاضر فاکتور اصلی ایجاد کننده دیابت نوع یک واکنش خودایمنی شناخته شده است. شواهد قوی نیز وجود دارند که عفونت ویروسی سلول های بتای پانکراس را به عنوان اتیولوژی این واکنش ایمنی مطرح کرده است. به این ترتیب که ویروس باعث ایجاد آنتی بادی هایی علیه پروتئین ویروس می شود که شعله ور کننده یک واکنش خود ایمن علیه سلول های بتای مشابه است. , دیابت ناشی از ایمنی معمولاً در کودکی و نوجوانی اتفاق می افتد اما ممکن است در هر سنی مشاهده شود.

2 -5 دیابت ایدیوپاتیک

در مواردی از دیابت نوع یک علت مشخصی برای بروز آن یافت نشده و در این گروه طبقه بندی می شوند. بعضی از این بیماران دچار کمبود انسولین دائمی و مستعد کتواسیدوز هستند ولی هیچ شواهدی از واکنش های خودایمن در آنها مشاهده نمی شود. تعداد کمی از بیماران دیابت نوع یک ایدیوپاتیک هستند و این وضعیت شیوع بیشتر در نژاد آفریقایی و آسیایی دارد. این نوع بیشتر ارثی است و وابسته به اچ ال ای نیست. نیاز به انسولین خارجی در این بیماران پایدار نیست و می تواند گذرا و راجعه باشد.

تکلیف: درباره بیماری دیابت و انواع آن در اینترنت جستجو کنید. اطلاعات بدست آمده را طبقه بندی کنید و برای ما ارسال نمایید.
محل بازدید/ اردو/ خرید: ______

منابع مطالعه: برای کسب اطلاعات بیش تر در زمینه دیابت و انواع آن، مقاله موجود در سایت زیر را مطالعه نمایید.