بُن بستِ بِن باز

بن باز از جمله مفتی های اثرگذار بر بسیاری از مسائل و مشکلات مبتلابه  جهان اسلام و جهان بود و با وجودی که فوت کرده است همچنان اثرات آن را در عملکرد وهابیون می بینیم؛ برخی از این مشکلات ریشه در تعالیم و فتاوایی دارد که زمانی وی به راحتی صادر کرده است؛ و قطعاً نمی توان از آنها گذشت. برخی از فتاوایش نه تنها با قرآن و سنت مخالفت دارد، بلکه با عقل بشری هم در تناقض آشکار است.

دکتر سمیه جولایی- بخش اعتقادات شیعه تبیان

زندگی شیخ وهابی شیخ عبدالعزیز بن باز

عبدالعزیز بن باز در سال 1330 قمری در شهر ریاض متولد شد. در ابتدا بینا بود ولی به خاطر ابتلا به بیماری بینایی هر دو چشمش را در سال 1346 تا حدی، و چهار سال بعد به طور کامل از دست داد. او پیش از رسیدن به سن بلوغ حافظ قرآن شد. به علت علم آموزی و تسلطش بر علوم دینی و زبان عربی، در سال 1357 هجری به مقام قضاوت رسید. وی متن حدیث، سند و بحث توحید را طبق شیوه سلف و فقه حنبلی آموخت و در واقع از مشهورترین و اثرگذارترین علماء حنفی بشمار رفت. او در سال 1395 به مقام ریاست هیأت بزرگان علما در عربستان از سوی پادشاه برگزیده شد. انتساب وی در سال 1414 به عنوان مفتی اعظم عربستان تا پایان عمرش ادامه یافت و در این مدت فتاوای عجیب و غریب و دور از ذهنی و گاه خلاف مسائل بدیهی و اثبات شده علمی مانند چرخیدن زمین به دور خودش و خورشید را صادر کرد.

وی از جمله مفتی های اثرگذار بر بسیاری از مسائل و مشکلات مبتلابه  جهان اسلام و جهان بود و با وجودی که فوت کرده است همچنان اثرات آن را در عملکرد وهابیون می بینیم؛ برخی از این مشکلات ریشه در تعالیم و فتاوایی دارد که زمانی وی به راحتی صادر کرده است؛ و قطعاً نمی توان از آنها گذشت. برخی از فتاوایش نه تنها با قرآن و سنت مخالفت دارد، بلکه با عقل بشری هم در تناقض آشکار است.

نمونه ی بسیار بارز آنها این بود که بن باز عقیده ای به تقریب مذاهب اسلامی نداشت و آن را به علت وجود اختلاف در عقاید مذاهب ناممکن می پنداشت؛ در حالی که آیه " واعتصموا بحبل الله جمیعاً و لاتقرقوا " نص صریح قرآن در این زمینه است. طبیعی است که اختلافات بسیاری ممکن است میان هر مذهب با مذهب دیگر اهل سنت یا تشیع وجود داشته باشد که حتماٌ وجود دارد؛ چه اگر چنین اختلافاتی نبود، همه معتقد به یک مذهب واحد می شدند؛ اما با وجود این اختلافات، تقریب مذاهب سعی دارد از همین اختلافات پلی بسازد با ابزار گفت و گو و مباحثه و شناخت بیشتر در وهله اول و سپس سعی دارد مذاهب اسلامی را هر چه بیشتر به هم نزدیک کند. پس مسأله کج فهمی بن باز است که در فتوای وی و  گفتارش موج می زند. با توجه به دشمنان آشکار و نهانی که کشورهای مسلمان دارند؛ چه ابزاری قدرتمندتر از اتحاد میان مسلمانان باقی می ماند؟! قطعاً این شکاف هایی که نه تنها میان تشیع و تسنن بلکه عمیق تر آن میان چهار مذهب تسنن در نظر می گیرند، راه به جایی جز نا کجاآباد تفرقه نخواهد برد.
او نزد ملک فهد به واسطه ی فتاوای ضد شیعی اش بسیار محبوب بود و فتوا به شرک شیعیان داد. کینه و عداوت وهابیت با شیعیان به چنان حدی رسید که بن باز علاوه بر کافر بودن شیعیان، ازدواج با شیعیان را هم حرام دانست. او همچنین خوردن گوشتی که فردی شیعی آن را ذبح کرده را حرام اعلام کرده و این کار را نیز جائز ندانست. این در واقع نوعی دامن زدن به اختلاف میان اقشار مختلف مردم عربستان سعودی هم هست؛ زیرا که در منطقه شرق عربستان عمده جمعیت شیعی هستند. همین موضع گیری ها عامل دستگیری و به زندان افکندن شیخ شهید آیة الله نمر بود که در نهایت منجر به شهادت ایشان شد.
از جمله افتخارات شیخ بن باز دریافت جایزه ملک فیصل در سال 1982 بود. علت اعطای این جایزه به بن باز خدماتی بود که به اسلام و مسلمین کرده بود. حال سؤالی که مطرح می شود این است که چگونه می تواند این شیخ وهابی گروهی از مسلمانان را اینگونه تکفیر کند و باز هم جایزه ی خدمت به اسلام دریافت کند؟! تکفیر و مباح دانستن خون مسلمانان که امروزه در عملکرد خشن و خونبار داعش به عنوان ابزار و آلت دست مطامع عربستان سعودی از دیگر تبعات چنین فتاوایی است.
وی در کتابی با عنوان «العقیدة الصحیحة و ما یضادها و نواقض الإسلام» اعلام می کند که شیعیان بین خود و خدا واسطه قرار می دهند که این عمل آنها را از دین خارج می کند، پس این کار ناقض اسلام است و شیعیان جزء مسلمانان نیستند. در حالی که نص صریح قرآن در مورد شفاعت در قصص انبیا به وضوح نشان از وجود اعتقادات نه تنها شیعیان بلکه پیروان سایر مذاهب اسلامی به مسأله شفاعت دارد.

از دیگر فتاوای جنجالی و تفکربرانگیز بن باز، موضعی است که در برابر اشغالگری رژیم صهیونیستی گرفته بود. از دید او صلح ولی امر مسلمین برحسب ضرورت با دشمن جایز است. با توجه به همین دیدگاه بود که وی عملکرد یاسر عرفات را تأیید می کرد و در همین راستا شیمون پرز، از فتوای بن باز برای جواز صلح با اسرائیل استقبال کرد. البته فتوای مذکور باعث اعتراض بسیاری از رهبران جهان اسلام شد. اما به هر حال اینگونه موضع گیری ها است که امروزه زلف عربستان سعودی را به زلف اسرائیل گره زده است؛ تا حدی که یکی از هم پیمانان عربستان و یکی از کشورهای حاشیه خلیج فارس در شرکت های شهرک ساز برای یهودیان صهیونیست سرمایه گذاری می کند یا عربستان سعودی تنها دشمن خود را ایران، حزب الله، سوریه و عراق معرفی می کند و دوست خود را رژیم اشغالگر می داند.
شیخ عبدالعزیز بن باز در طی تصدی سمت مفتی اعظم عربستان تعداد 11306 فتوا در مجموع صادر کرد. تألیفات و فتاوای وی در سایت های عرب زبان به طور کامل موجود بوده و مورد وثوق وهابیون است.
وی علاوه بر اساتید دیگر یکی از شاگردان شیخ محمد ابراهیم بن عبداللطیف آل الشیخ مفتی عربستان سعودی بود. مشاغل بن باز عبارت اند از:
1- رییس هیات بزرگان علما در عربستان سعودی؛
2- رییس کمیته دائمی مباحث علی و فتاوی در آن هیأت
3- عضو و رییس مجلس مؤسسان جهان اسلام
4- رییس مجلس اعلی جهانی مساجد
5- رییس مجمع فقهی اسلامی مکه وابسته به جهان اسلام
6- عضو مجلس اعلی دانشگاه اسلامی مدینه منوره (از سال 1381 تا سال 1391 نائب رییس این دانشگاه بود اما پس از فوت شیخ ابراهیم جایگزین وی شد.)
7- عضو هیأت اعلی دعوة الاسلامیة در عربستان سعودی

برخی تألیفات وی شامل موارد زیر است:

-منهج أهل السنة والجماعة فی السمع والطاعة.
-حكم الإسلام فیمن زعم أن القرآن متناقض.
- أصول الإیمان لابن باز. 
-مسائل الإمام ابن باز.
-مجموع فتاوى ابن باز.
- نواقض الإسلام.
- وجوب العمل بسنة الرسول صلى الله علیه و سلم و كفر من أنكرها.
- الإمام محمد بن عبد الوهاب دعوته وسیرته.
-التحذیر من البدع.
-التحاكم إلى الكتاب والسنة فی حفظ الأمن وحمایة الأرواح.
-شرح رسالة محمد بن عبد الوهاب فی شروط الصلاة وأركانها و واجباتها.

او در سال 1420 در سن 89 سالگی دارفانی را وداع کرد.