خواص درمانی و غذایی سیر(1)
سیر از سبزی هایی است که تاریخی بسیار کهن دارد. انسان خواص درمانی این گیاه را پنج قرن قبل از میلاد مسیح شناخته بود.
سیر هزاران سال برای اهداف پزشكی استفاده می شده است. این گیاه حداقل 3000 سال در طب چین كاربرد داشته است.
مصریان، بابلی‌ها، یونانی‌ها و رومی‌ها از سیر برای موارد شفابخش استفاده می كرده‌اند. در جنگ‌های جهانی اول و دوم نیز از سیر به عنوان ماده ی ضد عفونی كننده برای پیشگیری از قانقاریا استفاده می‌شده است.
در طول تاریخ، سیر در سرتاسر دنیا برای درمان ناراحتی های مختلف شامل فشار خون بالا ، عفونت‌ها و مارگزیدگی‌ها استفاده شده و برخی فرهنگ‌ها از آن برای دفع ارواح شیطانی استفاده می كردند.
اهمیت و خواص زیاد سیر در احادیث اسلامی نیز مورد توجه بوده است. 1400 سال پیش رسول گرامی اسلام فرموده اند :
« كل الثوم فان فیها شفاء من سبعین داء لایقرب المسجد »؛ یعنی« سیر بخورید، زیرا هفتاد نوع بیماری را شفا می دهد، ولی در حالیكه سیر خورده اید به مسجد(و اماکن عمومی) نروید.»
در حال حاضر از سیر برای كاهش میزان كلسترول و كاهش خطر بروز بیماری های قلبی-عروقی و نیز برای بهره مندی از خواص ضد میكروبی آن استفاده می شود.
در آزمایشاتی که در سال‌های 1993 تا 1994 صورت گرفت، مشخص شد كه مصرف سیر در كاهش سطح كلسترول خون نقش اساسی دارد. بر اساس توصیه‌های مهم بالینی، به بیماران گفته می شود كه سیر تاثیر خفیف و كوتاه مدت در كاهش چربی خون دارد.
بیمارانی كه سابقه ی ابتلا به بیماری ترومبوز (تشكیل لخته خونی در عروق یا قلب) را دارند، باید بدانند كه سیر می تواند تاثیر اندك، اما مهم روی تجمع پلاكت‌ها داشته باشد. به علاوه باید به بیماران توصیه شود كه این گیاه خاصیت كاهش خطر ابتلا به سرطان بویژه سرطان معده و روده را دارد.
تركیبات سولفور شامل آلیسین، ظاهرا تركیبات فعال آنتی اکسیدانی در ریشه ی گیاه سیر هستند. پیاز ریشه ی گیاه سیر مصرف پزشكی دارد. از آن می توان به صورت تازه، خشك و یا روغن گرفته شده استفاده كرد. از آن جا كه برخی تركیبات مفید در این گیاه در اثر حرارت غیر فعال می شوند، لذا سیر پخته قدرت طبی كمتری دارد.
مصرف سیر در كاهش سطح كلسترول خون و فشار خون نقش اساسی دارد.
معمولا اثرات جانبی مصرف سیر خفیف و غیر متداول است. ظاهرا سیر تاثیری بر متابولیسم داروها ندارد، اما بیمارانی كه از داروهای ضد انعقاد استفاده می كنند، باید در مصرف سیر احتیاط كنند. از این رو افرادی كه جراحی می كنند، باید 7 تا 10 روز پیش از جراحی از خوردن سیر خودداری كنند، چرا كه سیر زمان خونریزی را طولانی تر می كند.
کشت سیر:
در ماه فروردین هر یک از پیازهای کوچک سیر را در خاک کاملاً خشک، به فاصله 15 تا 20 سانتی متر می کارند و بین ماه های تیر و مرداد، که برگ ها پژمرده شود، سیرها جمع آوری می گردند. این گیاه در نواحی مختلف ایران به خصوص در شمال کشور به طور گسترده پرورش می یابد.
فواید سیر :
خواصی که دانشمندان (طب قدیم و جدید) برای سیر برشمرده اند، عبارتند از:
1- معده را ضدعفونی می کند، ولی نباید آن را زیاد مصرف کرد.
2- رسوبات خون را حل می کند، از این رو مصرف سیر به کسانی که درد مفاصل ، نقرس یا روماتیسم دارند، توصیه می شود.
3- نیروی شهوت جنسی را تقویت می کند.
4- بهترین درمان برای فراموشی و نسیان است. خوردن سیر کدورت ذهن را از بین می برد.
5- بهترین تقویت کننده ی پیاز مغز است و روی سلول های مغز تأثیر مفیدی دارد.
6- عضلات قلب را به نشاط می آورد و به این وسیله گردش خون منظم می گردد. همچنین فشار خون را کاهش می دهد.
7- مجاری تنفسی را پاک می کند و به این وسیله از تنگی نفس می کاهد.
بیمارانی كه از داروهای ضد انعقاد استفاده می كنند، باید در مصرف سیر احتیاط كنند. از این رو افرادی كه جراحی می كنند، باید 7 تا 10 روز پیش از جراحی از خوردن سیر خودداری كنند، چرا كه سیر زمان خونریزی را طولانی تر می كند.
8 - برخی از انواع سل ریوی را معالجه می کند. به خصوص وقتی که با شیر مخلوط باشد.
9- برای معالجه ی اسهال ، برونشیت، سردرد و زکام مزمن، ضعف حافظه و سرگیجه سودمند است.
10- در برابر امراض بسیاری مانند تب ، مقاوم است.
11- پوست بدن را خوش رنگ و گونه ها را سرخ و روده ها را از عفونت ها پاک می کند (به خصوص در کودکان) و با این خاصیت از انسان در مقابل بیماری حصبه و دیفتری محافظت می کند.
12- سنگ کلیه را از بین می برد و کرم های نازک شکم کودکان را نابود می سازد.
13- فلج و رعشه را معالجه می کند و در مورد مالاریا و بی خوابی خیلی مفید است.
14- برای درمان میخچه و زگیل باید سیر را نرم کنید و بصورت مرهم روی میخچه و زگیل بگذارید. هر چند وقت آن را تکرار کنید تا به کلی میخچه و زگیل از بین برود.
15 وقتی حشره ای شما را گزید، فوری محل نیش زدگی را با سیر بمالید تا سوزش و درد آن تسکین پیدا کند.
16- اگر یک بسته سیر را در انبار غلات آویزان کنید و یا روی آن پخش کنید، باعث فرار موش ها خواهد شد.
ادامه دارد...
منابع :
خواص سبزی ها،تالیف مرتضی نظری
WWW.IRTEB.COM
WWW.IRIB.IR/HEALTH
گردآوری مطالب:
آیت اللهی- کارشناس تغذیه تبیان
