پیام های نهفته حمله تروریستی استانبول

پس از چند هفته آرامش نسبی، ترکیه در زمانی بار دیگر هدف حملات تروریستی قرار گرفت که «رجب طیب اردوغان»، رئیس جمهور این کشور خود را برای سخنرانی در ضیافت ناهار سفرای کشورهای مقیم آماده می کرد.

خبر انفجار در میدان سلطان احمد استانبول چنان اردوغان را تحت تاثیر قرار داده بود که وی در سرآغاز سخنرانی اش با قاطعیت تصریح کرد که این اقدام حمله ای انتحاری بوده و عامل آن دارای تابعیت سوریه است. اما برخلاف اظهارات اردوغان یک مقام امنیتی ترکیه اعلام کرد که این حمله به احتمال زیاد توسط گروه ترویستی تکفیری داعش انجام شده تا ساعاتی پس از آن صدق گفته وی با پذیرش مسئولیت این حمله توسط داعش به اثبات برسد.
اگرچه «نعمان کورتولموش»، معاون نخست وزیر ترکیه در ادامه اعلام کرد که مجری عملیات جوانی سوری (28 ساله) بوده و دستگاه های امنیتی ترکیه موفق شده اند، اطلاعات دقیقی درباره این حمله به دست آورند، اما کارشناسان بر این باورند، این حمله دارای ابعاد مختلف و پیام های متعددی است و به تبع آن بهره برندگان از آن هم طرف های مختلفی هستند و نمی توان آن را به داعش محدود کرد.
در واقع تشدید اوضاع امنیتی و میدانی در سوریه و عراق و مناطق جنوب و شرق ترکیه گزینه های متعددی را درباره دست داشتن طرف های متعدد در این حادثه مطرح می کند.

تحلیلگران ترک در این خصوص حتی انگشت اتهام را به سمت دمشق نیز نشانه گرفته و مدعی شده اند، اهداف مشترک داعش و دمشق و حزب دموکرات کردهای این کشور را به ارتکاب این عملیات واداشته است.
ادعایی که شگفتی و تعجب محافل بین المللی را به دنبال داشت، چراکه بر کسی پوشیده نیست، آنکارا طی 5 سال بحران سوریه نه تنها مهمترین و بزرگترین حامی داعش که تمام گروه های تروریستی مسلحی بوده که برای براندازی نظام در سوریه کمر همت بسته اند و مرزهای ترکیه اصلی ترین گذرگاه تردد عناصر مسلح تروریستی و انتقال تجهیزات و تسلیحات نظامی برای آنها و ماوای و پناهگاه آنها در زمان اضطرار بوده است.
اما در خصوص اهداف این حمله تحلیلگران ترکیه مهمترین هدف این حمله و حملات مشابه آن را واداشتن ترکیه به دادن امتیاز به طرف هایی است که در پس آن قرار دارند.

به گفته این تحلیلگران هدف از حمله اخیر با توجه به اینکه میدان تاریخی و سیاحتی «سلطان احمد» استانبول را هدف گرفته، ضربه زدن به اقتصاد ترکیه به طور عام و بخش گردشگری و سیاحت این کشور به طور خاص بوده است.
اگرچه برخی نیز تحریک افکار عمومی ترکیه علیه پناهجویان سوری است، به ویژه آنکه در همان ابتدا عنوان شد که عامل این عملیات یک سوری بوده است.
محافل ترکیه و تحلیلگران این کشور درحالی این گزینه ها را مطرح می کنند که به نظر می رسد، یک عامل بسیار مهم در ریشه یابی چنین حوادثی را نادیده گرفته اند، اینکه کشورشان به رهبری رجب طیب اردوغان، تبدیل به کشوری تروریستی شده و عملکرد سیاست خارجی این کشور طی بحران سوریه ثابت کرده که بر خلاف دکترین معروف «عمق استراتژیک» و نظریه معروف به «تنش صفر با همسایگان» که برای اولین بار از سوی «داوود اوغلو»، نخست وزیر فعلی ترکیه ارائه شد، به بحرانی جدی برای این کشور هم در داخل و هم در منطقه تبدیل شده است.
در حقیقت روند معکوس رویاهای اردوغان از زمانی کلید خورد که وی جرات پیدا کرد مرزهای کشورش را به روی گروه های تروریستی علی الخصوص داعش باز کرد.
واکاوی سیاست ضد انسانی آنکارا طی چند سال اخیر نشان می دهد، دولت ترکیه پس از نتیجه نگرفتن از سیاست های ضد انسانی و منطقه ایش، برای برون رفت از حالت بحرانی که گریبانگیر سیاست خارجی آن شده، با رویکردی ستیزه جویانه هواپیمای روسیه را ساقط کرد که بلافاصله توسط مسکو تحریم شد.
ترکیه با این تهاجم تلاش داشت، روسیه و ناتو را رودرروی یکدیگر قرار دهد، ولی غافل از اینکه ناتو با اطلاع از هدف واقعی آنکارا حاضر نشد، خود را در باتلاق جنگ با روسیه غرق کند.
درپی این شکست اردوغان ترفند ارسال نظامیان ترکیه به خاک عراق را آزمود تا در این جا هم نتیجه ای جز «صفر» عاید وی نشود و تنها رهاورد این اقدام ترک ها تشدید ناامنی در منطقه بود و سرانجام بزرگترین اشتباه حکومت ترکیه، در از سرگیری روابط با رژیم صهیونیستی رقم خورد.
درحالی که درگیری های نظامی آنکارا با «پ ک ک» در مناطق جنوب شرقی ترکیه به اوج خود رسیده است، جنگی فرسایشی که هزینه های سنگین اجتماعی و اقتصادی را اردوغان تحمیل کرده است.
بنابراین گزافه نیست، اگر گفته شود، سیاست های خارجی اردوغان در قبال کشورهای همجوار بدون توجه به معادلات حساس منطقه ای باعث شده، مردم ترکیه تاوان اشتباهات سیاسی او را پرداخت کنند.