شمارش معکوس اجرای برجام آغاز شد

شاید تنها چند روز با اجرای برجام  فاصله داشته باشیم و با آغاز اجرای آن آمریکا و کشورهای غربی ملزم خواهند شد، فورا تحریم های ظالمانه اعمال شده علیه جمهوری اسلامی ایران را لغو کنند.

«جان کری»، وزیر خارجه آمریکا طی اظهاراتی تصریح کرد: «شاید تنها چند روز با اجرای برجام  فاصله داشته باشیم» و با آغاز اجرای آن آمریکا و کشورهای غربی ملزم خواهند شد، فورا تحریم های ظالمانه اعمال شده علیه جمهوری اسلامی ایران را لغو کنند.
وزیر خارجه آمریکا در ادامه تصریحاتش گفته بود: «همانگونه که ایران درصدد اجرای تعهدات خود می باشد، واشنگتن نیز آماده عمل به الزامات خویش است».

یادآوری مهم

یادآوری می شود، «برجام» یا همان «برنامه جامع اقدام مشترک»، توافقی بین المللی در خصوص برنامه هسته ای ایران است که 14 ژوئیه 2015 میلادی (23 تیرماه گذشته) میان ایران و کشورهای گروه 1+5 (آمریکا، روسیه، چین، فرانسه، انگلیس و آلمان) در شهر وین صورت گرفت.
براساس این توافق مقرر شد، ایران ذخایر غنی سازی متوسط خود را پاکسازی، ذخیره سازی اورانیوم با غنای کم را تا 98 درصد قطع و همچنین تعداد سانتریفیوژهای خود را تا حدود دو سوم به مدت حداقل 15 سال کاهش دهد.
همچنین ایران متعهد شد، غنی سازی بیش از 3,67 درصد را متوقف کرده و تاسیسات غنی سازی جدید ویا رآکتور آب سنگین احداث نکند و علاوه بر محدودیت در بخش های فنی و هسته ای کشورمان، به منظور بررسی، نظارت و تایید عمل ایران به این بندها، آژانس بین المللی انرژی اتمی به تمامی تاسیسات هسته ای کشورمان دسترسی منظم خواهد داشت.
در مقابل گروه 1+5 متعهد می شوند، تحریم های شورای امنیت سازمان ملل، اتحادیه اروپا و آمریکا علیه ایران را لغو کنند.

اجرای برجام یعنی چه؟

اگرچه دستور لغو تحریم ها طبق برنامه هم از سوی کاخ سفید و هم اتحادیه اروپا اعلام شده، اما زمان اجرای توافق هسته ای ایران تعیین نشده بود، با این حال مسئولان این پرونده اواخر دی ماه را زمان اجرای برجام عنوان کرده بودند.
هم اکنون که دهه آخر دی ماه را سپری می کنیم، تلاش ها و تکاپوها برای اجرای این توافق دو چندان شده است، در این راستا و در کنار دیگر تلاش های جمهوری اسلامی ایران برای فراهم کردن پیش زمینه مقدمات اجرای برجام سازمان انرژی اتمی عصر سه شنبه اعلام کرد که گام های اولیه جهت خارج کردن قلب راکتور اراک و بتن ریزی در آن شروع شده است.
از سوی دیگر، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز تصریح کرد که وزیر خارجه ایران و آمریکا در هر فرصتی که به دست می آورد، درباره اجرای برجام با یکدیگر بحث و تبادل نظر می کنند.

تقدیر از تلاش های ایران

همچنین وزیران خارجه چین و آمریکا در یک تماس تلفنی آخرین تحولات خاورمیانه و به خصوص برجام را مورد بررسی و ارزیابی قرار داده و از روند اجرای مقدمات برجام ابراز رضایت کردند.
نتایج گفت وگوهای وزیران خارجه چین و آمریکا به این جهت حائز اهمیت است که هر دو کشور علاوه بر حضور در ترکیب 1+5، در باز طراحی راکتور اراک نیز با ایران مشارکت دارند و به اجرای این پروژه متعهد شده اند.

دست اندازهای برجام

وزیر خارجه آمریکا درحالی از نزدیک شدن زمان اجرای برجام سخن گفته و سازمان انرژی اتمی ایران درحالی از فراهم کردن مقدمات خارج کردن قلب راکتور اراک و بتن ریزی در آن خبر داده که کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا پنج شنبه گذشته لایحه ای برای سخت تر شدن کار دولت این کشور جهت رفع تحریم های ایران تصویب کرد.
این لایحه به کنگره اجازه نظارت بیشتر بر روند لغو تحریم ها را می دهد و مانع از رفع این تحریم ها علیه افراد و شرکت های خاص می شود، مگر اینکه «باراک اوباما»، رئیس جمهوری آمریکا به کنگره اطمینان دهد، آنها در فعالیت های مربوط به برنامه موشکی بالستیک ایران یا آنچه واشنگتن فعالیت های تروریستی می خواند، مشارکت ندارند.
این طرح که «قانون شفافیت تأمین مالی تروریسم ایران» نامیده شده، نظارت کنگره آمریکا بر اجرای برجام و لغو تحریم ها علیه ایران را افزایش خواهد داد و این طرح به تلافی شکست جمهوری خواهان جهت رد ابطال برجام در کنگره تصویب شد تا مقامات آمریکایی به صراحت تاکید کنند که این تلاشی صریح و شفاف برای ایجاد مانع و در صورت امکان به بن بست کشاندن برجام است.

آیا تنش ایران و عربستان بر اجرای برجام تاثیرگذار است

در روزهای گذشته و پس از حادثه حمله به سفارت عربستان در تهران در اعتراض به اعدام شیخ «نمر باقر النمر»، روحانی مبارز شیعی عربستانی، ریاض تنش هایی را در چارچوب پیگیری سیاست یک جانبه خود هم در شورای همکاری خلیج فارس و هم در سطح اتحادیه عرب برای یارگیری و اینکه نشان دهد، عربستان تنها نیست، ایجاد کرده است.
آنچه عربستان سعودی در سیاست های یک جانبه خود در قبال جمهوری اسلامی ایران مبنی بر قطع روابط دیپلماتیک اتخاذ کرده، تقریبا با تایید و حمایت هیچ دولتی به شکل قطعی مواجه نبوده، حتی رئیس دوره ای اتحادیه عرب نیز در کنفرانسی مطبوعاتی صراحتا مخالفت خود را با قطع روابط به عنوان یک سیاست مناسب در برخورد با مشکلی که پیش آمده، اعلام کرد.
به موازات این تحرکات سعودی ها برخی رسانه ها از احتمال تعویق اجرای برجام سخن گفته و تلاش کردند، اینگونه جلوه دهند که تنش تهران ٓ ریاض عامل تعویق اجرای برجام است.
به این ترتیب آشکار است که هدف از انتشار چنین خبرهایی جلوه دادن تاثیر عربستان سعودی بر معادلات منطقه ای و توافقات بین المللی است، اما وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران ضمن تکذیب این خبر و تاکید براینکه تهران و گروه 1+5 تاریخ دقیقی برای روز اجرای برجام اعلام نکرده و آنچه اعلام شده، تعیین یک بازه زمانی بوده، به این جوسازی ها پایان داد.

دستاویزی به نام آزمایش های موشکی ایران

از سوی دیگر، منتقدان برجام در تلاشی دیگر به دستاویزی به نام آزمایش های موشکی ایران متوسل شده و با بزرگ نمایی این آزمایش ها و این ادعا که موشک های آزمایش شده دارای توان حمل کلاهک های هسته ای هستند، آن را ناقض توافق ایران و گروه 1+5 عنوان کرده اند، اما کاخ سفید با تاکید بر اینکه این آزمایشات ناقض برجام نیستند، به سرعت به این بهانه جویی ها پایان داد.

با دست پس زدن و با پا پیش کشیدن کنگره

بدون شک درپس فرافکنی هایی از این دست، رژیم صهیونیستی و لابی قدرتمند و با نفوذ آن (آیپک) ایستاده اند. کارشکنی های آنها از همان روزهای نخست گفت وگوهای هسته ای آغاز شد و تا به امروز نیز ادامه دارد، در اثبات این گفته، کافی است به افشاگری چند روز گذشته ناسا از گفت وگوهای سری و محرمانه مقامات رژیم صهیونیستی با نمایندگان گنگره درباره رد برجام اشاره کرد.
در گزارش این نهاد امنیتی آمریکا آمده که «نخست وزیر رژیم صهیونیستی و مشاورانش از مذاکره بین ایران و آمریکا نگران بوده و هماهنگی هایی با گروه های یهودی- آمریکایی برای مقابله با آن به عمل آورده و تلاش کرده اند، بر آن دسته از نمایندگان کنگره آمریکا که هنوز موضعی در قبال این توافق اتخاذ نکرده اند، تاثیر بگذارند».
همچنین بسیاری از کارشناسان تاکید می کنند، سنگ اندازی کنگره آمریکا برسر راه برجام به نوعی ابراز نارضایتی از عدم حضور یانکی ها در بازارهای اقتصادی ایران است که برجام را فرصتی برای توسعه روابط اقتصادی خود با تهران و سرمایه گذاری شرکت های آمریکایی در این کشور تلقی کرده بودند، اما هم اکنون در عمل مشاهده می کنند که از بازار ایران محروم مانده اند.
کنگره آمریکا دریافته، درحالی زمان اجرای برجام توسط واشنگتن نزدیک می شود که آمریکایی ها هیچ جایگاهی در عرصه اقتصادی ایران کسب نکرده اند، برخلاف کشورهای اروپایی که از ماه ها پیش برای حضور فعال در این عرصه با یکدیگر کورس گذاشته اند، از هم اکنون قراردادهای خود را تنظیم کرده اند.
در چنین شرایطی به نظر می رسد، آمریکایی ها با پایین آوردن سقف توقعات براساس واقعیت های حاکم بر روابط دو کشور کشور و معادلات و توافقات صورت گرفته، گام بردارند و یکی از این حقایق آن است که دریابند، گره ای که بیش از سه دهه در روابط واشنگتن و تهران بسته شده، تنها با حل و فصل موضوع هسته ای گشوده نمی شود.
از این رو، لازم است، هرگونه اقدام و گفت وگو را نه بر مبنای اعتماد سازی، بلکه بر مبنای راستی آزمایی بنا نهاد، چراکه در آینده نیز احتمال اقدام های ضدایرانی آمریکایی ها همچنان به قوت خود باقی است.

اجرای برجام در بیانیه مشترک ظریف و موگرینی اعلام می شود

اعلام اجرای برجام در روزی مشخص در قالب بیانیه ای مشترک از سوی وزیر خارجه ایران و رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا که هم زمان نماینده 1+5 در مذاکرات هسته ای است، انجام خواهد شد.