فرق ضاله وهابیت را بیشتر بشناسید(3)

به مناسبت شهادت شیخ باقر النمر بست کتاب شناخت فرق ضاله وهابیت، مربوط به مجمع ناشران انقلاب اسلامی منتشر شد.

در دو مطلب قبل تعدادی از کتاب های منتشر شده در مورد فرقه ضاله وهابیت توسط مجمع ناشران انقلاب را معرفی کردیم؛ در ادامه و در آخرین مطلب با تعدادی دیگر آشنا می شوید:

* پیامبر وهابیت

این کتاب یکی از بهترین کتاب ها در راستای تبیین انحرافات بنیادین اعتقادی و رفتاری وهابیان در تضاد با تعالیم ناب اسلامی است. ضمن اینکه واکاوی ارزشمندی از ریشه و منشأ اهانت ها به ساحت مقدس رسول الله(ص) نیز ارائه کرده است. فرقه ضاله وهابیت، تقدیس و تکریم و توسل عموم مسلمانان را به وجود نازنین پیامبر اکرم(ص) نشانه کفر و شرک می داند. این کتاب، ضمن ارائه فتاوای اهانت آمیز مفتیان اعظم عربستان و علمای وهابی به پیامبر اعظم صلوات الله علیه و آله، روایات اهانت باری که منشأ صدور این احکام شده را همراه با پاسخ آن نیز ارائه کرده است. در این راه تنها به اصلی ترین منابع اهل سنت، یعنی صحیحین (صحیح مسلم و صحیح بخاری که دو کتاب مورد استناد اهل سنت بعد از قرآن است) اکتفا کرده است. مطالعه این اثر به درخواست خود مؤلف به اساتید حوزه و دانشگاه و طلاب و دانشجویان توصیه می شود.

* توحید و شرک

پژوهش پیش رو رویکردی نقدگونه بر یکی از کتاب های بسیار مهم وهابیت به نام «اصول مذهب الشیعه الاثنی عشریه» نوشته دکتر قفاری است که مهم ترین تحقیق در دانشگاه های عربستان به شمار آمده است. این اثر، توسط یکی از محققان و مدرسان حوزه علمیه به زیبایی تمام به نقد کشیده شده است. نگارنده به بیان شرح حالی از دکتر قفاری و آثار وی پرداخته و با چینش منطقی مباحث خود، نقدی جانانه بر افترائات و مطالب یادشده در کتاب اصول مذهب الشیعه وارد کرده است. به نظر نگارنده، دکتر قفاری هرگز اصول و روش تحقیق را در نقل کلمات شیعه رعایت نکرده و به روایات شاذ، استناد جسته است. بررسی میزان اعتبار کتب حدیثی شیعه و سنی، بحث در توحید و شرک، مسئله توسل، زیارت و... پاسخ به شبهات اعتقادی منعکس شده از سوی نویسنده کتاب اصول الشیعه از دیگر مباحث خوب این اثر است. نویسنده تسلط فوق العاده ای بر مباحث ارائه شده دارد.

* کالبدشکافی عقاید وهابیت

بزرگ ترین ندای الهی، ندای توحید و اقرار به وحدانیت پروردگار است؛ اما امروزه وهابیت با دست آویز قراردادن این ندای الهی، به تکفیر سایر فرق اسلامی پرداخته است. وهابیون اندک اند؛ اما با کمک گرفتن از منابع مالی حاصل از نفت توانسته اند در میان برخی کشورها نفوذ کرده و با صدور حکم کفر مسلمانان به ویژه شیعیان، دست به جنایات مختلفی بزنند.
این گروه با اشکالات اساسی در عقیده مواجه اند و سعی در القای عقاید باطل خود دارند. اطلاع از اساسی ترین اعتقادات و آگاهی از اشکالات متعدد آن، می تواند راهی برای جلوگیری از نفوذ این فرقه خطرناک در میان سایر فرقه ها باشد. نگارنده در این اثر ارزنده، با قلمی روان و با استناد به منابع متعدد و مختلف توانسته عقاید باطل وهابیت را به خوبی ترسیم کند. مطالعه این نوشتار، شما را با عقایدی آشنا می سازد که زمینه ساز صدور حکم کفر مسلمانان شده است.

* تقابل وهابیت با مذاهب خمسه

کتاب پیش رو با هدف بیان مسئله بیگانه دانستن فرقه وهابیت از دیدگاه دیگر مذاهب اسلامی تدوین شده است. نگارنده در پی رسیدن به این هدف، به بیان برخی اعتقادات مشترک شیعه و مذاهب چهارگانه اهل سنت پرداخته و در ضمن آن، تضاد عقاید شیعه و اهل سنت را با فرقه وهابیت به خوبی تبیین کرده است. در نگاه نگارنده، مسئله تکفیر مسلمانان و مشرک دانستن زائران قبور اهل بیت علیهم السلام و دستور تخریب قبور آنان، همه مبتنی بر اندیشه های غلط شخصیت های مهم وهابیت یعنی محمدبن عبدالوهاب، ابن تیمیه و ابن قیم جوزی است. مباحث مفید این نوشتار عبارت اند از: رد دیدگاه وهابیت درباره بدعت دانستن ذکر میلاد پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله، شفاعت، اعتقاد آنان به تجسیم، مرده دانستن انبیا، بدعت دانستن دعا، شرک دانستن زیارت قبور و غیرمشروع دانستن زیارت پیامبر اسلام و اهل بیت ایشان. مطالعه این کتاب تصویر روشنی از تفاوت وهابیت با اهل سنت ارائه می کند.

* محمدبن عبدالوهاب بنیانگذار وهابیت

محمدبن عبدالوهاب دومین شخصیت برجسته و زنده کننده افکار ابن تیمیه به شمار می آید و بیشترین تأثیرگذاری در جاری شدن افکار وهابیت را در میان مردم داشته است؛ به طوری که نام فرقه وهابیت نیز منسوب به وی است. نویسنده در این کتاب درباره شخصیت و عملکرد مؤسس این فرقه مطالب مفیدی را برای جویندگان حقیقت بیان کرده است. داشتن قلمی روان و علمی از یک سو و تبحر نگارنده در حوزه وهابیت از سوی دیگر از ویژگی های این نوشتار است. کتاب با شرح حال محمدبن عبدالوهاب و بیان سیر زندگانی او آغاز شده به عملکردهای محمدبن عبدالوهاب در طی حضور خود در سرزمین حجاز اشاره کرده است. بیان عکس العمل دیگران نسبت به افکار محمدبن عبدالوهاب در مخالفت با وی و همچنین عقاید افراطی وی ازجمله مباحث موجود در این کتاب است.

* بنیادهای فکری القاعده

القاعده از مهم ترین نتیجه های اندیشه سیاسی سلفیه به شمار می آید و می توان آن را از تأثیرگذارترین جریان های اخیر اسلامی در جهان نامید. هدف این نوشتار، بررسی ریشه های شکل گیری و مبانی فکری القاعده است. نویسنده برای رسیدن به این هدف به ارزیابی تأثیرپذیری فکری این جریان از گروه های افراطی مصری نظیر الجهاد و جماعت اسلامی و اندیشه ها و آرای شخصیت هایی نظیر ابن تیمیه، ابوعلا المودودی و سیدقطب پرداخته است. نگارنده معتقد است ریشه های اصلی شکل گیری مبانی فکری القاعده برگرفته از ایدئولوژی گروه های رادیکال مصری است و آن ها نیز اصول فکری خود را از ابن تیمیه، المودودی، سیدقطب و عبدالسلام فرج، گرفته اند. بخشی از کتاب به تشریح آرا و مبانی فکری وهابیت مذهبی سیاسی و نوع ارتباط فکری آن با القاعده اختصاص پیدا کرده است. ضمناً بررسی میزان تأثیرگذاری القاعده بر گروه های سلف گرای اهل تسنن نیز مورد توجه نگارنده قرار گرفته است.

* وهابیت از دیدگاه اهل سنت

وهابیت نه تنها از سوی شیعه بلکه از سوی اهل سنت نیز مورد نقد جدی قرار گرفته است. کتاب پیش رو ترسیمی از انتقادات اهل سنت به فرقه وهابیت است. این کتاب سه بخش دارد. بخش اول:«ابن تیمیه، مؤسس وهابیت»؛ بررسی دیدگاه علمای شافعی، حنفی، مالکی و حنبلی، معاصرین و سلفیان معاصر درباره ابن تیمیه. بخش دوم: «محمد بن عبدالوهاب، مجدد وهابیت»؛ دیدگاه اهل سنت درباره وی و مخالفت وهابیان با عقاید اهل سنت. بخش سوم: «برخی از فتاوای وهابیان»؛ مانند نشستن خدا بر عرش و کرسی، تحریم زیارت قبر پیامبر(ص)، انکار مجاز در قرآن، تحریم بلندکردن دست ها هنگام دعا و نیز آشکار ساختن سستی فتاوای آن ها. ویژگی های این کتاب عبارت اند از: تکیه بر منابع متعدد از اهل سنت در نقد افکار و اعتقادات وهابیت، تخصص نویسنده در زمینه وهابیت و مباحث اهل سنت و قلم روان و عالمانه نگارنده.

* مبلّغ، نه پیامبر

اثر پیش رو قرائتی انتقادی از وهابیت است. این کتاب توسط نویسنده ای تدوین یافته که خود از فارغ التحصیلان و مدرسان دانشگاه های عربستان و ازجمله وهابیان معتدل به شمار می آید. نگارنده ضمن انتقاد از افراط گری های مؤسسان وهابیت به ویژه محمدبن عبدالوهاب و انتقاد از عقاید وی به خصوص مسئله تکفیر و شرک، بر این نکته تاکید کرده که محمدبن عبدالوهاب فقط یک اصلاح طلب بوده، نه پیامبر که تبعیت از او حتمی و لازم باشد. وی در فصلی از کتاب، به انتقاد از مهم ترین کتاب محمدبن عبدالوهاب، یعنی کشف الشبهات پرداخته و پاسخی علمی به مطالب آن داده است. ابن فرحان برای روشن شدن بهتر اشتباهات ابن عبدالوهاب، به بررسی تناقضات وی روی آورده و در نهایت، صف معتدلان از وهابیت را از تندروهای آن جدا نموده است. این کتاب، با توجه به اهمیت شخصیت نگارنده آن، از ارزش زیادی برخوردار است.

* چالش های فکری و سیاسی وهابیت

این کتاب به بررسی ویژگی های شاخص جریان های بنیادگرا و مبانی نظری آن ها پرداخته تا از این طریق نسبت جریان های بنیادگرا را با دیگر جریان های اسلامی همچون روحانیت سنتی و متفکران دینی متجدد و... تعیین کند و وجوه همسانی و ناهمسانی این جریان را با ایدئولوژی جمهوری اسلامی مقایسه کند. در این راستا تمایز مفهوم بنیادگرایی با مفاهیم مشابه (اسلام گرایی، اسلام سیاسی، اصلاح گری و...) مشخص شده و شناخت اضلاع گوناگون و پیچیده سیاسی، فرهنگی، امنیتی و نظامی آن شرح داده شده است. این نوشتار، بررسی خاستگاه های تاریخی و سیر تطور بنیادگرایی را مورد واکاوی قرار داده و در سیزده فصل خاتمه پیدا کرده است. چالش های نظری با جریان های روشنفکری و سنتی، زمینه های اجتماعی رشد بنیادگرایی و سلف گرایی در عصر مدرن در جهان اسلام، جریان شناسی بنیادگرایی در جنبش های اسلامی، نسبت بنیادگرایی و زیرساخت های فکری انقلاب اسلامی، بازشناسی بنیادگرایی و سلفیه با تأکید بر طالبان و القاعده، از مباحث مهم این کتاب هستند.

* داعش از کاشت تا برداشت

فرقه هایی همچون وهابیت و جنبش هایی همانند اخوان المسلمین و گروه هایی چون طالبان و القاعده و داعش، همه و همه از رَحِم روش فکری سلفی بیرون آمده است. اندیشه سلفی گری و گسترش آن از دهه های گذشته آغاز شده و در حال حاضر به اوج خود در جهان اسلام و مخصوصاً در منطقه خلیج فارس و خاورمیانه رسیده است. این امر بدعتی از دوره معاصر نیست؛ بلکه برآمده از فعالیت های سیاسی و اجتماعی و مذهبی سلفی ها در دوره های گذشته است.
کتاب به بررسی و شناخت میدانی گروه تروریستی سلفی (تکفیری جهادی) موسوم به «داعش» می پردازد. این بررسی با توجه به سخنان مقام معظم رهبری، حضرت آیت الله خامنه ای در سه سطح تحلیل شده است.
این کتاب به همت مؤسسه شهید کاظمی تهیه شده است.
پایان