تبیان، دستیار زندگی
یکی از مشکلاتی که مردم در این دوره و زمانه همیشه نسبت به آن گله دارند تنگی معیشت است. دعای مورد علاقه مردم این روزگار هم بیش و حتی پیش از سلامتی گشایش در رزق و روزی است که البته به جا و مهم است چرا که ...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

راه هایی برای فرار از تنگی روزی

امروزه یکی از مسائلی که ذهن مردم را به خود مشغول کرده و مردم در این دوره و زمانه همیشه نسبت به آن گله دارند تنگی معیشت است.

فرآوری: زهرا اجلال - بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان
رزق و روزی

آیا قرآن کریم در این رابطه راهکاری هم ارائه نموده است یا خیر؟

دعای مورد توجه مردم این روزگار ، به طوری که حتی گاهاً دیده می شود پیش از سلامتی گشایش در رزق و روزی است که البته تا حدودی به جا و مهم است چرا که در کتاب المعیشه مربوط به فصول جلد پنج کافی حدیثی از پیامبر صلی الله علیه و آله نقل شده است که :« بَارِکْ لَنَا فِی اَلْخُبْزِ وَ لاَ تُفَرِّقْ بَیْنَنَا وَ بَیْنَهُ فَلَوْ لاَ اَلْخُبْزُ مَا صَلَّیْنَا وَ لاَ صُمْنَا وَ لاَ أَدَّیْنَا فَرَائِضَ رَبِّنَا» به این معنا است که خداوندا به اقتصاد ما برکت عنایت کن و ما را در فقر اقتصادی گرفتار مکن؛ زیرا اگر نان تامین نشود، مردم نماز نمی خوانند و روزه نمی گیرند و به فرایض الهی بی اعتنا می شوند. (به نقل از بیان آیة الله جوادی آملی)

آیا قرآن کریم در این رابطه راهکاری ارائه نموده است ؟

در آیه 124 سوره مبارکه طه می خوانیم: «و هر کس از یاد من روى گردان شود زندگى تنگ (و سختى) خواهد داشت، و روز قیامت او را نابینا محشور مى کنیم.» گاه مى شود درهاى زندگى به روى انسان به کلى بسته مى شود و دست به هر کارى میزند با درهاى بسته رو به رو مى گردد، و گاهى به عکس به هر جا روى مى آورد خود را در برابر درهاى گشوده مى بیند، مقدمات هر کار فراهم است و بن بست و گرهى در برابر او نیست، از این حال تعبیر به وسعت زندگى و از اولى به ضیق یا تنگى معیشت تعبیر مى شود، منظور از" معیشت ضنک" در آیه نیز همین است.
گاهى تنگى معیشت به خاطر این نیست که درآمد کمى دارد، اى بسا پول و درآمدش هنگفت است، ولى بخل و حرص و آز زندگى را بر او تنگ مى کند نه تنها میل ندارد در خانه اش باز باشد و دیگران از زندگى او استفاده کنند، بلکه گویى نمى خواهد آن را به روى خویش بگشاید، به فرموده على (علیه السلام) "همچون فقیران زندگى مى کند و همانند اغنیاء و ثروتمندان حساب پس مى دهد"!

به راستى چرا انسان گرفتار این تنگناها مى شود؟

مرحوم فیض کاشانی (ره) در کتاب «اللئالی المخزونه» فرموده است که: هر کس سوره مبارکه ی «قدر» را سیصد و شصت مرتبه بخواند برای هر حاجت و مطلبی، ان شاء الله برآورده می شود و این تعداد خواندن سوره ی قدر برای توسعه ی رزق و رفع فقر و ادای قرض از مجربات است

قرآن مى گوید: عامل اصلیش اعراض از یاد حق است. در روایات اسلامى مى خوانیم از امام صادق (علیه السلام) پرسیدند: منظور از آیه مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِکْرِی فَإِنَّ لَهُ مَعِیشَةً ضَنْکاً چیست؟
فرمود: اعراض از ولایت امیر مؤمنان (علیه السلام) است." (نور الثقلین جلد ۳ صفحه ۴۰۵)
آن کس که الگوى خود را از زندگى على (علیه السلام) بگیرد همان ابرمردى که تمام دنیا در نظرش از یک برگ درخت کم ارزشتر بود آن چنان به خدا دل ببندد که جهان در نظرش کوچک گردد، او هر کس باشد، زندگى گشاده و وسیعى خواهد داشت، اما آنها که این الگوها را فراموش کنند در هر شرائط، گرفتار معیشت ضنک هستند. (برگرفته از تفسیر نمونه، ج ۱۳، ذیل آیه فوق)
در کنار همه ی این بیانات و روایاتی که در باب تنگی معیشت و علت های آن بیا شده است، روایات و دستور العمل هایی نیز وارد شده که با توجه داشتن به همه ی نکات و عوامل و در کنار همه ی آن ها، پیروی از این دستور العمل ها انشالله فراخی معیشت خواهد شد.
پیامبر خدا (صلی الله و علیه وآله) درباره این که چه ذکرهایی برای رفع تنگی معیشت خوب است، فرمودند: "هرکه خداوند متعال به او نعمتی ارزانی دارد، باید خداوند متعال را حمد و سپاس گوید و هرکه روزیش به تأخیر افتد از خداوند آمرزش بخواهد." (عیون أخبار الرِّضا علیه السلام: 2 / 46 / 171 منتخب میزان الحکمة: 234)
ایشان همچنین می فرمایند: "کسی که در روزی خود تأخیر و تنگی بیند، باید زیاد تکبیر بگوید و کسی که اندوهش زیاد شود، بسیار استغفار کند." (کنزالعمّال: 9325 منتخب میزان الحکمة: 234)
همچنین به رسول خدا (صلی الله و علیه و آله) عرض شد: دوست دارم روزیم زیاد شود؛ فرمود: "پیوسته در حال طهارت و پاکیزگی باش، روزیت افزایش می یابد." (کنزالعمّال: 44154 منتخب میزان الحکمة: 234)
آن حضرت همچنین فرمودند: "صدقه زیاد بدهید، تا خداوند به شما روزی بدهد." (بحارالأنوار: 77 / 176 / 10 منتخب میزان الحکمة: 234)

سوره واقعه معجزه می کند

سورة واقعه; امام صادق علیه السلام می فرماید: "کسی که هر شب سوره واقعه را بخواند.... در دنیا سختی ، فقر، نیازمندی و آفتی از آفت دنیا را نمی بیند و از دوستان حضرت علی علیه السلام می شود..." (ر.ک : وسائل الشیعه ، شیخ حر عاملی ، ج 6، ص 112)
همچنین رسول الله صلی الله و علیه و آله فرمود: هر کس سوره واقعه را هر شب بخواند هیچ گاه تنگدستی به او روی نمی آورد. (هزار و یک نکته، ج 1 و 2، ص 750)

وسعت رزق در اطاعت پدر و مادر

در عیون اخبارالرضا از بزنطى نقل مى کند که گفت از حضرت رضا (علیه السلام) شنیدم فرمود مردى از بنى اسرائیل یکى از بستگان خود را کشت و کشته او را بر سر راه مردى از بهترین بازماندگان یعقوب (اسباط بنى اسرائیل ) گذاشت، بعد مطالبه خون او را کرد.
حضرت موسى (علیه السلام ) گفت گاوى بیاورید تا کشف حقیقت کنم.

کسی که در روزی خود تأخیر و تنگی بیند، باید زیاد تکبیر بگوید و کسی که اندوهش زیاد شود، بسیار استغفار کند

پرسیدند چگونه گاوى باشد؟ گفت: بقرة لافارض و لابکر عوان بین ذلک. نه کوچک و نه بزرگ بلکه مابین این دو باشد.
باز پرسیدند چه رنگ داشته باشد؟
حضرت موسى گفت: «زرد رنگ نه مایل به سفیدى و نه پررنگ مایل به سیاهى  باز بر خود دشوار گرفتند خداوند هم بر آنها سخت گرفت.
گفتند اى موسى گاو بر ما مشتبه شده واضح تر از این توصیف کن. موسى گفت: گاوى که به شخم زدن آرام و نرم نشده و براى زراعت آبکشى نکرده باشد بدون عیب و غیر از رنگ اصلیش رنگ دیگرى در آن وجود نداشته باشد.
بالاخره آن گاو منحصر شد به یکى و آن هم در نزد جوانى از بنى اسرائیل بود.
وقتى که براى خرید به او مراجعه کردند گفت نمى فروشم مگر اینکه پوست این گاو را پر از طلا نمائید!»
به حضرت موسى اطلاع دادند گفت چاره اى نیست باید بخرید.
به همان قیمت خریدند و آن را کشتند.
دم گاو را بر مرد مقتول زدند زنده شد و گفت یا رسول الله پسر عمویم مرا کشته نه آن کسى که بر او دعا مى کنند؛ بدین وسیله بنى اسرائیل قاتل را شناختند.
یکى از پیروان و اصحاب موسى گفت یا نبى الله این گاو را قصه شیرینى است.
حضرت موسى فرمود آن قصه چیست؟
مرد گفت جوانى که صاحب این گاو بود خیلى نسبت به پدر خویش مهربانى مى کرد.
روزى آن جوان جنسى خرید و براى پرداختن پول پیش پدر آمد، او را در خواب یافت و کلیدها را در زیر سرش دید چون نخواست پدر را از خواب شیرین بیدار کند لذا از معامله صرف نظر کرد.
هنگامى که پدرش بیدار شد جریان را به او عرض کرد. پدر گفت نیکو کارى کردى این گاو را به جاى سود آن معامله به تو بخشیدم.
حضرت موسى گفت نگاه کنید نیکى به پدر و مادر چه فوائدى دارد. (بحارالانوار ، ج ۱۶، ص ۲۱ )

راه رفع فقر و ادای قرض

مرحوم فیض کاشانی (ره) در کتاب «اللئالی المخزونه» فرموده است که: هر کس سوره مبارکه ی «قدر» را سیصد و شصت مرتبه بخواند برای هر حاجت و مطلبی، ان شاء الله برآورده می شود و این تعداد خواندن سوره ی قدر برای توسعه ی رزق و رفع فقر و ادای قرض از مجربات است.

راه ادای قرض

شیخ عباس قمی(ره) نقل می کنند که روایت شده شخصی به خدمت امام محمد تقی علیه السلام نوشت که قرض بسیار دارد؛ حضرت نوشتند که استغفار بسیار کنید و سوره «قدر» را بسیار بخوانید.


منابع:
سایت حوزه
سایت پرسمان
بیانات آیت الله جوادی آملی

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.