تبیان، دستیار زندگی
تنگستن ( نام سابق آن wolfram) عنصر شیمیایی است که در جدول تناوبی دارای نشان W و عدد اتمی 74 می باشد. ...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

تنگستن(1)

تنگستن ( نام سابق آن wolfram) عنصر شیمیایی است که در جدول تناوبی دارای نشان W و عدد اتمی 74 می باشد. تنگستن که عنصری است بسیار سخت و سنگین، جزء فلزانتقالی و به رنگ خاکستری مایل به آبی تا سفید در سنگ های معدن بسیاری از جمله ولف رامیت و شیلیت یافت شده و از نظر خصوصیات فیزیکی نیرومند خود قابل توجه است.

از نوع خالص آن بیشتر در مصارف الکتریکی استفاده می شود اما ترکیبات و آلیاژهای فراوان آن کاربردهای بسیار زیادی دارد (بارزترین آن ها افروزه های لامپ و آلیاژهای دیرگداز عصر فضا است).

خصوصیات قابل توجه

تنگستن خالص به رنگ خاکستری مایل به آبی تا فلز سخت سفید رنگ می باشد. اگر خلوص آن زیاد باشد می توان آن را با اره آهن بر برید (اگر ناخالص باشد شکننده و کار با آن دشوار است) در غیر این صورت باید با آختن، ورزیدن یا روزن رانی با آن کار کرد. این فلز در دمای بالای 1650 درجه سانتیگراد بالاترین نقطه ذوب (c3422) پایین ترین فشار بخار و بیشترین مقاوت کششی را در بین تمامی فلزات دارا می باشد.

مقاومت آن در برابر فرسایش هم بسیار خوب است و فقط اسیدهای معدنی تا حدی آن را تحت تاثیر قرار می دهند. فلز تنگستن اگر در معرض هوا قرار بگیرد یک اکسید محافظی را تشکیل می دهد. اگر مقدار کمی از آن با فولاد آلیاز شود استحکام آن را تا حد زیادی افزایش می دهد.

کاربردها

تنگستن فلزی است که دامنه کاربردهای آن بسیار وسیع است ؛ عمده ترین آن ها کاربید تنگستن ( W2C)),WC) در کاربیدهای سیمانی شده می باشد. کاربیدهای سیمانی شده (نام دیگر آن ها فلزات سخت است) مواد پوششی مقاومی هستند که مورد استفاده صنایع فلزکاری، استخراج معدن، نفت و ساختمانی می باشند. چون تنگستن را می توان به صورت رشته سیم های بسیار باریک با نقطه ذوب زیاد در آورد درافروزه های موجود در لامپ، لامپ خلا و الکترودها کاربرد زیادی دارد.

سایر کاربردها:

  • نقطه ذوب زیاد تنگستن موجب شده در کاربردهای فضایی و مواردی مانند جوشکاری، تفتیدن و کاربردهای الکتریکی که دما زیاد است مورد استفاده قرار گیرد.
  • استحکام و خصوصیات چگالی تنگستن آن را برای ساخت آلیاژهای فلزسنگین که در تسلیحات، گرماگیرها (heat sinks) و مصارف چگالی زیاد از قبیل وزنه و پارسنگ ها مناسب کرده است.
  • فولاد به کار رفته در وسایل پر سرعت (Hastelloy , Stellite) اغلب با تنگستن آلیاژ شده اند که این نوع فولاد حاوی 18% تنگستن می باشند.
  • آلیاژهای دیرگداز که دارای این فلز هستند در پوشش و قسمت های تیغه توربین، ابزار فولادی و آلیاژ پوششی مقاوم به کار می روند.
  • آلیاژها به عنوان جایگزین سرب در گلوله مورد استفاده قرار می گیرند.
  • ترکیبات شیمیایی تنگستن در کاتالیزورها، رنگ دانه های غیرآلی و روان کننده های پر حرارت دی سولفید تنگستن که تا 500 درجه سانتیگراد مقاوم هستند کاربرد دارند.
  • چون انبساط حرارتی این عنصر شبیه شیشه بوروسیلیکات است از آن در ساخت glass-to-metal seals بهره می برند.

تنگستن

متفرقه:

اکسیدهای آن در لعاب کاری سرامیک کاربرد دارد و اسید تنگستیت منیزیم / کلسیم در لامپ های فلورسنت کاربرد زیادی دارند.

از این فلز همچنین در اهداف اشعه X ، عناصر گدازنده برای کوره های الکتریکی استفاده می شود. نمک های حاوی تنگستن در صنایع شیمیایی و دباغی به کار می روند.

برنزهای تنگستن ( علت نام آن ها رنگ اکسید تنگستن می باشد) به همراه ترکیبات دیگر در رنگ ها کاربرد دارند.

تاریخچه

فرضیه وجود تنگستن ( واژه سوئدی tung sten به معنی سنگ سنگین) برای اولین بار در سال 1779 توسط Peter Woulfe مطرح شد. او ولف رامیت را مورد بررسی قرار داد (که بعدها نام آن از نام Woulfe گرفته شد) و نتیجه گرفت که آن باید حاوی ماده جدیدی باشد. سال1781 Carl Wilhelm Scheele اثبات نمود که می توان از تنگستنیت یک اسید جدید را تولید کرد.

Scheele و Berman پیشنهاد کردند که احتمال تهیه یک فلز جدید به وسیله کاهش اسید تنگستنی وجود دارد. Fausto Elhuyar و Josa وجود اسیدی را در ولف رانیت کشف کردند که مشابه اسید تنگستنی بود. بعدها در همان سال این دو برادر از طریق کاهش این اسید با ذغال چوب موفق به جداسازی تنگستن شدند. آن ها با کشف این عنصر مورد قدردانی قرار گرفتند.

ادامه دارد...


مرکز یادگیری سایت تبیان - منبع: پایگاه ملی داده های علوم زمین کشور

تنظیم: مریم فروزان کیا