تبیان، دستیار زندگی
وقتی هندوانه سلطان گرانی می شود و مردم برای تهیه آن هجوم می آورند و نظارت ها هم در آن زمان به کمترین حد ممکن می رسد...
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : محسن جندقی
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

قیمت هندوانه و خندوانه سودجویان!

وقتی هندوانه سلطان گرانی می شود و مردم برای تهیه آن هجوم می آورند و نظارت ها هم در آن زمان به کمترین حد ممکن می رسد...

محسن جندقی - بخش اقتصاد تبیان
هندوانه

وقتی رئیس اتحادیه بارفروشان اعلام کند که همکارانش را تحریم کنند و برای جلوگیری از افزایش قیمت ها هندوانه شب یلدا نخرند یعنی اوضاع خراب تر از آن چیزی است که فکر می کنیم. خیلی ها از سودجویی کسانی که منتظر افزایش تقاضای کالاها هستند حرص می خورند اما تجربه نشان داده نمی شود کار خاصی کرد چراکه مردم برای تهیه آن کالا هجوم می آورند و نظارت ها هم در آن زمان به کمترین حد ممکن می رسد. حالا نوبت هندوانه و سوءاستفاده از آن شده است. شب یلدا و هندوانه های گران حرص همه را در آورده اما برای مقابله با گران فروشان چه می توان کرد. چند روز پیش سید محسن محمودی، رییس اتحادیه بارفروشان راه حل ساده و کلیشه ای را پیش پای همه گذاشت: "در حال حاضر قیمت هندوانه در میادین میوه و تره بار کیلویی 3000 تا 3500 تومان است که امکان افزایش قیمت آن در شب یلدا وجود دارد لذا توصیه می شود با توجه به کمبود و گرانی این محصول مردم از خریدش خودداری و میوه های دیگر را جایگزین کنند. هندوانه ها بعد از گذشت شب یلدا فروشی نخواهد داشت."
او ادامه داد:" باید این فرهنگ سازی صورت گیرد که اگر کالایی گران می شود، مردم آن کالا را تحریم کنند و نخرند.  یکی از دلایل مهم کمبود هندوانه شب یلدای امسال این است که در ماه های گذشته در شهرستان میناب واقع در استان هرمزگان تگرگ آمد و این در حالی است که این شهرستان به دلیل شرایط آب و هوایی و قرار داشتن در مناطق گرمسیری امکان تولید هندوانه را در این فصل دارد و هر ساله در شهرستان میناب هندوانه شب یلدا کشت می شود. از طرفی با توجه به این که در سال های گذشته استان خوزستان سوددهی خوبی از فروش هندوانه های شب یلدا نداشت لذا امسال تولید کمی دارد و به نظر می رسد با هندوانه های موجود فقط بتوانیم 40 درصد تقاضا را پاسخگو باشیم.

چاره کار گرانی های مقطعی چیست؟

در حال حاضر قیمت هندوانه در میادین میوه و تره بار کیلویی 3000 تا 3500 تومان است که امکان افزایش قیمت آن در شب یلدا وجود دارد لذا توصیه می شود با توجه به کمبود و گرانی این محصول مردم از خریدش خودداری و میوه های دیگر را جایگزین کنند. هندوانه ها بعد از گذشت شب یلدا فروشی نخواهد داشت

گرانی انواع کالاها در آستانه فرا رسیدن ماه رمضان، گران شدن پوشاک و میوه و شیرینی و همه خدمات در آستانه عید نوروز، گران شدن میوه و آجیل در آستانه شب یلدا، گران شدن لباس مشکی در آستانه فرا رسیدن محرم و... مثال هایی است که هر سال با آن مواجه می شویم اما هیچ گاه نمی توانیم با آن مقابله کنیم. آیا می توان با نخریدن مانع گرانی شد؟ موضوع عرضه و تقاضا ابتدایی ترین و صد البته یکی از با اهمیت ترین مباحث اقتصادی است. اگر تقاضایی نباشد هیچ عرضه ای انجام نمی شود. در کشور ما مدتی است که این مساله اجرایی شده و خیلی از کالاها به علت رکود و نخریدن مردم گران نشده و یا افزایش قیمت کمی را تجربه کرده اند.

"یک روز صبح در کشور آلمان، مردمی که برای خرید شیر آمده بودند ، در کمال تعجب دیدند شیر به یکباره و بدون د لیل گران تر از روز قبل عرضه می شود ؛ هیچ کس سروصدا و اغتشاشی نکرد ، اما هیچ کس هم شیر نخرید . بطری های شیر به کارخانه مرجوع شد و چند روز این اتفاق افتاد تا تولید کنندگان بابت این گرانی عذرخواهی کرده و شیر را دوباره به قیمت قبل توزیع کردند »؛ این داستانی است که سال هاست در ایران به مناسبت گرانی های مختلف میان مردم دست به دست می شود تا به فرهنگ خرید مردم ایران نهیبی بزند . سال هاست که مردم این داستان را روایت می کنند تا به هم بیاموزند که اقتصاد ، در عرضه و تقاضا خلاصه می شود و تعیین کننده قیمت، همین مردم اند و بس! این درسی است که مردم تلاش دارند در چنین اقتصادی به یکدیگر بدهند تا تولید کننده ها هم بدانند که باید از دست دادن مشتریان و بازار مصرفی را جدی بگیرند و به مشتری احترام بگذارند . درسی که به آنها جرات افزایش بی دلیل قیمت محصولات تولیدی و گرانفروشی را نمی دهد .

چرا که سال ها روایت های این سوی جهان به شکل دیگری بود و هرگاه سخن از افزایش قیمت محصولات به میان می آمد ، خبری از کاهش مصرف و مرجوع شدن کالاها نبود . حتی رفتار غیرمنطقی مردم هم دید ه می شد و نه تنها میزان فروش کالاها کم نمی شد بلکه مردم حتی بیش از نیاز خود خرید می کردند . بدیهی بود که در چنین شرایطی کارخانه داران بی آن که بیمی به دل راه دهند ، قیمت محصولات خود را تنها با کمی مظلوم نمایی افزایش می دادند .

رفتار متفاوت این روزهای بازار ایران

اما این روزها اقتصاد بازار ایران حال و هوای دیگری به خود گرفته است. در سایه ثبات اقتصادی حاصل شده طی دو سال گذشته، مردم دیگر نگران افزایش مدام قیمت ها نیستند . کاهش این فرهنگ در بین مردم نهادینه شده است که با نخریدن می توان تولیدکنندگان را وادار کرد تا از موضع خود کوتاه آیند . اقدامی که مردم بسیار مصرانه و جدی هم انجام می دهند و نتیجه اش را در کاهش قیمت خودرو و لبنیات (طی روزهای اخیر) و کاهش قیمت مرغ، آجیل، فولاد و... در سال قبل دید ه اند . البته این واقعیت را نیز نباید نادید ه گرفت که در بسیاری از مواقع فقدان توان خرید مردم در بازار تعیین کننده شرایط رکود بوده است، چیزی که به نظر می رسد طی چند سال گذشته همواره وجود داشته است.

بازار در انتظار کاهش دوباره قیمت ها

رکود در بازار خود رو در شرایطی ادامه دارد که خریداران همچنان منتظر کاهش قیمت ها هستند و برخی فعالان بازار نیز معتقدند نبود تقاضا برای خودرو باز هم باعث پایین آمدن قیمت ها د ر بازار خواهد شد که د ر این صورت باید دید واکنش خود روسازان نسبت به قیمت محصولاتشان چه خواهد بود و آیا باز هم بر افزایش قیمت خودرو پافشاری خواهند کرد یا خیر؟در این میان، توافق هسته ای و گشایش های اقتصادی که در پی خواهد داشت نیز بر قیمت تمام شده خودرو تأثیرگذار خواهد بود و باعث کاهش آن می شود .

بازار نکشید ، لبنیات گران نشد

یک روز صبح در کشور آلمان، مرد می که برای خرید شیر آمد ه بودند ، در کمال تعجب دیدند شیر به یکباره و بدون دلیل گران تر از روز قبل عرضه می شود ؛ هیچ کس سروصدا و اغتشاشی نکرد ، اما هیچ کس هم شیر نخرید . بطری های شیر به کارخانه مرجوع شد و چند روز این اتفاق افتاد تا تولید کنند گان بابت این گرانی عذرخواهی کرده و شیر را دوباره به قیمت قبل توزیع کنند

همان طور که اشاره شد افت قیمت ناشی از نبود مشتری تنها به بازار خودرو محدود نمی شود و در حالی که از پیش از ماه رمضان بحث گرانی لبنیات مطرح و قرار شد پس از ماه مبارک اعمال گرانی شود ، حالا خبر می رسد که برخی شرکت ها این اقدام را انجام داد ه اند و برخی هم از اقدام خود پشیمان شده اند . کاوه زرگران، دبیر کانون انجمن های صنایع غذایی در اعلام تازه ای گفته است: صنایع لبنی به دلیل نبود کشش در بازار، فعلا از افزایش قیمت محصولات لبنی صرف نظر کرده اند ؛ چرا که به دلیل رکود در بازار محصولات لبنی، با افزایش دوباره قیمت این محصولات فعالان صنعت لبنیات ضرر بیشتری خواهند کرد . او توضیح داد : وزارت صنعت، معدن و تجارت موافقت کرده به همان میزان اثرگذاری افزایش هزینه ها، قیمت ها نیز تعدیل شود و تمام صنایع غذایی خواستار این تعدیل هستند اما قیمت لبنیات فعلا تغییری نمی کند .

به اعتقاد زرگران نیاز است در مورد قیمت گندم تصمیم گیری شود ، چراکه صنایع نشاسته و گلوکز به دلیل بالا بودن قیمت مواد اولیه، قدرت رقابت د ر بازارهای جهانی را از دست د اد ه اند . دبیر کانون انجمن های صنایع غذایی گفت: قیمت مواد اولیه لبنیات، گندم، نشاسته و گلوکز و ماکارونی در ایران بالاست؛ به گونه ای که قدرت رقابت د ر بازارهای جهانی را از دست د اده ایم. د ر حال حاضر ٨٠ درصد صادرات محصولات لبنی ایران به عراق است و در صورتی که فکری به حال قیمت شیر خام نشود این بازار را به ترکیه واگذار خواهیم کرد ، چراکه قیمت شیر خام در این کشور کیلویی ٨٠٠ تومان و در کشور ما بیش از کیلویی ١٢٠٠ تومان است.

دلالان از بازار مسکن رخت بستند

البته این اولین بار نیست که بازار توانسته با رفتار خود به تثبیت قیمت ها کمک کند . بازار مسکن و ساخت وساز که روزگاری جولانگاه دلالان شده بود و سودهای هنگفتی را از آن برخی از سود جویان کرد ، دو سالی است در رکود به سر می برد و قیمت خانه در این مدت به طور قابل توجهی شکسته شد . رکود در بازار مسکن طی سال های گذشته موجب شد تا شاهد تغییر نگاه به ساخت وساز باشیم. مسکن که در گذشته به عنوان یک کالای سرمایه ای تلقی می شد این روزها از آن به عنوان یک کالای ضروری یاد می شود و خبری از دلالی و واسطه گری در آن نیست.

مردم مرغ ٩ هزار تومانی نخریدند ، ٧ هزار تومان شد

کمتر کسی رشد دور از تصور بهای گوشت مرغ در سال گذشته را فراموش می کند . مرغ شاید تا یک هفته قبل از آن به قیمت ٦٨٠٠ تومان به فروش می رسید که به یکباره قیمتش به ٩ هزار تومان رسید بی آن که هیچ دلیلی جز سودجویی داشته باشد . آن روزها موجی در شبکه اجتماعی به راه افتاد که مردم از خرید این محصول خودداری کنند . هرچند به دلیل افزایش تقاضای این روزها، بازار دیر به این رفتار واکنش نشان داد اما درنهایت با افت بیش از ٢ هزار تومانی این محصول مواجه بودیم.