دستهای پشت پرده در کشتار شیعیان نیجریه
گفتوگو با دو طلبه نیجریایی
گفتوگو: حسن صدرایی عارف
کشتار مظلومانه شیعیان نیجریه، لحظه به لحظه ابعاد جدیدتری به خود میگیرد و خبرها و تصاویر رسیده، حاکی از فاجعه انسانی در شهر زاریا است؛ مسألهای که تا این لحظه، رسانههای غربی در برابر آن تقریباً سکوت کردهاند!
در همین راستا، آقایان محمد ثالث و شیخ شعیب محمد، از طلاب نیجریایی که در جامعة المصطفی قم تحصیل میکنند، در مصاحبه با خبرگزاری حوزه بر اساس تماسهای مکرری که با اهالی نیجریه و شیعیان کشور خود داشتهاند، به تشریح ابعاد این فاجعه پرداختند و تحلیل خود از چرایی این فاجعه را ارائه دادند که متن این گفتوگو تقدیم خوانندگان ارجمند میشود:
- خبر کشتار شیعیان نیجریه از طرفی تأثر ما را برانگیخته است و از طرفی به دلیل انتشار اخبار ضد و نقیض، ممکن است تصور دقیقی از این موضوع نداشته باشیم. میخواهیم در این گفتوگو به ابعاد فاجعه اخیر بپردازیم و تحلیل شما دو بزرگوار از این فاجعه را هم داشته باشیم.
شیخ شعیب: قبل از هر چیز عرض کنم که کشتار اخیر، سابقه دارد و یک اتفاق دفعی نیست. شما میدانید که در روز قدس سال گذشته بیش از ٣٠ نفر شهید شدند که از بین آنها، سه نفر، از فرزندان شیخ ابراهیم زاکزاکی بودند. در روز عاشورای همان سال، علیه ما حمله کردند و چند نفر شهید شدند. امسال هم در ایام اربعین در مسیر پیاده روی اربعین که شهرهای مختلف خود را شهر زاریا رساندند، طی عملیات انتحاری بیش از ٣٠ نفر از شیعیان شهید شدند و بسیاری زخمی شدند که هنوز بعضی از آنها در بیمارستانند.
در شهر گاباری در نزدیکی زاریا هم هفته گذشته علیه شیعیان حمله کردند و آخرین حلقه از سلسله اقدامات تروریستی علیه شیعیان، کشتار اخیر بود.
- آیا عامل تمام این کشتارها، یک نهاد و مجموعه بوده است؟
شیخ شعیب: در روز اربعین گفتند که بوکو حرام بوده و در کشتار اخیر، ارتش بود، اما به نظر ما ریشه تمام این اتفاقات یکی است و آن، محور آمریکا، اسرائیل و عربستان است.
- بر چه اساسی این مطلب را میگویید؟
شیخ شعیب: ببینید عربستان در چند سال گذشته برنامه واضحی علیه شیعیان داشته است و از سوی دیگر حضور نیروهای غربی در حمله به شیعیان مسجل است و تصاویرشان را داریم. عربستان از طریق رسانههای خود، بهویژه شبکه ماهوارهای الوصال، جوسازی علیه شیعیان نیجریه را سازماندهی میکند. در اتفاقات روز قدس سال گذشته، ارتشی که علیه شیعیان حمله کردند بومی نبودند. از کشورهای غربی آمدند. حتی در گزارشهای رسمیشان آمده است و فیلم اینها را داریم. شما ببینید در کشتار اخیر هم رسانههای غربی یا سکوت کردند یا با تأخیر حسابشدهای وارد کار شدند و حتی بعضاً گزارشهای مغرضانه منتشر کردند، در حالی که گاهی یک نفر یا دو نفر در نیجریه کشته میشود و به صورت هماهنگ به آن میپردازند. کاملاً واضح است که یک هماهنگی داخلی با نیروی بین المللی پشت صحنه برای کشتار شیعیان وجود داشته است.
- حال در پایان گفتوگو نگاه تحلیلی به این فاجعه خواهیم انداخت، اما میخواهیم به واسطه ارتباطاتی که با مردم نیجریه در این ایام داشتهاید، ماوقع را شرح دهید که دقیقاً چه اتفاقاتی افتاده است.
شیخ شعیب: شیخ زاکزاکی اعلام کرد که به مناسبت شهادت امام رضا و همینطور ورود به ماه ربیع الاول مجلس بگیریم. اتفاقاً پرچمی که قبلاً بر فراز گنبد امام رضا - علیه السلام - بوده را برده بودند نیجریه و میخواستند در شام شهادت امام رضا - علیه السلام -، در حسینیه نصب شود. و قرار بود عصر شنبه برنامه بگیریم.
از طرفی نیروهای ستاد مشترک ارتش نیز صبح همان روز جشن فارغ التحصیلی داشتند و به طور معمول تا ساعت ١٥ طول میکشید و مراسم ما قرار بود ساعت ١٧ شروع شود. حتی شیخ زاکزاکی گفته بود که اگر مراسم آنها بیشتر طول کشید، مراسم شیعیان را بعد از مراسم آنها آغاز خواهیم کرد. اما از ساعت ١٦ شنبه، شیعیان متوجه شدند که ارتش، حسینیه را محاصره کرده است.
- در رسانهها اینطور شایعه شده است که شیعیان به دنبال ترور رئیس ستاد مشترک نیجریه بودند و به این دلیل، این کشتار صورت گرفته است!
شیخ شعیب: اینها دروغ است. چگونه افرادی که سلاح ندارند، دست به ترور بزنند؟ اگر شیعیان، مسلح بودند حداقل در برابر حمله ای که به آنها شد، از خود دفاع میکردند در حالی که شما میبینید در این کشتار، یک نفر از ارتشیها آسیب ندیده است. و اساساً تا به حال سابقه نداشته شیعیان علیه مقامات دولتی و ارتش حمله کنند. حتی در سال ١٩٩٦ جوسازی کردند که شیعیان مسلحند و آمدند منزل شیخ زاکزاکی را بازرسی کردند و تنها سلاحی که پیدا کردند چاقوی آشپزخانه بود!
- بعد از محاصره عصر شنبه چه شد؟
شیخ شعیب: حمله کردند و به حاضران در حسینیه و اطرافش که کارها را انجام می دادند، شلیک کردند و چند نفر شهید شدند. ساعت ده و نیم شب هم رفتند منزل شیخ زاکزاکی و میخواستند شیخ را دستگیر کنند که موفق نشدند اما تعدادی از همراهان شیخ و کسانی که برای محافظت از منزل شیخ حضور داشتند، زخمی کردند و تعدادی هم به شهادت رسیدند و دوباره برگشتند حسینیه. ما همان موقع با کسانی که در نزدیکی حسینیه بودند تماس داشتیم. که در حمله جدید، چندخمپاره به سمت حسینیه انداختند؛ در خمپاره اول، تمام حسنییه را تکان داد و کسی شهید نشد. در خمپاره دوم، جلوی حسینیه کاملاً تخریب شده و تعدادی زخمی شدند. اما در خمپارههای بعدی که مجموعاً حدود ٤ یا ٥ خمپاره انداخته شده و سعی داشتند حسینیه را کاملاً تخریب کنند، افرادی که داخل حسینیه بودهاند زن و مرد و کوچک و بزرگ همه شهید شدهاند. نمیدانیم دقیقاً چند نفرند. یکی از دوستان همسرم که حافظ کل قرآن بوده شهید شده، حتی یکی از پزشکها که برای معالجه زخمیها رفته بوده شهید شده است. بعد از حمله به حسینیه، دوباره رفتند سمت منزل شیخ زاکزاکی که حدود دو و نیم بامداد یکشنبه به وقت محلی بود که همراهان شیخ، ایستادگی و مقاومت کردند و شیخ محمد توری معاون شیخ زاکزاکی و از پیشگامان حرکت اسلامی بود شهید شد. یکی از اساتید که با او در ارتباط بودیم میگفت که شیخ توری را جلوی من کشتند و گلوله زدند. همه آنهایی که برای حفاظت از منزل شیخ بودند کشته شدند.
- خبرهای ضد و نقیضی از وضعیت شیخ زاکزاکی در رسانهها آمده و برخی به شهادت ایشان اشاره کردهاند. شما چه خبری دارید؟
شیخ شعیب: با یکن فر که نسبتاً نزدیک خانه شیخ بود در ارتباط بودیم، اما الان موبایلش خاموش است. الان نمیدانیم شیخ کجا است، اما دقایقی قبل، از طریق شیخ عبدالرحمن ابوبکر نماینده شیخ زاکزاکی در استان یولا این کشور متوجه شدیم که در جریان حمله به منزل ایشان، دو گلوله به شیخ ابراهیم زاکزاکی اصابت کرده و وضعیت جسمی وی وخیم اعلام شده است. در عین حال هنوز اطلاع دقیقی از مکان شیخ زاکزاکی در دست نیست و امیدواریم به زودی وضعیت ایشان معلوم شود.
- یک مصاحبه از ایشان در گفتوگو با رادیو هوسا منتشر شده است.
شیخ شعیب: این مصاحبه قبل از حمله دوم به منزل بوده ولی الان وضعیت شیخ معلوم نیست و حکومت هم چیزی نگفته است. الان خانه شیخ را آتش زدهاند و حتی برخی وسائل خانه را غارت کردهاند. زنگ زدم به یکی از دوستان که از فضلای شهر زاریاست گفت الان فضا آرام شده اما گفت که شیخ را بردند. اما هنوز خبر رسمی در این باره نداریم. گفتند نمیتوانیم نزدیک خانه شیخ برویم. از دور فقط خانه را دیدیم که آتش دیده میشود.
- در خبرها به تظاهرات مردم نیجریه در واکنش به این کشتار اشاره شده بود. این تظاهرات، چه زمانی بوده است؟
شیخ شعیب: همان شب، خبر به گوش بقیه در سایر شهرها رسید و مردم، نیمه شب در شهرهای مختلف نیجریه تظاهرات کردند. حتی طبق تصاویر به دست آمده، مردم در شهر ابوجا پایتخت نیجریه تظاهرات کردند و این تظاهرات تا اذان صبح روز یکشنبه ادامه داشت و موقع اذان به مدارس رفتند و نماز و قرآن و دعا به جا آوردند اما بعضی هم راه افتادند به سمت زاریا تا از نزدیک از سلامت شیخ زکزاکی مطمئن شوند.
- آقای محمد ثالث، به نظر شما، عوامل کشتارمظلومانه شیعیان نیجریه چیست؟
محمد ثالث: نیجریه به واسطه موقعیت سوق الجیشی، اهمیت ویژهای برای آمریکا دارد. آنها میبینند که حرکت تشیع در نیجریه دارد گسترده میشود و اینطور تحلیل میکنند که اگر این حرکت ادامه پیدا کند، نه تنها نیجریه که آفریقا از دستشان خارج میشود. اساساً به وجود آوردن بوکو حرام برای مقابله با "حرکت اسلامی" بوده است. آنها خیلی دنبال بودند که یک خلاف قانون از "حرکت اسلامی" پیدا بکنند اما نتوانستند و بوکو حرام و یا این شایعهسازیها را درست کردهاند تا به نوعی در حرکت اسلامی نیجریه خلل ایجاد کنند. شما به همین پیادهروی اربعین که امسال در نیجریه برگزار شد نگاه کنید. یک حرکت میلیونی از شهرهای مختلف به سمت شهر زاریا انجام شد و مردم، حدود ١٥٠ کیلومتر را پیاده حرکت کردند و در راه، مصائب و مظلومیت اهل بیت را برای مردم بیان کردند. آنها سال گذشته بمبگذاری داشتند، اما بمبها شناسایی و خنثی شد. اما امسال دو تا عملیات انتحاری طراحی کردند که یکی از آنها دستگیر شد و گفت که فریب خورده بود و دیگری، عملیات انتحاری کرد و دهها نفر از شیعیان شهید شدند. نکته بعدی این است که شما میدانید رئیس جمهوری نیجریه چندی قبل به ایران آمد و نزدیک شدن نیجریه به ایران، برای آمریکا و اسرائیل خیلی گران و سخت بود. از همین رو از وقتی رئیس جمهور از سفر ایران برگشت، ایشان برگشته نیجریه از طرف آمریکاو اسرائیل و عربستان تحت فشار بوده است که علیه شیعیان، موضعگیری کند. در حال حاضر یکی از وزرای دولت، شیعه است و در قم تحصیل کرده و گسترش شیعه، آنها را به حیرت واداشته و لذا تمام تلاش خود را به کار بستهاند تا جلوی این حرکت را بگیرند و شبانهروز علیه شیعه تبلیغ میکنند.
- و شما فاجعه اخیر را در همین راستا تعبیر میکنید؟
محمد ثالث: بله، وگرنه اینکه ما میخواستیم رئیس ستاد مشترک ارتش نیجریه را ترور کنیم، شرمآور و حتی خندهدار است. چون رئیس ستاد مشترک، تیم حفاظت قوی و پرتعدادی دارد و حتی رئیس جمهور هم چنین تیم حفاظتی ندارد. در این ٣٧ سال، ما اصلاً چنین کارهایی نکردهایم. شیخ ابراهیم زاکزاکی همواره از درگیری با حکومت پرهیز کرده است و اساساً گسترش شیعه مرهون حکمت شیخ زاکزاکی است.
- الان وضعیت در نیجریه چگونه است و واکنش شیعیان چه خواهد بود؟
محمد ثالث: الان اوضاع به هم ریخته است و کسی جرأت ندارد به کسی چیزی بگوید. فعلاً اولویت ما این است که وضعیت شیخ معلوم شود.
منبع: خبرگزاری حوزه