بسته شدن پرونده PMD به زبان ساده

هرآنچه باید درباره (PMD)، شورای حکام و بسته شدن پرونده (PMD) بدانید

طی ماه های اخیر که بحث مذاکرات هسته ای ایران با گروه 5+1 در جریان بود و به خصوص این روزها که بحث اجرای «برجام» مطرح است، رسانه ها از اصطلاحی به نام (PMD) مکررا سخن به میان آوردند و روز گذشته خبرهایی درباره «تصویب قطعنامه 1+5 درباره PMD در شورای حکام» منتشر شد.
اما (PMD) چیست؟ شورای حکام به چه معناست؟ چه کشورهایی عضو آن هستند؟ شورای حکام چه هدفی را دنبال می کند؟ هدف غرب از طرح (PMD) چیست؟ ابعاد احتمالی (PMD) چیست؟

(PMD) چیست؟

(PMD) یا آنچه که ایران آن را «مطالعات ادعایی» نامیده، مجموعه اتهامات کشورهای غربی از جمله آمریکا به ابعاد نظامی و تسلیحاتی برنامه اتمی ایران است که براساس ادعای آمریکایی ها اولین بار به این اطلاعات از کامپیوتر یک کارمند فراری ایرانی دست یافت تا درپی آن، آژانس انرژی اتمی در نوامبر 2011 گزارشی از این ادعاها تهیه کند.
اما آمریکایی ها تنها به معدودی از اعضای آژانس انرژی اتمی اجازه دسترسی به این گزارش و مطالعه آن را دادند و تنها از این کشورها خواستند تا درباره آن از تهران توضیح بخواهد.

همچنین آژانس تا به حال، مدارک مستندی درباره صحت و سقم ادعاهای مطرح شده در این گزارش ارائه نداده است، با این وجود، ایران از زمان مطرح شدن این ادعاها برای اثبات نادرستی و کذب آنها همکاری گسترده ای با آژانس انجام داده است.
به طور خلاصه (PMD) مجموعه ادعاهای غرب علیه ایران مبنی بر وجود اهداف نظامی در برنامه هسته ای به قصد تولید و توسعه تسلیحات هسته ای است.
گروه 1+5 هفته گذشته پیش نویس قطعنامه ای را منتشر کرد که ضمن مختومه کردن (PMD) یا پرونده ابعاد احتمالی، دستور کار آژانس را از این پرونده به نظارت بر حسن اجرای توافق هسته ای تغییر می دهد.
شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز روز گذشته (سه شنبه) به اتفاق آراء قطعنامه پیشنهادی گروه 1+5 درباره پرونده ادعایی موسوم به «ابعاد نظامی احتمالی» برنامه هسته ای را تصویب کرد تا عملا پرونده (PMD) یا مجموعه ادعاهای غرب علیه ایران مبنی بر وجود اهداف نظامی در برنامه هسته ای به قصد تولید و توسعه تسلیحات هسته ای بسته شود و ادعاهای آمریکایی ها در این پرونده در حد همان ادعا باقی بماند.

آشنایی با شورای حکام و وظایف آن

شورای حکام از ارکان آژانس بین المللی انرژی اتمی است که از 35 کشور منتصب و منتخب در مجمع عمومی این آژانس تشکیل شده که عموما پنج بار در سال، در ماه های مارس و ژوئن یک بار، سپتامبر دو بار (پیش و پس از جلسه مجمع عمومی سازمان ملل) و دسامبر تشکیل جلسه می دهد.
وظیفه شورای حکام بررسی برنامه های آژانس بین المللی انرژی اتمی و درخواست عضویت در این شورا و ارائه توصیه های لازم به مجمع عمومی سازمان ملل درباره موضوعات مرتبط است.
این نهاد همچنین توافقنامه های پادمانی را تایید و استانداردهای ایمنی آژانس را منتشر و مدیرکل آژانس را با تایید مجمع عمومی سازمان ملل انتخاب می کند.
اعضای این شورا هم اکنون از گروه آمریکای لاتین کشورهای آرژانتین، کاستاریکا و اوروگوئه؛ از گروه اروپای غربی یونان و نروژ؛ از گروه اروپای شرقی لهستان؛  از گروه آفریقا الجزایر و لیبی؛ از گروه خاورمیانه و جنوب آسیا پاکستان، از گروه جنوب شرق آسیا و اقیانوسیه کشور تایلند و از گروه خاورمیانه، جنوب آسیا،آفریقا، جنوب شرق آسیا و اقیانوسیه کشور نیجریه است.

شورای حکام، پرونده هسته ای ایران، (PMD)

از زمان آغاز گفت وگوهای هسته ای بین ایران و 1+5 پرونده (PMD) برای بررسی و رسیدگی ارجاع داده شد و همانطور که در سطور بالا ذکر آن رفت، روز گذشته این پرونده در شورای حکام مختومه اعلام شد.
کشورهای 1+5 بر اساس بند 14 برجام پیش نویس قطعنامه ای را به (PMD) ارائه کردند که هدف آن بستن این پرونده است. به این ترتیب شورای حکام تایید می کند که تمام فعالیت ها در نقشه راه برای حل مسایل باقی مانده گذشته و حال درباره (PMD) بر اساس زمان بندی مورد توافق اجرا شده و ابهامات موجود در این باره پایان یافته تلقی می شود و از این پس مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی تنها در خصوص اجرای برجام و یا مشکلی که در اجرای برجام پیش خواهد آمد، گزارش خواهد داد.

بسته شدن پرونده (PMD) به چه معناست

بسته شدن پرونده (PMD) ثابت کرد که آمریکا و هم پیمانان غربی اش در قالب همکاری سازماندهی شده توسط سرویس های اطلاعاتی سیا و موساد پروژه متهم ساختن ایران به دستیابی به سلاح هسته ای را کلید زده بودند و در این راستا گزارشی کتبی به آژانس ارائه داده بودند.
این کشورها در سال 2011 همزمان با اوج گرفتن خصومت ها علیه کشورمان با وضع شدیدترین تحریم های یک جانبه و چندجانبه، با فشارهای سیاسی کشورهای غربی، آژانس بین المللی انرژی اتمی به ارائه دادخواست سیاسی علیه ایران واداشته بودند که 12 اتهام را به ایران وارد می کرد که بسته شدن این پرونده به معنای رد اتهامات وارده و نادرستی ادعاهای مطرح شده در آن است.

قطعنامه شورای حکام فصل نوینی از همکاری ها بین ایران و آژانس

روز گذشته شورای حکام قطعنامه بستن پرونده (PMD) را رسما صادر کرد که اهمیت آن تنها به بستن پرونده (PMD) محدود نمی شود، بلکه سرآغاز مرحله ای جدید در پرونده هسته ای ایران و همکاری با شورای حکام، در پرتو برجام و قطعنامه جدید شورای امنیت است، به ویژه آنکه این قطعنامه تمامی قطعنامه های گذشته خود را لغو می نماید.

مهم ترین محورهای این قطعنامه عبارتند از

- استقبال از انعقاد برجام و نیز «نقشه راه» بین ایران و آژانس برای حل و فصل موضوعات باقیمانده
- همراهی با شورای امنیت سازمان ملل متحد مبنی بر اینکه انعقاد برجام نشانگر تغییری بنیادین در رسیدگی به این موضوع است
- ابراز رضایت از اینکه نقشه راه طبق برنامه زمانی توافق شده
- ملحوظ داشتن صریح بسته شدن پرونده (PMD) با عنایت به تکمیل نقشه راه
- لغو 12 قطعنامه شورای حکام که طی سال های 2003 تا 2012 درباره اجرای پادمان با ایران و از جمله مطالعات ادعایی علیه ایران تصویب شده بودند
- لغو تصمیمات قبلی شورای حکام درباره منع ارائه مساعدت های فنی به ایران

- ایجاد دستور کار جدید با عنوان «اجرای برجام و راستی آزمایی ایران در پرتو قطعنامه شماره 2231 (2015) شورای امنیت که نگاه به آینده دارد
- مشخص کردن دوره زمانی 10 ساله برای عادی سازی پرونده ایران در شورای حکام
- در این قطعنامه برای اولین بار با لحنی مثبت درباره همکاری ایران به منظور حل و فصل موضوعات هسته ای صحبت شده و هیچ نکته یا عبارت منفی مشاهده نمی شود
- قطعنامه هیچ درخواستی از مدیرکل آژانس برای ادامه کار بر موضوعات گذشته ندارد. حتی قطعنامه های گذشته شورای حکام که در آنها از مدیرکل آژانس خواسته بود، درباره (PMD) گزارش دهد، لغو شده اند.
به این ترتیب این قطعنامه دارای تمام شرایط برای مختومه شدن موضوع (PMD) است.
واکنش های خارجی به تصویب قطعنامه بستن شدن پرونده (PMD)
مقامات کشورهای مختلف، بعد از تصویب قطعنامه پیشنهادی گروه 1+5 درباره پرونده ادعایی موسوم به «ابعاد نظامی احتمالی» در برنامه هسته ای ایران به آن واکنش نشان دادند.
- «یوکیو آمانو»، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی، پس از پایان نشست شورای حکام در یک کنفرانس خبری، گفت علی رغم تصویب این قطعنامه هنوز نقاط خاکستری با ایران وجود دارد.
- درحالی که «محمدجواد ظریف»، وزیر خارجه ایران گفت که (PMD) به تاریخ پیوست
- «فیلیپ هاموند»، وزیر خارجه انگلیس تصویب این قطعنامه را «روزی مهم» در تعامل با ایران دانست و تصریح کرد آژانس از این پس می تواند تمرکزش را معطوف نظارت بر اجرای برجام کند.
- «جان کری»، وزیر خارجه آمریکا در سخنانی گفت که بسته شدن پرونده (PMD) به هیچ وجه مانعی در برابر این نخواهد بود که آژانس، در صورت وجود مستنداتی از فعالیت های هسته ای مخفیانه ایران، همانند اقدامات گذشته این کشور، در این باره تحقیقات نکند. قطعنامه امروز، صراحت دارد که شورای حکام، به دقت پایبندی ایران به تعهداتش در برجام را تحت نظر خواهد داشت.
- گروه کشورهای جنبش عدم تعهد در نشست ویژه شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی از بسته شدن موضوعات باقیمانده گذشته و حال برنامه هسته ای جمهوری اسلامی ایران اعلام حمایت کرد.

واکنش های داخلی به تصویب قطعنامه بستن شدن پرونده (PMD)

- «نقوی حسینی»، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس تاکید کرد که بسته شدن پرونده (PMD) از سوی شورای حکام و آژانس گام مهمی در ادامه همکاری و آژانس و اجرای برجام محسوب می شود.
وی بر این باور است که بهبود مناسبات بین ایران و کشورهای عضو 1+5 و همچنین سایر کشورهای غربی پس از اجرای برجام زمینه همکاری جمهوری اسلامی ایران با غرب را در حل مسائل منطقه ای نیز فراهم خواهد کرد.
- «علاء الدین بروجردی»، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در خصوص بسته شدن (PMD) گفت که کارها در برجام طبق توافق صورت گرفته پیش می رود و (PMD) حلقه مهم در زنجیره توافق هاست.
وی معتقد است، بسته شدن پرونده (PMD) و به تبع آن هسته ای ارتباط مستقیمی با موضوع مبارزه با تروریسم و همکاری کشورها در این باره ندارد و سیاست ایران از ابتدا مخالفت با تروریسم در هر نقطه جهان، چه عراق و چه سوریه بوده است.
- «سید عباس عراقچی»، عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای کشورمان درباره مختومه شدن (PMD) گفت که نمی توان نکته منفی ویژه ای را در قطعنامه مشاهده کرد، زیرا کلیت و مولفه های اصلی قطعنامه در راستای خواست ما بوده و در این قطعنامه از هیچ عبارت منفی استفاده و ابراز نگرانی نشده و همه جا ادبیات مثبت و سازنده به کار رفته است.
- «حمید ابوطالبی»، معاون سیاسی دفتر رئیس جمهور نیز گفت: ایران با درایت، جهان را به مذاکره کشاند و با کیاست خواست هایش را به شیوه دیپلماتیک تحمیل کرد و با استقامت به دو هدف مبنایی دست یافت، یک: اجماع ملی و جهانی برحل مشکلات به شیوه مسالمت آمیز؛ و دیگری از میان برداشتن تمایلات و خواست های نامعقول برآمده از افراط گرایی و یک جانبه گرایی.