ساخت صابون آنتی باکتریال - جلسه دوم

اهداف جلسه :ساخت صابون آنتی باکتریال

فعالیت: انجام مراحل آزمایش سنتز صابون

قبل از شروع کار در آزمایشگاه بهتر است مراحل سنتز صابون در صنعت را، به منظور آشنایی دانش آموزان،  تیتر وار شرح دهیم :

مراحل تهیه صابون :

این مراحل را می توان به صورت زیر در نظر گرفت :
۱- ذوب کردن چربی و انتقال آن به مخزن و افزودن هیدروکسید سدیم
۲- انتقال مخلوط به دیگ صابون پزی و گرم کردن مخلوط
۳- اضافه کردن نمک ( به صورت پودر یا محلول ۱۰ درصد )
۴- جدا کردن پساب صابون از طریق سانتریفیوژ کردن
۵- اضافه کردن مواد افزودنی برای ایجاد رایحه های مختلف و رنگهای متنوع
۶- سرد کردن و منجمد کردن خمیر صابون و قالب گیری آن
۷- خشک کردن قالب ها ، قطعه بندی ،مهر زنی و دسته بندی 

حال زمان آن رسیده است که وارد آزمایشگاه شویم و مراحل سنتز صابون را انجام دهیم .
 
مراحل آزمایش:
ابتدا روپوش و دستکش را بپوشید و عینک ایمنی را برچشمتان بگذارید.(حتما از دستکش و عینک ایمنی استفاده کنید پیش از اینکه درب ظرف حاوی هیدروکسید سدیم را باز کنید،توصیه های ایمنی روی آن را کاملا مطالعه کنید. هیدروکسید سدیم یک قلیای قوی است و در صورت تماس با پوست، آن را با آب بشویید.)
1- ابتدا 10  میلی لیتر از روغن نارگیل به همراه 15 میلی لیتر محلول 3 مولار هیدروکسید سدیم را در یک بشر باظرفیت 100 میلی لیتر بریزید. به دلیل بخارات شیمیای حاصل ار ترکیب مواد بهتر است این مرحله در زیر هود آزمایشگاه انجام شود.
2-  با استفاده از یک صفحه داغ و یا چراغ بونزن در آزمایشگاه، مخلوط بالا را گرم کنید تا به آرامی جوش بیاید.
3- برای اجتناب از پاشیدن محلول هیدروکسید سدیم بهتر است که مخلوط را با استفاده از حرارت ملایم، مدام هم بزنید.حدودا 20 دقیقه حرارت لازم است و یا تا زمانی که همه آب تبخیر شود، حرارت دهید.
بدین ترتیب واکنش صابونی شدن انجام می گیرد. بعد از آن با دقت بشر را از روی حرارت بردارید و بگذارید خنک شود.
در این مرحله pH صابون خام را اندازه می گیریم.( در مراحلی که لازم است pHچک شود اگر صابون مایع باشد که می توانیم به راحتی با فرو بردن کاغذ pH را اندازه گیری کنیم و لی در مراحلی که صابون جامد است می توانیم چند قطره آب اضافه کنیم و بعد با قرار دادن کاغذ pH  روی آن این کار را انجام دهیم و نتایج بدست آمده را تحلیل کنیم). PH  مورد نظر را در کامپیوتر آزمایشگاه ثبت کنید. بهتر است قبل از اندازه گیری در مورد مفهوم pH و اسید و باز مطالعه کنید.
4-  15  میلی لیتر آب مقطر را به مخلوط صابون اضافه کرده و آن را هم بزنید.
5- در مرحله بعد، 15 گرم کلرید سدیم را وزن کرده و داخل یک بشر 100میلی لیتری بریزید و به آن 50 میلی لیتر آب اضافه کنید و هم بزنید تا خوب حل شود، سپس روی حرارت بگذارید تا زمانی که جوش بیاید.
با استفاده از یک دستکش مخصوص فر محلول داغ کلرید سدیم را به مخلوط صابون اضافه کنید و توسط یک میله تمیز حباب های ایجاد شده در صابون را از بین ببرید.
6- روی سطح بشر حاوی مخلوط صابون را توسط یک توری تمیز پوشانده و مایع اضافی را در یک لیوان شفاف تمیز ریخته، به روش  دکانته کردن، در نهایت تکه های جامد باقی مانده در بشر صابون می باشند.

پرسش:  علت اضافه کردن نمک به صابون چیست؟

 PH صابون بدست آمده را توسط یک کاغذ PH جدید اندازه گیری کنید و داده آن را به نام" شسته شده بار اول" در کامپیوتر آزمایشگاه ثبت کنید. (شما می توانید مراحل اضافه کردن آب مقطر و محلول اشباع کلریدسدیم به صابون را دو بار دیگر انجام دهید و هر بار PH آن را اندازه بگیرید و داده آن را بنام شسته شده بار دوم و سوم ثبت کنید.)
7- در این مرحله می توانیم به صابون نانو ذرات نقره کلوییدی که در پروژه قبلی تولید کرده بودیم ، اضافه کنیم  که به صابون ما خاصیت آنتی باکتریالی می بخشد و همچنین عصاره آویشن راهم اضافه کنید. عصاره گیاهی آویشن که استفاده از آن هم قدمتی دیرینه دارد، دارای خاصیت ضد قارچی است که می تواند در درمان آکنه تاثیر زیادی داشته باشد. با وجود نانو ذره، صابون خاصیت ضد باکتریال پیدا می کند و با اضافه کردن آویشن به صابون، این خاصیت افزایش می یابد.

همچنین به دلیل خاصیت خنک کنندگی و التیام بخش بودن نعناع برای پوست های چرب چند قطره روغن نعناع به صابون اضافه کنید. در ضمن بوی مطبوعی به صابون میبخشد. اگر خواستید میتوانید از رنگهای مجاز هم برای ایجاد رنگهای متنوع در صابون استفاده کنید.
8- صابون را بعد از اضافه کردن مواد بالا ، بین دو تکه کاغذ صافی قرار داده تا آب اضافه آن گرفته شود و سپس در قالب مورد نظر بریزید تا خشک شود.

صابون شکل گرفته را با دقت از قالب خارج کرده و PH آن را به عنوان محصول نهایی اندازه بگیرد و نتیجه آن را ثبت کنید.

اگر PH صابون نهایی بین 6 تا 10 باشد برای استفاده این محصول مناسب است.

تکلیف: با توجه به وجود نانو ذرات نقره و اثر سمی بودن آن، استفاده و معرفی این محصول به عنوان یک ترکیب آرایشی _ بهداشتی نیاز به تحقیقات کیفی بیشتری دارد. شما دانش آموز عزیز می توانید در این خصوص تحقیق کرده و نتایج به دست آمده را در ضمن این پروژه بیان کنید.