روزی برای کرخه

روز چهاردهم آذرماه سال 1359 جبهه جنوب ایران شاهد عملیات نفوذی عبور از کرخه بود که این عملیات به همت فرماندهان و نیروهای ورزیده هوانیروز جمهوری اسلامی ایران علیه پادگان اشغال شده حمید طرح ریزی و اجرا شد.

این عملیات که در کناره های کرخه نور به وقوع پیوست که با گذشتن از رودخانه کرخه نور صورت گرفت واحدی متشکل از ارتش، سپاه و بسیج عشایر دزفول با عبور از عرض رودخانه، در دشت آزادگان به قرارگاه یک گردان از نیروهای دشمن حمله کردند. باوجوداینکه این عملیات در آزادسازی اولیه بستان و دفاع در روزهای ابتدایی جنگ تحمیلی تأثیر بسزایی داشت، کمتر به آن پرداخته شده است و منابع انسانی و مکتوبی از آن در دسترس نیست. حتی هوانیروز که نقش بسزایی در آن داشت متأسفانه نه رسانه ها و نه سایت های متعلق و وابسته به ارتش و هوانیروز هم دراین باره تلاشی نکرده اند و تنها مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در کتاب «هویزه، آخرین گام های اشغالگر» از مجموعه کتاب های «روزشمار جنگ ایران و عراق» حوادث این روز را به مختصر اشاره ای کرده است که در ادامه محضر خوانندگان تبیان ارائه می شود و سعی بر آن خواهیم داشت تا سالگرد بعدی این عملیات با همکاری مسئولان مطالب و تاریخ شفاهی بهتری ارائه دهیم.

گامی از آخرین گام های اشغالگر

جمعه 14 آذر 1359 26 محرم 1401 5 دسامبر 1980: در ادامه عملیات نفوذی که با گذشتن از رودخانه کرخه نور صورت گرفت، امروز نیز واحدی متشکل از ارتش، سپاه و بسیج عشایر دزفول با عبور از عرض رودخانه، در دشت آزادگان به قرارگاه یک گردان از نیروهای دشمن حمله کردند که طی چهار ساعت درگیری حدود 20 تن از افراد دشمن کشته شدند و چندین سنگر دشمن نیز منهدم شد.
در این عملیات 5 تن از افراد خودی به شهادت رسیدند، در این روز هوانیروز عملیات متعددی انجام داد ازجمله: 5 بالگرد، پادگان اشغال شده حمید را در کیلومتر 45 جاده اهواز خرمشهر که از مراکز عمده پشتیبانی نیروهای عراق است، موردحمله قراردادند. بنا به گزارش دفتر مرکزی خبر، 9 تانک و نفربر دشمن طی این حمله منهدم شد. همچنین با آتش توپخانه ارتش در منطقه البحار یک برج دیدبانی هدف قرار گرفت.

رخدادهای آن روز

در منطقه دب حردان، دشمن یک سد دیگر در مقابل آبی که توسط نیروهای خودی به جبهه عراقی ها جاری شده، احداث کرد. ارتفاع این سد 5 / 2 متر گزارش شده است. در منطقه میانی، تبادل آتش توپخانه ها ادامه داشت. طی درگیری هایی در مناطق زله زرد، سومار، کنجان چم و سرپل ذهاب، توسط نیروهای سپاه و ارتش ضربانی بر دشمن وارد آمد.
عراق طی اطلاعیه ای (شماره 168)، به حمله نیروی هوایی جمهوری اسلامی به استان سلیمانیه، عماره و اربیل اشاره کرد و گفت: «در این حملات خساراتی به مناطق یادشده وارد شد.»

وضعیت شهر و جبهه شوش در گزارشی از خبرگزاری پارس موردبررسی قرارگرفته است. خبرنگار ضمن گزارش درباره حساسیت نظامی و موقعیت اقتصادی این جبهه می گوید: شوش یکی از جبهه های بااهمیت خوزستان است که ازلحاظ تبلیغاتی کمتر بدان توجه شده است. اهمیت این جبهه به این لحاظ است که خط راه آهن و جاده ارتباطی اهواز اندیمشک از مجاورت شوش عبور می کند و قطع این راه ها هم بر جبهه اهواز و هم بر جبهه دزفول تأثیر زیادی خواهد گذاشت. علاوه بر این دشمن با اشغال شوش به آسانی بر واحدهای صنعتی و پاسگاه های نظامی مناطق اطراف شهر مسلط خواهد شد. جنبه دیگر اهمیت این جبهه موقعیت فعلی دشمن در منطقه است. در منطقه وسیعی که در این جبهه به اشغال بعثی ها درآمد ه، بعضی تأسیسات نظامی رژیم سابق مانند یک ایستگاه رادار با سکوی پرتاب موشک ضد هوایی و تعدادی سنگرهای بتونی زمستانی و تابستانی نیز به دست دشمن افتاده و در تثبیت موقعیت نیروهای متجاوز بعث کمک زیادی کرده است.
قسمت بعدی این گزارش شامل چگونگی حضور نیروهای عراقی در غرب این شهر، به موازات رودخانه کرخه است ٦ هم اکنون بعثی ها در بعضی نقاط فقط چهار کیلومتر با رودخانه کرخه فاصله دارند و کمترین فاصله آنان با شهر شوش هفت کیلومتر است. قابل توجه این که شوش یکی از سه شهر جنگی خوزستان است که دشمن توانسته تمامی ساکنین و آن را وادار به ترک خانه و کاشانه سازد. دشمن جنایتکار در مناطق اشغالی غرب شوش نیروهای زیادی مستقر کرده است. بنا به گفته دیده بان های ارتش جمهوری اسلامی ایران بیش از 200 تانک و خودروی دشمن در این جبهه مستقر هستند. گفته می شود قسمتی از تدارکات جبهه سوسن گرد از این منطقه تأمین می شود.
همچنین پیرامون وضعیت شهر و چگونگی گذران اهالی شهر و آبادی های اطراف شوش در این گزارش آمده است: «از همان روزهای آغاز جنگ شهر شوش هدف آتش توپخانه دورزن دشمن قرار گرفت و به تدریج از سکنه داخلی و اهالی شهر که تعدادی زیادی از آنان را عشایر عرب زبان تشکیل می دادند، به روستاها و محل های امن کوچ کرده اند. بعضی از آن ها در ایستگاه های راه آهن اندیمشک اهواز و مکان های دیگر بدون وسایل گرم کننده در شرایط سختی به سر می برند و نیاز فراوانی به وسایل اولیه زندگی مانند چادر، آرد و روغن دارند. میان عشایر غرب منطقه تعدادی عوامل ضدانقلاب نیز وجود دارند که با دشمن درزمینه شناسایی منطقه همکاری می کنند و برای ایجاد رعب و وحشت در جاده ها دست به قتل و غارت می زنند.»