انواع آیات متشابه در قرآن (1)

آیات و عبارات متشابه در قرآن انواع مختلفی دارند كه برای جلب توجه بیشتر، طی سه درس مهم ترین آن ها اشاره می شود.

1- متشابهات كامل یا متشابهات بدون اختلاف:
این دسته از متشابهات، شامل مواردی است كه هیچ اختلافی در الفاظ، حروف و حتی اعراب و حركات كلمات وجود ندارد.

متشابهات كامل به دو دسته تقسیم می شوند:
1- متشابهاتی كه فقط در یك سوره قرار دارند؛ نظیر:
فبای آلاء ربكما تكذبان الرحمن: 13، 16، 18، 21، 23، 25، 28، 30، 32، 34، 36، 38، 40، 42، 45، 47، 49، 51، 53، 55، 57، 59، 61، 63، 65، 67، 69، 71، 73، 75، 77
و لقد یسرنا القرآن للذكر فهل من مدكر قمر: 17، 22، 32، 40
و لایجرمنكم شنآن قوم ... مائده: 2، 8
... الله مخلصا له الدین زمر: 2، 11
ان تصبروا و تتقوا ... آل عمران: 120، 125، 186
قال بل سولت لكم انفسكم امرا فصبر جمیل یوسف: 18، 83
باید دقت كرد اگر در این دسته (متشابهات كامل در یك سوره) اشتباهی صورت گیرد، حافظ از یك آیه در سوره به آیه قبل یا بعدی در همان سوره منتقل می شود.

2- متشابهاتی كه در بیش از یك سوره قرار دارند؛ نظیر:
الحمد لله رب العالمین فاتحه: 2 یونس: 10 زمر: 75 غافر: 65
فاصبر ان وعد الله حق روم: 60 غافر: 55، 77
و من الناس من یجادل فی الله بغیر علم ... حج: 3، 8 لقمان: 20
له الاسماء الحسنی طه: 8 حشر: 24
و ما تشاؤون الا ان یشاء الله انسان: 30 تكویر: 29
باید دقت كرد اگر در این دسته (متشابهات كامل در بیش از یك سوره) اشتباهی صورت گیرد، حافظ از آیه ای در یك سوره به آیه ای در سوره ای دیگر منتقل می شود.
در هر حال باید در حفظ متشابهات كامل دقت زیاد داشت.

پرسش:
1- دو دسته متشابهات كامل را ذكر كنید.
2- متشابهات كامل در آیات 60 تا 64 سوره حج را مشخص كنید.
3- آیات 107 تا 125 سوره اعراف را با آیات 31 تا 50 سوره شعراء مقایسه كنید و متشابهات كامل را مشخص نمایید.

مرکز یادگیری سایت تبیان

تنظیم: علی سرمدی

منبع: سایت رشد