زمین، خانه ی بزرگ ما

چکیده

کره ی زمین نیز مانند سیارات دیگر منظومه ی شمسی یک سیاره است. در این جهان پهناور فقط یک دنیا وجود دارد که ما آن راخانه خود می دانیم. این جهان، زمین ماست. زمین یک سیاره کوچک است که به دور خورشید درحال چرخش است.

اهداف

دانش آموز با موقعیت زمین در منظومه ی شمسی آشنا شود.
دانش آموز زمین را به عنوان یک سیاره در منظومه ی شمسی بشناسد و چگونگی پیدایش و ویژگی های آن را بداند.

شرح درس

وقتی که از زهره دور شوید، به زمین می رسید. زمین سومین سیاره است. کره ی زمین از آب های زیادی تشکیل شده است، به همین دلیل وقتی از دور به زمین نگاه کنید سطح آن آبی و سفید است، که در واقع قسمت های سفید ابرها و قسمت های آبی را آب ها و اقیانوس های پهناور تشکیل می دهند.

فعالیت

در ابتدا به حیاط منزل و یا مدرسه ی خود بروید و سعی کنید از زمین آن نقاشی بکشید، سپس به پشت بام یا طبقه ای بالاتر رفته و از آن زاویه به زمین نگاه کنید و نقاشی بکشید. چه تفاوت هایی می بینید؟ آیا نمای زمین از طبقات بالای ساختمان با نمای آن از طبقات پایین یکسان است؟

همان طور که می دانید زمین کروی شکل است و این کروی بودن را فقط از بالا می توان مشاهده کرد. .ویدئوی زیر نمای کره ی زمین را از فضا نشان می دهد.

 زمین نه خیلی سرد و نه خیلی گرم است، به همین دلیل برای زندگی و وجود انسان و جانداران بسیار دیگر، جای مناسبی است. می دانید که مدت زمان گردش زمین به دور خورشید یک سال است و مدت زمان گردش زمین به دور خودش یک شبانه روز. زمین در جهت خلاف عقربه های ساعت به دور خود و خورشید می گردد.

سیار ما چنان کوچک است که ستاره شناسان می گویند در مقایسه با فضا ،فقط به انداز یک نقطه می باشد و اگر بخواهیم دل خورشید را از آن پر کنیم باید بیش از یک میلیون زمین داشته باشیم. هم اکنون زمین خانهٔ میلیون ها گونه از جانداران است که انسان یکی از آن ها است.

زمین از چه تشکیل شده است؟

زمین متشکل از گازهایی است که آن را احاطه کرده اند.

این گازها شامل 78 % نیتروژن، 21 % اكسیژن، 0/9%ارگون، 0/03%دی اكسیدكربن و مقدار كمی از گازهای دیگر است. جو زمین به واسطه گاز زدایی سیاره ای به وجود امد، فرایندی كه در آن گازهایی مانند دی اكسیدكربن، بخار آب، دی اكسیدگوگرد و نیتروژن از درون زمین از طریق آتشفشان ها ودیگر جریانات آزاد شدند.

 برخلاف دیگر سیاره های منظومه ی شمسی، زمین تنها سیاره ای است که انسان ها تا سالیان دراز، تصور می کردند که هیچ گونه حرکتی ندارد، هم چنین مردم تصور می کردند زمین صاف است، اما پس از پیشرفت دانش این باور جای خود را به باور گرد بودن زمین داد.

زمین و ماه هر دو در حال چرخش و حرکت مداری هستند، اما چهره ماه همواره از زمین ثابت است.

دانستنی هایی جالب از زمین

 به علت تابش نور خورشید به ماه، قمر زمین قابل رویت می شود؛ اگر نور کامل خورشید به قسمتی از ماه که به سمت زمین است تابیده شود، ماه بصورت قرص کامل دیده می شود.
 اگر نور خورشید فقط به بخشی از ماه که رو به زمین است تابیده شود، بر حسب میزان تابش نور، ماه به صورت هلال باریک، نیم قرص یا وضعیت کاملا گرد دیده می شود.
 ماه تقریباً 4/1 کر زمین است.
 سیار ما از همسای خود مریخ چنان دور است که اگربخواهیم به آن سفر کنیم باید یکسال برا ی رفتن و یک سال برای بازگشت در نظر بگیریم.
 زمین پنجمین سیار بزرگ در منظوم شمسی است و سومین مرتبه را از نزدیکی به خورشید دارد.

این زمین عجیب

سیاره زمین با دیگر سیارات تفاوت های زیادی دارد. دیگر سیارات یا چنان کوچک اند که نمی توانند اتمسفر ذاتی خود را نگه دارند و یا سطح آن ها به حدّی گرم یا سرد است که آب به صورت مایع بر روی آن ها باقی نمی ماند. اماّ همانطور که می دانیم زمین دارای اقیانوس هایی است که لازم شکل گیری حیات می باشد. کر زمین دقیقا" در دما و اندازه ای می باشد که قادر است حیات را در خود نشو و نما  دهد و بنابراین برای زندگی موجودات زنده و انسان ها مکان بسیار مناسبی است.

رفتار انسان بر روی حیات در کر زمین اثر گذار است. جمعیّت انسان ها در حال افزایش است. در حال حاضر بیش از شش میلیارد انسان بر روی این سیاره زندگی می کنند و با انجام اعمالی باعث از بین رفتن جنگل ها، آلودگی جو و نازک شدن لای اوزون می شوند. لایه اوزون لایه است که باعث جلوگیری از رسیدن پاره ای از تشعشعات نامطلوب خورشید به سطح زمین می شود. این لایه باعث جلوگیری از رسیدن پاره ای از تشعشعات نامطلوب خورشید به سطح زمین می گردد.

در نتیجه فعالیّت های انسانی، مواد شیمیایی که ممکن است برای موجودات زنده ضرر داشته باشند، به رودخانه ها، دریاچه ها، اقیانوس ها و اتمسفر وارد می شوند. با ورود مواد شیمیایی به اتمسفر توسط انسان، به تدریج لای اوزون نازک تر می شود.

می بینید که زمین خانه ی بزرگ همه ی ماست و همان طور که در تمیز نگه داشتن و حفظ خانه ی خود می کوشیم، باید در حفظ خانه ی بزرگ خود، زمین نیز کوشا باشیم.

مرکز یادگیری تبیان، تهیه: نسیم گوهری

تنظیم: نسرین صادقی