دوئل با فردوسی پور؟ هرگز!
گفت و گو با عبدالله روا مجری پرکار تلویزیون
عبدالله روا از مجریان پُرکار تلویزیون است. او خیلی زود وارد حوزه اجرا شد، برای نوجوان چند برنامه روی آنتن برد و حالا همزمان به عنوان سه مجری در سه شبکه فعالیت می کند. در شبکه یک «بچه های مردم» ، شبکه دو «از آن می گویند» و در شبکه ورزش «شب های فوتبالی». این خوب است یا بد؟ روایت روا را بخوانید:
*درباره اجرا در تلویزیون همیشه حساسیت ها بالا بوده. یک نظر غالب وجود دارد که مجریان باید در یک حوزه کار کنند و از این شاخه به آن شاخه نپرند. مجریان اما روایت دیگری دارند و معتقدند بر اساس اصول حرفه ای کافی است ، الفبای اجرا را بدانی ، موضوع چندان مهم نیست. نظر شما چیست؟
باید دید بر چه اساسی یك مجری تصمیم می گیرد یك ژانر را انتخاب یا چند حوزه مختلف را تجربه كند. این اتفاق چند متغیر دارد؛ اول باید دید به مجری پیشنهاد می شود یا نه. همین الان مثلا اگر كسی بخواهد برنامه ای اقتصادی بسازد به هیچ عنوان سراغ من نمی آید. چون تخصص آن را ندارم. یك متغیر دیگر این است كه توانمندی منِ نوعی به عنوان مجری چیست. آیا در ژانر پیشنهادی حرفی برای گفتن دارم،یا فقط می خواهم پایه میكروفن باشم؟ یك متغیر دیگر هم هست؛ بعضی وقت ها مجری تمام انرژی خود را در یك حوزه خاص می گذارد؛ برخی وقت ها یك مجری دوست ندارد یا مجبور است سراغ ژانرهای مختلف برود. به نظر من تجربه چند حوزه كار مفیدی است و این طور هم نیست كسانی كه این كار را نمی كنند آن را غیر حرفه ای می دانند؛ ممكن است اصلا به او پیشنهاد نشود. من كه ژانرهای بی ربط را اجرا می كنم (كه البته احساس می كنم در حوزه ای كه بلد نیستم ورود نكرده ام) به عنوان مثال اولویتم با ژانر ورزشی یا اجتماعی است. منتهی الان در وضع كلی اجرا ، چیزی كه شخصا دلم می خواهد اتفاق نمی افتد.
*دلیل آن چیست؟ شما كه در حوزه های مختلف تجربه اجرا دارید، دنبال چه اتفاق ویژه ای هستید؟
رسانه مسیر خود را طی می كند. ممكن است اعتقادی كه دارم متوهمانه باشد ، ممكن است درست باشد: سازمان بر اساس نظر من درباره خودم تصمیم گیری نمی كند بلكه بر اساس سیاست گذاری خودش تصمیم می گیرد. از این رو من اجازه پیدا نمی كنم یك برنامه را كه خیلی دوست دارم ، اجرا كنم. طبیعی هم هست ، نه حق اعتراض دارم و نه این اعتراض منطقی است. چون من در سازمانی كار می كنم كه مدیر آن برای فرصت دادن به نیروهایش باید پاسخگوی باشد.
*شما بحث سازمان صدا و سیما و سیاستگذاری های آن را پیش می كشید كه طبیعی است اشل خاصی برای مجریان دارد. بعد از آن ماجرا كوچك تر می شود و تهیه كننده بر اساس داشته های موجود می گوید مثلا عبدالله روا را انتخاب می كنم. این را هم می داند كه روا به چه ژانری علاقمند به اجرا است و می تواند با كمی مطالعه و اتكا به فرمول های اجرا برنامه را به سرانجام برساند. شما محبوب تهیه كننده ها هم هستید نه این كه سازمان حتما تاكیدداشته باشد برای فلان برنامه شما مجری باشید. درست است؟
بله حق با شما است. اگر یك برنامه مطلوب باشد كه از نظر اجرا من را ارضا كند، مطمئن باشید همان یكی را اجرا می كردم. در عین حال مدعی هستم كه تمام برنامه هایی كه تا كنون اجرا كرده ام ، غیر از یكی دو مورد (كه اگر دوستان ناراحت نمی شدند حتی نام می بردم) جای دفاع دارند. یعنی برنامه های بدی نیستند. بله؛ تهیه كننده خیلی با من خوب هستند، آن طور كه خودشان می گویند آدمی هستم كه كمتر اذیت شان می كنم. البته جدیدا شنیده ام كه بعضی ها گفته اند چون پول زیادی نمی گیری ، پُركار هستی. اتفاقا یكی از دلایلی پُركاری ام این است كه نخواسته ام از هر طریقی پول دربیاورم. دلم می خواهد از طریق كار كردن در تلویزیون ارتزاق كنم.
*دلیل پرکاری مجریان صرفا مالی است؟
ممكن است كسی در چنین شرایطی باشد ولی من نه. من می توانم بدون اجرای دو یا سه برنامه زندگی ام را رتق و فتق كنم اما شاید یك عده با تعریفی كه ارائه كردید همخوان باشند. منِ عبدالله روا در حال حاضر مفید ترین كار برای خودم (نه كاری كه دوست دارم) اعم ازمالی و حرفه ای در این می دانم تا جایی كه سازمان به من اعتماد می كند كار كنم. خیلی هم كار رد می كنم.
*ولی به نظر می رسد به هیچ پیشنهادی نه نمی گویید.
واقعا خیلی كار رد می كنم. هم وقتش را ندارم و هم فكر می كنم پذیرفتن شان سوء استفاده از محبوبیت نسبی باشد كه پیدا كرده ام. حقیقت این است كه نمی دانیم پیشنهاد بعدی چه خواهد بود، من برنامه ای را قبول می كنم كه تا حدودی برایم راضی كننده است ، پیشنهاد دیگری می شود كه افق دیگری را جلویم باز می كند. خب وقتی سازمان این اعتماد را به من دارد و مدیران لااقل گلایه ای ندارند و برآیند نظر مخاطبان مثبت است، چرا قبول نكنم؟ ضمن این كه خودم هم سرگرم هستم و دنبال سرگرمی كاذب نمی روم . این كار برای من مثل یك دانشگاه است ؛ هر وقت سرگرم كار باشیم مجبور هستیم یاد بگیرم.
*اولین برنامه «شب های فوتبالی» كه روی آنتن رفت، دیدن چهره شما در قامت مجری عجیب ترین اتفاق بود. گفتیم عبدالله روا پس از چند سال تجربه اجرا ، حالا ریسك كرده و وارد حوزه ای شده كه یك دریا عمق دارد. خودتان می دانید مجریان فوتبال با همه اشراف شان گاهی كم می آورند و مورد اعتراض مخاطبان واقع می شوند. آن هم در دوره ای كه «آقای گزارشگر» به عنوان مشتی از خروار نشان دهنده وسعت اطلاعات فوتبالی مردم است. در این شرایط پذیرفتن اجرای یك برنامه ورزشی جسارت زیادی می خواهد. این انتخاب را اشتباه حرفه ای نمی دانید؟
من كه خودم را به برنامه پیشنهاد ندادم؛ «شب های فوتبالی» پیشنهاد شد. ضمن این كه علاقه ام به حوزه فوتبال غیر قابل كتمان است و اگر توجه كرده باشید در موضع كارشناس فوتبال قرار نمی گیرم. تمام مجریان موفق ورزشی ما از عادل فردوسی پور تا محمد حسین میثاقی كارشناس فوتبال هستند. یعنی اگر فوتبال را از آن ها جدا كنید احتمالا خیلی نمی توانید درباره اجرای شان تحلیل مثبتی داشته باشید. تیم «شب های فوتبالی» می دانست مجری ای به نام عبدالله روا به حوزه فوتبال علاقمند است و می تواند با توجه به تجربه اش از پس یك برنامه پراسترس بر بیاید. نگاه این بود كه مجری در چنین برنامه ای در جایگاهی می نشیند كه یك خانواده را اداره می كند كه شاید هر لحظه هر كدام كاری غیر منتظره انجام دهد.
*و متولی اصلی جمع كردن اتفاقات غیر مترقبه آنتن زنده شما هستید.
دقیقا. البته من كمتر از خیلی از همكاران زحمت می كشم ولی در جایگاهی كه نشسته ام، مسئولیت خطیری دارد. درست است كه من در فضای فوتبال زندگی كرده ام ولی اگر نیروی متخصص فوتبال می بود كه وقت داشت و البته منطبق با خواسته سازندگان می بود، انتخاب می شد. فوتبال ذاتی لازم دارد كه آدم باید آن را درك كند. به خاطر علاقه ام از كودكی چنین نگاهی به فوتبال داشته ام. حالا چیزهایی دیگر مثل مطالعه و افزایش اطلاعات نیاز دارد كه به مرور آن ها را كسب كرده ام. اگر برنامه های اخیر را ببینید این تغییر مشخص است. امیدوارم در آینده نزدیك نظر كسانی كه به حق نسبت به من منفی است را تغییر دهم.
*عبدالله روا با انتخابی كه كرده جلوی عادل فردوسی پور قرار گرفته. دوئل خطرناكی است!
نه اصلا؛ من خودم در باشگاه نود تایی ها هستم. روز اول گفتم اگر می خواهید نود بسازید من نیستم. ولی فوتبال است و به هر حال هر دو برنامه شبیه می شود. واقعا رویكرد نود و شب های فوتبالی با هم فرق می كند و كم كم متوجه فرق های بزرگتر آن خواهید شد.
*شما هم شبكه یك هم دو و هم ورزش برنامه اجرا می كنید. فرصت می شود داده های تان را افزایش دهید؟
برنامه شبكه دو ( از آن می گویند ) به مدت یك ماه ضبط شد. چون اتفاقا این برنامه كاملا تخصصی است اولویتم نبود در این حوزه كار كنم ولی اعتماد مدیر گروه نهادهای اجتماعی شبكه دو باعث شد این افتخار را پیدا كنم . برای من «از آن می گویند» پروژه ای دلی بود. تمركز اصلی ام الان بر برنامه «بچه های مردم» است كه رویكرد اجتماعی دارد و مخاطبانش نوجوان ها هستند. و البته آدم هایی كه مخصوصا در «شب های فوتبالی» به من كمك می كنند با توجه به این كه سر سوزن هوشی دارم (حمل بر خودستانی نباشد)، نمی گذارند عقب بمانم.
*قانونی در تلویزیون هست كه یك مجری فقط در یك شبكه می تواند اجرا كند. به خاطر همین محمد حسین میثاقی چون در برنامه نود شبكه سه آیتم داشت، نتوانست مجری فوتبال 120 شبكه ورزش شود. یا پیمان یوسفی زمانی كه مجری ورزش از نگاه دو بود در شبكه سه فقط گزارش می كرد. چرا این قاعده برای شما اعمال نمی شود؟
اتفاقا مشكل اصلی تعدادی از برنامه هایی كه نتواستم در شبكه های دیگر اجرا كنم ، همین بود كه مدیران ارشد هر شبكه باید اجازه فعالیت در شبكه دیگری بدهند. مدیر مستقیم گروه نهادهای اجتماعی شبكه دو به طور مستقیم با جناب آقای احسانی مدیر شبكه یك صحبت كرده بود و ایشان اجازه داده بودند. احتمالا چون حسن نیتم را به شبكه یك ثابت كرده ام ، این لطف را به من داشته اند كه در شبكه ای دیگر منع اجرا نداشته باشم.
* تعدد پیشنهاد برای شما ، به خاطر كمبود مجری است یا دلیل دیگری دارد؟
مجری زیاد داریم؛ احتمالا یك عده ناراحت شوند ولی خیلی ها فقط وقت شان را تلف می كنند. شاید تعداد مجریان سازمان چهار رقمی باشد، تعداد كسانی كه كار می كنند دو رقمی است و تعداد كسانی كه مردم می شناسند تك رقمی است. سازمان هم به مجریان جدید احتیاج دارد و هم به مجریان زبده ای كه از سازمان دور افتاده اند. البته خود سازمان و آن مجری و حلقه اتصال این دو باید ببینند چرا این تعداد مجریِ خوب بیكار هستند؟ تعدادی از آن ها بی كارند چون از نظر آن ها برنامه ای خوب وجود ندارد. برای بعضی از آن ها پیشنهاد وجود ندارد؛ برای برخی پیشنهاد درخوری نیست .
