تبیان، دستیار زندگی
پیش از این سکاندار سیاست خارجی عربستان سعودی سعود الفیصل بود اما به ناگهان در پی مرگ ملک عبدالله ورق برگشت؛ مقرن ابن عبدالعزیز آل سعود از ولایت عهدی برکنارشد و محمدبن نایف بن عبدالعزیز آل سعود ولی عهد و محمد بن سلمان پسر پادشاه به عنوان ولی ولیعهد برگزیده
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : سمیه جولایی
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

عادل الجبیر زیر ذره بین

پیش از این سکاندار سیاست خارجی عربستان سعودی سعود الفیصل بود اما به ناگهان در پی مرگ ملک عبدالله ورق برگشت؛ مقرن ابن عبدالعزیز آل سعود از ولایت عهدی برکنارشد و محمدبن نایف بن عبدالعزیز آل سعود ولی عهد و محمد بن سلمان پسر پادشاه به عنوان ولی ولیعهد برگزیده شدند.

دکتر سمیه جولایی - بخش سیاست تبیان
عادل الجبیر

پیش از این سکاندار سیاست خارجی عربستان سعودی سعود الفیصل بود اما به ناگهان در پی مرگ ملک عبدالله ورق برگشت؛ مقرن ابن عبدالعزیز آل سعود از ولایت عهدی برکنارشد و محمدبن نایف بن عبدالعزیز آل سعود ولی عهد و محمد بن سلمان پسر پادشاه به عنوان ولی ولیعهد برگزیده شدند. البته حادثه ی دیگری هم رخ داد، که از نظر اهمیت کمتر از دو انتصاب ذکر شده نبود وآن هم نصب فردی به نام "عادل الجبیر" _ که تا آن زمان به عنوان سفیر عربستان سعودی در واشنگتن کار می کرد_ به عنوان وزیر امور خارجه جایگزین سعود الفیصل که چهار سال متوالی در این سمت کار می کرد شد. بیایید عادل الجبیر را بیشتر بشناسیم و ببینیم وی به عنوان فردی خارج از خاندان بزرگ آل سعود چگونه توانست به این منصب حساس دست پیدا کند؟ و نقش ایالات متحده ی آمریکا در تدارک این جایگزینی ناگهانی و بی سابقه چه بوده است؟

زندگی و تحصیلات عادل الجبیر

عادل بن احمد الجبیر در سال 1962 در روستای " حرمه " در منطقه ی " سدیر در 180 کیلومتری شمال ریاض پایتخت عربستان در خانه ای بدون وجود امکانایی مانند آب و برق به دنیا آمد. پدرش احمد بن جبیر تعلیم و تربیت وی وشش برادرش را تا زمانی که به تصدی سمت رایزن فرهنگی عربستان سعودی در سفارت آلمان برسد بر عهده داشت. عموی وی محمد بن ابراهیم بن جبیر در مناصب بالای حکومتی مانند رییس دادستانی و وزیر دادگستری و رییس مجلس شورا اشتغال داشت.
عادل الجبیر اکثر دوران تحصیل ابتدایی تا دیپلم را در آلمان گذرانید و در دانشگاه شمال تگزاس در رشته ی اقتصاد و علوم سیاسی تحصیل کرد. وی تحصیلات تکمیلی را در رشته ی علوم سیاسی و روابط بین الملل از دانشگاه جورج تاون در واشنگتن در سال 1984 ادامه داد.

زندگی نامه حرفه ای عادل الجبیر

با توجه به مسئولیت ها و مناصبی که عادل تا کنون در کارنامه ی کاری خود داشته ، به غیر از روابط عادی و معمولی که ایجاد کرده، وظایف و مسئولیت های مهم و مخفی دیگری هم مانند تماس و برقراری ارتباط با گروه ها و انجمن های یهودی و اسرائیلی و پیوند با آنها داشته که برجسته و قابل توجه هستند و نتایج کارش نشان می دهد وی به خوبی از ایفای این نقش برآمده است

سال 1984 تاثیر بسزایی در زندگی جبیر جوان داشت؛ زیرا در همان سال وی با سفیر سابق عربستان سعودی در واشنگتن " بندر بن عبدالعزیز " آشنا شد و در خلال همکاری در زمینه  روابط رسانه ای در سفارت توانست در مدت کوتاهی اعتماد سفیر را نسبت به خودش جلب کند؛ تا حدی که وی به بازوی توانمند بندر تبدیل شد و بسیار به وی نزدیک شد. نقش بندربن سلطان در انتصاب وی به عنوان سفیر کنونی عربستان در آمریکا شایان توجه است.
در سال 1999 وی به عنوان رییس دفتر رسانه عربستان در آنجا منصوب شد و پس از گذشت یک سال ملک عبدالله پادشاه پیشین عربستان سعودی _ در زمانی که ولی عهد بود_ وی را به ریاض فراخواند؛ تا زمانی که وی از سال 1995 به علت بیماری ملک عبدالله در کنارش به عنوان مشاور ویژه ی وی در سیاست خارجی فعالیت کند. پس از آن، جبیر به عنوان نماینده ی میان ریاض و واشنگتن فعالیت می کرد.
 پس از آن که عبدالله در سال 2005 پادشاه عربستان سعودی شد، عادل الجبیر را به عنوان مشاور در دربار سلطنتی منصوب کرد. بعد از انفجار یازدهم سپتامبر در سال 2001، رژیم عربستان سعودی عادل الجبیر را مسئول پاسخگویی به انتقادات شدیدی که از سوی آمریکایی ها ایجاد شده بود کرد و پس  از آن بود که عربستان سعودی این قضیه را مربوط به پدیده ی " تروریسم " دانست. آنها اعلام کردند که این حادثه با همکاری 15 سعودی از میان 19 نفر انجام شده و از آن زمان بود که برخی از رسانه ها عادل الجبیر را " سلطان ساخت، پیچش و چرخش" می خواندند.
در سال 2005 و بعد از آن که عبدالله پادشاه عربستان سعودی شد؛ عادل را تا سال   2006در سمت وزیر دربار سلطنتی عربستان نگهداشت؛ تا این که در 21 دسامبر 2006  در حالی که ترکی تنها پانزده ماه در سمت سفیر عربستان فعالیت کرده بود؛ عادل به عنوان سفیر جدید سعودی در آمریکا  به جای ترکی فیصل آل سعود منصوب شد. با توجه به این که جبیر از خانواده ی آل سعود نبود، این انتصاب هزینه ی سنگینی برای این خاندان به همراه داشت و تمهیداتی برای ممانعت از واکنش اعضای خانواده ی آل سعود به این نصب اندیشیده شد و این کار با همکاری جورج بوش رییس جمهور وقت ایالات متحده صورت گرفت.
برخی از منابع از دخیل بودن سازمان سیا ( سازمان اطلاعات و امنیت آمریکا)ددر عزل و نصب های خاندان سعودی خبر می دهند.

عادل الجبیر و مسئولیت های مخفی وی

با توجه به مسئولیت ها و مناصبی که عادل تا کنون در کارنامه ی کاری خود داشته ، به غیر از روابط عادی و معمولی که ایجاد کرده، وظایف و مسئولیت های مهم و مخفی دیگری هم مانند تماس و برقراری ارتباط با گروه ها و انجمن های یهودی و اسرائیلی و پیوند با آنها داشته که برجسته و قابل توجه هستند و نتایج کارش نشان می دهد وی به خوبی از ایفای این نقش برآمده است.

یکی از سیاه ترین بخش های زندگی عادل الجبیر حمایت بی چون چرای وی از حمله به یمن است. وی اولین فردی است که این حمله را به صورت رسمی و با عنوان طوفان قاطعیت اعلام کرد

تا حدی که روزنامه ی " اورشلیم پست_ روزنامه ی رژیم صهیونیستی _ می نویسد: " عادل از دهه ی شصت، با گروه های یهودی مانند سازمان لابی صهیونیستی آمریکایی_ ایپک_  ارتباط داشته و نیز  با یوسسی بیلین وزیر در دولت کارگری رژیم صهیونیستی ارتباط برقرار کرده است . همچنین این روزنامه می افزاید، عادل کسی است که توانست ملک عبدالله را برای دعوت از توماس فریدمان _ متفکر بزرگ تندروی صهیونیستی _ برای ملاقات با وی  توجیه کند.
از سوی دیگر اقبال عمومی نسبت به این وزیر خارجه ی جدید عربستان سعودی نزد آمریکایی ها بسیار بالاست؛ می توان با اطمینان گفت که آمریکایی ها بر این باورند که عادل الجبیر آمریکا را بیش از هر کشور دیگری، کشور اول خود می داند و با زندگی در آمریکا انس داشته و به دولت آمریکا عشق می ورزد. وی در اغلب تصریحات رسمی که داشته ، بر همکاری کامل کشورش با ایالات متحده ی آمریکا و همراهی با مسیر آن چه آن را مبارزه با تروریسم می نامند و نیز مبارزه با موج نفرت به غرب تاکید کرده است، با توجه به این که وی اکثر اوقات عمر خود را در خارج از محیط عربستان سعودی گذرانده؛ این امکان وجود دارد که وی بتواند نگاه ها را به سمت خودش جلب نماید؛ وی هم اکنون هماهنگ کننده ی حقیقی سیاست های آمریکا و سعودی و اقدامات سعودی در آمریکا، و مهم ترین شبکه ی اتصال عربستان با یهودیان آمریکا و خصوصاً با سازمان لابی صهیونیستی ایپک محسوب می شود. تحلیل گران سیاسی بر این عقیده اند که در شرایطی که عادل الجبیر به عنوان وزیر امور خارجه عربستان سعودی منصوب شد و با توجه به تحولاتی که در داخل خاندان سعودی رخ داده و می دهد، عزل وی غیر ممکن و غیر محتمل به نظر می رسد.
یکی از سیاه ترین بخش های زندگی عادل الجبیر حمایت بی چون چرای وی از حمله به یمن است. وی اولین فردی است که این حمله را به صورت رسمی و با عنوان طوفان قاطعیت اعلام کرد. همچنین با توجه به گرایش شدیدی که عادل الجبیر به ایالات متحده ی آمریکا دارد؛ طبیعی است که به شدت برخلاف جمهوری اسلامی ایران باشد و در این زمینه بسیار افراطی عمل می کند.