تبیان، دستیار زندگی
زمان طبیعی شروع بلوغ در دخترها از حدود 9 تا 5/13 سالگی و در پسرها از حدود 9 تا 14 سالگی است. اگر دختری در سن کمتر از 8 و پسری در سن کمتر از 9 سال با علائم اولیه بلوغ مواجه شود، معمولاً می گویند که دچار بلوغ زودرس شده است.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

بلوغ زودرس زیر نظر متخصصان تغذیه

زمان طبیعی شروع بلوغ در دخترها از حدود 9 تا 5/13 سالگی و در پسرها از حدود 9 تا 14 سالگی است. اگر دختری در سن کمتر از 8 و پسری در سن کمتر از 9 سال با علائم اولیه بلوغ مواجه شود، معمولاً می گویند که دچار بلوغ زودرس شده است.

فرآوری: مریم مرادیان نیری - بخش تغذیه و آشپزی تبیان
بلوغ زودرس

بلوغ زودرس یکی از مشکلات رو به رشد دنیای مدرن امروز است که عوارض فراوانی به دنبال دارد. متخصصان معتقدند که میان بلوغ زودرس و افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه ارتباط وجود دارد. این ارتباط می تواند به این دلیل باشد که در نتیجه بلوغ زودتر از موعد، سطح استروژنی که بدن یک زن در طول زندگی تولید می کند، افزایش می یابد. متخصصان، عوامل زیادی را در بروز آن دخیل می دانند که یکی از آن ها داشتن الگوهای غذایی نامناسب است.

منظور از بلوغ زودرس چیست؟

زمان طبیعی شروع بلوغ در دخترها از حدود 9 تا 5/13 سالگی و در پسرها از حدود 9 تا 14 سالگی است. اگر دختری در سن کمتر از 8 و پسری در سن کمتر از 9 سال با علائم اولیه بلوغ مواجه شود، معمولاً می گویند که دچار بلوغ زودرس شده است. اگر دختری بعد از 5/13 و پسری بعد از 14 سالگی علائم بلوغ را در خود ببیند نیز معمولاً می گویند که دچار بلوغ دیررس شده است. این علائم در دختران به صورت تغییرات خلقی و جوانه زدن پستان ها و در پسران با ضخیم شدن موهای صورت و بدن، دو رگه شدن صدا و ایجاد حالت های تهاجمی در آن ها خود را نشان می دهد.

والدین باید مصرف غذاها و میان وعده های چرب و شیرین را در برنامه غذایی کودکان خود محدود کنند و ذائقه آن ها را از زمان آغاز غذای کمکی (6 ماهگی)، به خوردن خوراکی های چرب، شور و شیرین عادت ندهند. نباید فرزندان خود را به مصرف لبنیات پرچرب یا دسرهای شیرین و غذاهای سرخ کرده که عامل افزایش وزن و ابتلا به بلوغ زودرس بچه ها هستند، عادت دهند

مواد غذایی متهم کدامند؟

دکتر محمدرضا وفا متخصص تغذیه در این باره می گوید: «ما نمی توانیم ادعا کنیم که دقیقا مصرف گروهی از خوراکی های خاص باعث بروز بلوغ زودرس در کودکان می شود اما برخی از عادت ها و الگوهای غذایی می توانند باعث بلوغ زودرس شوند که کاهش رشد قدی پس از رسیدن به سن بلوغ، مخصوصاً در دختر بچه ها از عوارض آن است.» این متخصص تغذیه تأکید کرد که عادت به مصرف خوراکی هایی که تراکم کالری بالا اما ارزش تغذیه ای پایینی دارند، می تواند باعث ابتلای بچه ها به اضافه وزن و چاقی شود و همین افزایش وزن، زمینه بروز بلوغ زودرس را در آن ها فراهم کند.

بلوغ و رشد قدی

دکتر محمدرضا مهاجر تهرانی، فوق تخصص غدد و متابولیسم در این باره می گوید: «زمانی که فرآیند بلوغ اتفاق می افتد، کودک یا نوجوان با رشد سریع قدی مواجه می شود. در بسیاری از موارد، ممکن است قد کودک یا نوجوان در زمان بلوغ، کاملاً طبیعی یا حتی مقداری بلندتر از افراد همسن و سال خود هم باشد اما وارد شدن زودرس به مرحله بلوغ، باعث افزایش ترشح هورمون استروژن و بسته شدن زودتر از موعد صفحات رشد خواهد شد. در واقع بلوغ زودرس، با کوتاهی قد در دوران بزرگسالی، رابطه مستقیمی دارد.»

جلوی چاقی بچه ها را بگیرید

ابتلا به اضافه وزن و چاقی، یکی از عوامل بروز بلوغ زودرس در کودکان است. دکتر وفا به والدین پیشنهاد می کند که برای پیشگیری از ابتلا به اضافه وزن، بلوغ زودرس و عوارض فراوان ناشی از آن، الگوها و عادت های غذایی فرزندان خود را اصلاح کنند: «متأسفانه، زندگی ماشینی امروز، بچه ها را بسیار کم تحرک کرده است. اگر والدین هم حواسشان به خورد و خوراک بچه ها نباشد، زمینه بروز بسیاری از بیماری ها در آن ها فراهم خواهد شد. در واقع الگوهای غذایی نامناسب و ذائقه سازی نادرست می تواند بچه ها را با بلوغ زودرس مواجه کند. مثلاً والدین باید مصرف غذاها و میان وعده های چرب و شیرین را در برنامه غذایی کودکان خود محدود کنند و ذائقه آن ها را از زمان آغاز غذای کمکی (6 ماهگی)، به خوردن خوراکی های چرب، شور و شیرین عادت ندهند. نباید فرزندان خود را به مصرف لبنیات پرچرب یا دسرهای شیرین و غذاهای سرخ کرده که عامل افزایش وزن و ابتلا به بلوغ زودرس بچه ها هستند، عادت دهند.»

آیا شکلات یا جینسینگ باعث بلوغ زودرس می شوند؟

این ادعاها نه کاملاً قابل تأیید هستند و نه قابل رد. برخی از خوراکی ها مانند شکلات ها، تراکم کالری بالایی دارند و می توانند با افزایش وزن، عامل ابتلا به بلوغ زودرس شوند. از طرف دیگر، شاید ترکیب های ادعا شده دیگری مانند جینسینگ و کافئین، به خودی خود باعث ابتلا به بلوغ زودرس نشوند اما وجود هیچ کدام از این ترکیب ها در برنامه غذایی کودکان ضرورتی ندارد و بدن بچه ها برای رشد مناسب، اصلاً به این خوراکی ها نیازمند نیست بنابراین حذف آن ها از برنامه غذایی بچه ها مشکلی برایشان ایجاد نمی کند.

عادت به مصرف خوراکی هایی که تراکم کالری بالا اما ارزش تغذیه ای پایینی دارند، می تواند باعث ابتلای بچه ها به اضافه وزن و چاقی شود و همین افزایش وزن، زمینه بروز بلوغ زودرس را در آن ها فراهم کند

گوشت قرمز؛ خوب یا بد؟

پژوهش های محققان انگلیسی نشان می دهد دخترانی که در دوران کودکی رژیم غذایی سرشار از گوشت قرمز دارند، دچار بلوغ زودرس می شوند.
برای انجام این مطالعه رژیم غذایی ۳۰۰۰ دختر ۱۲ ساله مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که مصرف گوشت به میزان بیش از ۸ بار در هفته موجب بلوغ زودرس در این دختران می شود. در حقیقت مشخص شد که احتمال بلوغ زودرس (در سن ۱۲ سالگی و یا قبل از آن) در دخترانی که به مقدار زیاد گوشت قرمز می خورند، ۷۵ درصد بیش از سایر دختران است.
متخصصان تغذیه تأکید می کنند که این نتایج به معنی حذف گوشت قرمز از رژیم غذایی دختران نیست، زیرا گوشت قرمز منبع غنی آهن بوده و نقش مهمی در پیشگیری از کم خونی فقر آهن دارد، بلکه توصیه می شود در مصرف این ماده غذایی افراط نشود.

در نهایت این که:

علاوه بر عوامل تغذیه ای و ژنتیکی برخی عوامل محیطی هم می توانند بر بروز بلوغ زودرس به خصوص در دختر بچه ها تأثیرگذار باشند. از مهم ترین این عوامل می توان به آفت کش ها که در میوه ها، سبزی ها و صیفیجات استفاده می شود، ظرف های پلاستیکی مخصوصاً اگر به صورت مداوم از این ها برای نگهداری یا مصرف غذاهای داغ، گرم و چرب استفاده شود و زندگی کنار دریا شاید به دلیل استفاده مستمر از غذاهای دریاهای آزاد، اشاره کرد.


منابع:
سلامت
شبکه خبر

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.