تبیان، دستیار زندگی
نگار آذربایجانی كه پنج سال پیش اولین فیلم سینمایی اش «آینه های روبرو» را كارگردانی كرد اما خیلی دیر به فیلم خود رسید. او این روزها در تدارک «فصل نرگس» است.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : احمد رنجبر
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

«جنسیت» مانع فیلمسازی ام نشده

نگار آذربایجانی كه پنج سال پیش اولین فیلم سینمایی اش «آینه های روبرو»  را كارگردانی كرد اما خیلی دیر به فیلم خود رسید. او این روزها در تدارک «فصل نرگس» است.

مصاحبه: احمد رنجبر - بخش سینما و تلویزیون تبیان

فصل نرگس

چندی پیش با پوران درخشنده درباره فیلمسازی زنان در ایران صحبت کردیم. گفته های نگار آذربایجانی به عنوان فیلسماز نسل نو ، مکمل آن گفت و گو است.

*شما به عنوان یك استعداد در جشنواره بیست و نهم فجر معرفی شدید ؛ فیلم تان تحسین شد پس از آن حضوری پررنگ در جشنواره های جهانی داشت. با این حال فیلم خیلی دیر فرصت اكران عمومی پیدا كرد. در این پنج سال سوالی وجود داشته و این كه نگار آذربایجانی چرا فیلم نمی سازد؟ پیشنهادی به او نمی شود؟

نبودنم در این چند سال دلایل مختلفی داشت؛یكی به خاطر شرایطی بود كه برای «آینه های روبرو» پیش آمد و در بیش از 150 جشنواره بین المللی شركت كرد و من در بسیاری از آن ها شخصا حضور داشتم. دلیل دیگر به شرایط زندگی ام بر می گردد. من مقیم آمریكا هستم و همین باعث می شود زمانی از سال را در آن كشور بگذرانم. دلیل سوم به وسواس خودم بر می گردد كه آیا موضوع فیلم دوم چیزی هست كه برای ساخت ترغیبم كند؟

*و در این چند سال هیچ موضوعی به دل تان ننشسته؟

حدود سه سال پیش كه در جشنواره فیلمسازان زن در آنكارا شركت كرده بودم ، رئیس جشنواره موضوعی را درباره ازدواج كودكان در تركیه مطرح كرد و همان موقع جرقه ساخت یك فیلم بر اساس آن در ذهنم زده شد. توضیحات و آماری كه بیان می كرد خیلی عجیب بود.درباره این موضوع تحقیق كردم و فیلمنامه ای نوشتم و همزمان به واسطه همین رئیس جشنواره با یك تهیه كننده صحبت كردم. فیلمنامه پس از تكمیل، به انگلیسی و تركی ترجمه شد اما درست پیش از ورود به مرحله پیش تولید، تهیه كننده به دلیل اتفاقات و مشكلات شخصی ای كه برایش پیش آمد ترجیح داد برای مدتی به آمریكا برود و فعلا در زمینه ساخت هیچ فیلمی فعالیت نكند و تا جایی كه اطلاع دارم هنوز هم مشكلاتش مرتفع نشده! بعد از آن دنبال تهیه كننده دیگر گشتم ولی چون در تركیه حضور ندارم و ارتباطاتم در آنجا خیلی گسترده نیست، هنوز نتوانسته ام تهیه كننده دیگری كه برای تولید این فیلم مناسب باشد را پیدا كنم.

*می خواستید فیلم را به طور كامل در تركیه بسازید؟

بله چون ازدواج اجباری و غیر قانونی دختر بچه ها در تركیه متاسفانه آمار بسیار بالایی دارد.

* تا همین جا هم می توان گفت یك كارگردان زن هم می تواند پروژه بین المللی بسازد.

من خیلی برای كارگردانی تفاوتی در جنسیت نمی بینیم. بیشتر به موارد دیگر بر می گردد. معتقدم اگر اراده كارگردانی باشد تفاوتی بین زن و مرد نیست. آن چیزی كه مهم است نتیجه فیلم اول است كه نشان می دهد فیلم دوم ساخته می شود یا نه

بله بله. البته این پروژه برای من منتفی نشده و منتظرم شرایطش فراهم شود. پارسال هم پروژه ای جدید شروع كردم وماحصلش یك فیلمنامه آماده شده. در مجموع بعد از «آیینه های روبرو» وقت من صرف نگارش دو فیلمنامه،حضور در فستیوال ها و زندگی شخصی شده و فیلم نساختنم دلیلی بر جنسیتم ندارد.

*یعنی در فیلم ساختن فضا برای همه یكسان است؟

من خیلی برای كارگردانی تفاوتی در جنسیت نمی بینم. بیشتر به موارد دیگر بر می گردد. اگر جنسیت یك خانم باعث محدودیتش باشد، شاید دلیلش این باشد كه رابطه های كاری اش محدودتر هستند. مثلا كارگردان با تهیه كننده خیلی ارتباط كاری دارند و شاید یك كارگردان مرد با تهیه كننده مرد ارتباط كاری بهتری می تواند داشته باشند. یا شاید كارگردان زن مسئولیت فرزندانش را هم بر عهده دارد... . اما اینها همه فرضیه است و معتقدم اگر اراده كارگردانی باشد تفاوتی بین زن و مرد نیست. آن چیزی كه مهم است نتیجه فیلم اول است كه نشان می دهد فیلم دوم ساخته می شود یا نه.

* برای خودتان این «زن بودن» در ساخت فیلم اول مشكل ساز نبود؟

چرا بود؛ یكی از علت ها این بود كه هنوز هیچ فیلم بلند سینمایی ای در رزومه ام نداشتم و در واقع هنوز امتحانم را پس نداده بودم. همین باعث شده بود كه بعضی از تهیه كننده ها با پیش فرض  های رایج مردانه تصور كنند كه شاید از پس مدیریت یك گروه مردانه بر نیایم. كه البته خانم طائرپور این طور فكر نمی كردند و ماحصل همكاری من و ایشان هم شد « آینه های روبرو» و یك عالمه تجربه و خاطره شیرین و خوش كه از این همكاری برایم به جا ماند. اما الان كه دارم برای ساختن فیلم دومم تلاش می كنم، با موانعی از این دست برنخورده ام و بعید هم می دانم كه بربخورم.

*در این چند سال بر اساس آمار، كارگردان های مردبیش از زن ها مورد توجه منتقدان، داوران جشنواره و مخاطبان سینما بوده اند. واقعا بین توانایی زن و مرد در كارگردانی تفاوت هست؟ ضمن این كه فارغ از همه محدودیت های زنان ، تعداد كارگردان های زن كمتر است.

این كه یك اتفاق جهانی است ؛ مگر درخود هالیوود چند كارگردان زن موفق در مقایسه با مردان وجود دارد. خیلی قبول ندارم كه مردها تواناتر اند و توجه ها را بیش از زن ها بر می انگیزند. خانم میلانی با فیلم «آتش بس 1» هم مورد توجه منتقدان بود هم فیلم پر فروش سال 85 را به اسم خود زد. یا خانم آبیار با فیلم دومش «شیار 143 » توجه ها را به سمت خود جلب كرد. یا نمونه موفق دیگر خانم بنی اعتماد است كه به طور مستمر وتاثیر گذار فیلم می سازد. این مسائل اگر جنسیتی هم باشد فرع است ؛ اصل ماجرا خود فیلم است.

*سوال همین است كه چرا استمرار معدود به چند نفر می شود؟

كلا دنبال كردن حرفه كارگردانی در همه جای دنیا كار سختی است و شاید یكی از دلایلی كه نه فقط زن ها، كه در كل همه، مرد و زن ، كمتر جذب این حرفه می شوند یا امتحان می كنند و دیگر ادامه نمی دهند هم همین سختی این مسیر است. ضمن این كه در ایران فرمول هایی به غلط تعریف می شوند كه كار را سختتر می كندو ربطی به زن و مرد بودن ندارند. مصادیقش بماند!

نگار آذربایجانی

درباره نگار آذربایجانی

نگار آذربایجانی تا پیش از «آینه های روبرو » به عنوان بازیگر فیلم «نسل سوخته» رسول ملاقلی پور شناخته می شد او اما بعد از چند تجربه بالاخره روی صندلی كارگردانی یك فیلم بلند نشست. آینه های روبرو اولین فیلم بلند خانم آذربایجانی است كه سال 89 در جشنواره اكران شد و دو سال بعد به نمایش عمومی در آمد. كمتر كسی فكر می كرد در میان كارگردان های صاحب نام جشنواره نگار آذربایجانی بتواند خودی نشان دهد. سوژه فیلم اما ملتهب بود و برای تماشا وسوسه بر انگیز. معضلات و مشکلات یک ترنس سکشوال چطور در یك فیلم نمایش داده شده؟ این سوالی بود كه پیش از اكران جشنواره ی فیلم مطرح شد و برخی با دیده تردید در موفقیتش نگریستند . اصحاب رسانه و منتقدان در برج میلاد بعد از پایان فیلم، جسارت و پرداخت خوب فیلم را تحسین كردند و این جا بود كه نام نگار آذربایجانی سر زبان ها افتاد. «آیینه های روبرو» در جشنواره دو دیپلم گرفت و بعد از آن در جشنواره های متعدد خارجی شركت كرد. جالب آن كه در این 150 جشنواره هم مورد توجه بود. فیلم بعد از دو سال اكران عمومی شد و برغم سالن های محدود به فروش خوبی رسید.