چهارمین دوره مسابقات کاپ فیزیک ایران (کفا)

یازدهمین جشنواره بین المللی جشنواره پروژه های دانش آموزی تبیان

طرح این مسابقه برگرفته از مسابقات بین المللی فیزیکدانان جوان (IYPT) و هدف اصلی آن آموزش و گسترش پژوهش فیزیک در میان دانش آموزان دبیرستانی است. سه دوره این مسابقه توسط دانشگاه علم و صنعت ایران و با حمایت دانشگاه صنعتی شریف برگزار شده است و امسال در سال 1395 نیز چهارمین دوره آن دریازدهمین جشنواره بین المللی تبیان با مشارکت دانشگاه شهید بهشتی برگزار می گردد.

IYPT یا جام جهانی فیزیک چیست؟

محور اصلی این مسابقات ۱۷ سوال است. این سوالات در سایت منتشر می شود و دانش آموزان فرصت دارند کار کنند و ارائه ای برای آنها آماده کنند. حل این سوالات به طور پژوهشی است، طوری که هیچ کدام جواب مشخصی ندارد و سوالات باز هستند، به این معنا که هیچوقت نمی توان ادعا کرد که سوالی حل شده و تمام شده است.

حل آنها مستلزم انجام آزمایشات فیزیکی و ارائه تئوری برای توجیه مشاهدات است، و تطبیق میان تئوری ها و مشاهدات باید نشان داده شود. نتیجه نهایتا در قالب ارائه هاییست که دانش آموزان آماده می کنند و ارائه می دهند و تیم های دیگر آنها را در قالب مباحثات به چالش می کشند و بحث می کنند. داور ها این فرایند مباحثه را زیر نظر می گیرند و نهایتا تیم ها را ارزیابی کرده و به درک آنها از فیزیک و کاری که انجام داده اند و کیفیت مباحثه نمره می دهند.

سوالات فیزیک هر سال زمینه های مختلف مانند مکانیک، الکتریسیته و مغناطیس، اپتیک، ترمودینامیک، سیالات، صوت و ٦ را شامل می شود و حل آنها می تواند در سطح بسیار بالای علمی انجام شود. معمولا حل به دانسته های دانش آموزان در سطح دبیرستان مطرح نمی شود و این باعث می شود دانش آموزان بسیار فراتر از سطح درس های دبیرستان مطالعه کنند و کار خود را از نظر علمی غنی تر کنند.

در این راستا سرپرست های تیم هم به دانش آموزان کمک می کنند. نتیجه این پژوهش ها می تواند از سطح مسابقه فرا تر رفته و در صورت داشتن سطح بالا حتی در نشریات علمی منتشر شود. تعدادی از پروژه های فعلی در تعدادی از ژورنال های علمی توسط دانش آموزان به چاپ رسیده است.
 
یکی دیگر از نکات در مورد این مسابقات برگزاری آن به صورت شفاهی و در قالب جلسات دفاع است زیرا علاوه بر افزایش مهارت ها و توانایی های علمی و پژوهشی دانش آموزان توانایی بیانی و قدرت ارائه هم در آنها بهبود می یابد. این توانایی کاربردی در کمتر مسابقه ی علمی مورد توجه قرار می گیرد. این مسابقات به زبان انگلیسی برگزار می شود.

کاپ فیزیک ایران

تیم اجرا کننده کاپ فیزیک ایران بنا دارند که مسابقاتی با سبک جام جهانی فیزیک را برگزار کنند. همان طور که پیشتر مطرح شد ایده اصلی مسابقات کاپ ملی فیزیک برگرفته از جام جهانی فیزیک است، از این رو محور اصلی این مسابقه هم حل سوالاتی است که برای جام جهانی فیزیک مطرح می شود. در این مسابقه سعی بر آن است که با ایجاد فضای پژوهشی و علمی برای دانش آموزان باعث رشد توانایی های آنها و سطح آموزش فیزیک در کشور شد.

چرا کاپ فیزیک؟

با توجه به این که مسابقات مختلفی در زمینه فیزیک در کشور برگزار می شود و هریک به لحاظ علمی و آموزشی ویژگی های خاص خود را دارد، بد نیست در اینجا به برخی از ویژگی های محصربه فرد مسابقه ی مذکور اشاره کنیم:
 محوریت بر پژوهش علمی در سطح دانش آموزی
 آموزش مهارت های بیانی و شیوه ی صحیح مباحثه ی علمی
 جذابیت و گستردگی سوالات مطرح شده که به دانش آموزان امکان می دهد پژوهشی جدی را آغاز کرده و با وجوه مختلف فیزیک آشنا شوند
 پرورش خلاقیت دانش آموزان در زمینه ی حل مسائل پیچیده ی علمی و آشنایی با راهکار های حل مسئله
 مباحثات و مطالعات به زبان انگلیسی
 تربیت دانش آموزانی با مهارت های پژوهشی که نه تنها موجب پویایی علمی مدارس می شود بلکه در آینده با ورود این دانش آموزان به دانشگاه ها، تاثیرات مثبتی در محیط علمی دانشگاه خواهد داشت.

برای مشاهده سوالات چهارمین دوره مسابقات کاپ فیزیک ایران (کفا) به اینجا     مراجعه فرمایید.

بخش پژوهش های دانش آموزی سایت تبیان

مطالب مرتبط:

قوانین چهارمین دوره مسابقات کفا