روغن کنجد؛ از رشد مو تا سلامت قلب

روغن کنجد منبع غنی چربی اشباع نشده، ویتامین ها، آنتی اکسیدان ها و مواد معدنی است. در این مطلب به خواص این روغن می پردازیم.

روغن کنجد بیش از 2500 سال است که در آشپزی مورد استفاده قرار می گیرد. این روغن منبع غنی چربی اشباع نشده، ویتامین ها، آنتی اکسیدان ها و مواد معدنی است. در این مطلب به خواص این روغن می پردازیم. اسیدهای چرب اشباع نشده مانند امگا ۳، ۶ و ۹ برای رشد لازم اند و نقش مهمی در درمان بیماری های مزمن مانند ناراحتی قلبی عروقی، دیابت، فشار خون بالا و آرتریت دارند.
ویتامین E موجود در آن از بیماری آلزایمر و آب مروارید جلوگیری می کند. روغن کنجد تحریک پذیری غشاء مخاطی را کم می کند. این روغن برای درمان سرفه، یبوست، آرتریت و پوست خشک توصیه می شود. روغن کنجد خاصیت ضدقارچی و ضدباکتریایی دارد و غرغره کردن آن، باکتری ها را ازجمله باکتری های سرماخوردگی از بین می برد. ماساژ با روغن کنجد انعطاف پذیری مفصل ها را زیاد می کند.

روغن کنجد و سلامت پوست و مو

روغن کنجد یک محافظ طبیعی در برابر اشعه فرابنفش به حساب می آید و پوست را در برابر کلر موجود در آب استخر محافظت می کند. ترک های پوستی، اگزما، بریدگی ها و جراحت های سطحی را درمان می کند و پوست صورت به خصوص اطراف بینی را سفت می کند و مانع بزرگ شدن منفذهای پوستی صورت می شود. در واقع روغن کنجد موجب شفافیت پوست می شود. روغن کنجد از بروز آکنه جلوگیری می کند و مانع شوره سر و سفید شدن موها می شود. ویتامین E موجود در این روغن به رشد مو سرعت می بخشد. مصرف موضعی این روغن نیز پوست را نرم و لطیف می کند. این روغن در درمان لک سوختگی بدن نیز کاربرد دارد.

روغن کنجد و سلامت سیستم عصبی

مصرف مرتب روغن کنجد اضطراب را کاهش می دهد، گردش خون را تقویت می کند، مانع اختلالات عصبی می شود و سیستم دفاعی بدن را تقویت می کند. مصرف روغن کنجد، نشاط آور است، هوشیاری ایجاد می کند، به رفع عصبانیت کمک می کند، دردهای مزمن و گرفتگی عضلات را کاهش می دهد و برای افرادی که از کم خونی و سرگیجه رنج می برند مفید است.

روغن کنجد و سلامت قلب و عروق

روغن کنجد، فشار خون را پایین می آورد، کلسترول مفید را افزایش و کلسترول مضر را کاهش می دهد و به حفظ فشار طبیعی خون کمک می کند. ارتباط بین افزایش چربی های خون و بیماری های قلبی عروقی به خوبی آشکار است. بزرگترین عامل خطر جهت پیشرفت بیماری های قلبی عروقی سطح بالای چربی های خون (بخصوص LDL و کلسترول تام) می باشد. وجود رادیکال های آزاد نیز سبب افزایش پراکسیداسیون چربی ها می شود که به عنوان یک عامل توکسیتیک (سمی) جهت سیستم عروقی محسوب می گردد. بسیاری از متخصصان تغذیه بر این باورند که روغن دانه کنجد اثر کاهنده کلسترول خون، کاهنده قند خون و خاصیت آنتی اکسیدانی دارد.

در مطالعات حیوانی این اثرات کاملاً دیده شده است ولی در مطالعاتی که در گذشته بر روی انسان ها انجام شده است، مشخص شده است که مصرف 25 تا 40 گرم دانه کنجد نتوانسته چنین اثراتی را ایجاد نماید. روغن کنجد عمدتاً مصرف خوراکی دارد که به عنوان روغن پخت و پز، بیشتر در کشورهای چین، ژاپن و کره مصرف می شود.
وجود آنتی اکسیدان و چربی های اشباع نشده PUFA و دو نگهدارنده طبیعی (sesamol ,sesamin) و لیگنان در روغن کنجد (نه دانه کنجد) سبب کنترل فشارخون و بیماری های قلبی عروقی می شود. اگر روغن کنجد در دمای 180 درجه سانتی گراد به مدت 20 دقیقه حرارت داده شود سطح sesamol آن افزایش می یابد. اما اگر در دمای 200 درجه سانتیگراد به مدت 20 حرارت داده شود سطوح sesamol آن کاهش می یابد. لذا پختن در دمای بالای 200 درجه سانتیگراد سبب از دست دادن برخی از لیگنان ها می شود ولی sesamin (که یک منبع فیتواستروژن محسوب می شود) نسبتا به حرارت مقاوم است. لیگنان ها سبب مهار سنتز و جذب کلسترول در موش ها می شود. مصرف 10 گرم روغن کنجد جهت سلامتی قلب و عروق می تواند مفید واقع شود.
روغن کنجد یکی از منابع خوب مواد غیر قابل صابونی شدنی (که شامل استرول ها، ترپن ها، تری پن الکل ها، توکوفرول ها و لیگنان ها هستند) می باشد. این استرول های گیاهی (فیتواسترول ها) با جذب کلسترول در روده رقابت می کنند و می توانند سبب کاهش کلسترول خون شوند. avenasterol بیشترین استرول های دمتیله شده در روغن کنجد می باشد.

افزایش طول عمر و تعویق روند پیری

روغن کنجد دارای مقدار زیادی گاما توکوفرول است که فعالیت آنتی اکسیدانی اش زیاد است و دارای مقدار کمتری دلتا و آلفا توکوفرول است. این خاصیت آنتی اکسیدانی مقاومت روغن را در برابر حرارت افزایش می دهد. آنتی اکسیدان روند پیری را به تعویق می اندازد و سبب افزایش طول عمر می شود. مطالعات بر روی موش ها نشان داده است که sesamin و لیگنان های موجود در دانه کنجد می تواند عامل محرکی برای آسکوربیک اسید سنتتاز در کلیه و قلب موش ها باشد و مصرف منظم دانه کنجد در انسان ها سبب افزایش غلظت گاما توکوفرول و تغییرات نسبت توکوفرول ها در پلاسما می شود.

زیاده روی در مصرف ممنوع

خواص ذکر شده در مورد روغن کنجد بدین معنا نیست که شما آزادید هر چقدر که می خواهید از روغن کنجد در طی یک روز استفاده نمایید. به خاطر داشته باشید که کالری همه روغن ها یکسان است و هر یک قاشق چایخوری آن حدود 45 کیلو کالری انرژی دارد پس مراقب باشید تا با مصرف بی رویه آن دچار اضافه وزن و در پی آن مشکلات و بیماری های مختلف نشوید.